Głęboka Kompleksowość a ujęcie krytyczności w wyjaśnianiu kompleksowości przez Morina i Le Moigne'a

• Authors: Delorme Robert

Title variants

EN

Deep Complexity and the Problem of Criticality in Morin's and Le Moigne's Accouts of Complexity

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule podjęto próbę oceny, czy perspektywa pojmowania kompleksowości, którą przyjęli Edgar Morin i Jean-Louis Le Moigne, ujmuje krytyczność stanowiącą centralną cechę Głębokiej Kompleksowości. Na początku artykułu analizie poddano poglądy Morina na temat kompleksowości i symplifikacji. W dalszej kolejności opisano intelektualne powinowactwo między autorem artykułu i jego paradygmatem Głębokiej Kompleksowości a twórczością Morina. i Następnie dokonano wielowymiarowego, krytycznego porównania założeń konstytutywnych dla jego Metody z pod-I stawami paradygmatów kompleksowości oraz Głębokiej Kompleksowości. W kolejnej części artykułu opisano dorobek Le Moigne'a w zakresie modelowania systemów kompleksowych i jego wpływ na badania nad kompleksowością. W uwagach końcowych przedstawiono ocenę wkładu badań prowadzonych przez Morina i Le Moigne'a do rozważań nad kompleksowością.

EN

The article is an attempt to determine whether the perspective of understanding complexity adopted by Edgar Morin and Jean-Louis Le Moigne involves criticality that constitutes the central tenet of Deep Complexity. First, Edgar Morin's views on complexity and simplification are presented and then the intellectual affinity between the author of the article, his paradigm of Deep Complexity and E. Morin's work are discussed. Subsequently, the author offers a multidimensional, critical comparison of the constitutive principles of Morin's Method with the foundations of the paradigms of complexity and Deep Complexity. The next part of the article focuses on the achievements of Jean-Louis Le Moigne in the area of modelling complex systems and his impact on research into complexity. Final remarks review the contribution of Morin and Le Moigne to this field of study.

Keywords

PL

krytyczność; symplifikacja; paradygmat kompleksowość; Metoda; paradygmat Głębokiej Kompleksowości; zasada dialogiczności; zasada rekursywności; zasada hologramu; metoda naukowa; modelowanie systemowe kompleksowości

EN

criticality; simplification; paradigm of complexity; Method; paradigm of Deep Complexity; dialogical principle; recursive principle; holographic principle; scientific method; systemic modelling of complexity

• Publisher: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
• Journal: Zarządzanie Publiczne / Public Governance
• Year: 2012
• Issue: 1(19)
• Pages: 85-108

Contributors

author

Delorme Robert

References

• Andreewsky E., Delorme R. eds., Seconde cybernétique et complexité. Recontres avec Heinz von Foerster, L'Harmattan, Paris 2006.
• Angyal A., 1941, A Logic of Systems [w:] Systems Thinking, vol. 1, ed. Emery R.E., Penguin, Harmondsworth.
• Ashby W.R., 1958, General Systems Theory as a New Discipline [w:] Facets of Systems Science, ed. Klir G.J., Plenum Press, New York.
• Ashby W.R., 1958, Requisite Variety and Its Implications for the Control of Complex Systems, "Cybernetica", vol. 1, nr 2.
• Ashby W.R., An Introduction to Cybernetics, Chapman & Hall, London 1956
• Böhm D., Wholeness and the Implicate Order, Routledge & Kegan Paul, London 1980.
• Delorme R., Andre C., L'Etat et Veconomie, Seuil, Paris 1983
• Delorme R., Deep Complexity and the Social Sciences: Experience, Modelling and Operationality, Edward Elgar Publishing, Cheltenham-Northampton 2010.
• Kofman M., Edgar Morin. From Big Brother to Fraternity, Pluto Press, London 1996.
• Korzybski A., Science and Sanity. An Introduction to Non-Aristotelian Systems and General Semantics, Haddon Crafstmen, Scranton 1958.
• Laughlin R., A Different Universe: Reinventing Physics from the Bottom Down, Basic Books, New York 2005.
• Le Moigne J.L., La modelisation dessystemes complexes, Dunod, Paris 1990.
• Le Moigne J.L., La theorie du Systeme general. Theorie de la modelisation, Presses Universitaires de France, Paris 1994.
• Le Moigne J.L., Les epistemologies constructivistes, Presses Universitaires de France, Paris 1995.
• Morin E., 1980, Audelä du determinisme: le dialogue de lbrdre et du desordre, Le Debat.
• Morin E., 1981, Peut-on concevoir une science de l'autonomie?, "Cahiers international de Sociologie", nr 72.
• Morin E., 1987, La complexite est un noeud gordien, "Management France", nr 59.
• Morin E., 1990, Messie, mais non [w:] Arguments pour une methode (Autour d'Edgar Morin), red. Bougnoux J.D., Le Moigne L., Proulx S., Seuil, Paris.
• Morin E., 1992, From the Concept of System to the Paradigm of Complexity, "Journal of Social and Evolutionary Systems", vol. 15, nr 4, Przekład Le Systeme, paradigme ou/et theorie [w:] AFCET, Modelisation et maitrise des systemes techniques, economiques et sociaux, Editions Hommes et Techniques, t. 1, Suresnes 1977 oraz [w:] E. Morin, 1990.
• Morin E., Introduction ä lapensee complexe, ESF editeur, Paris 1991.
• Morin E., La complexite humaine, Flammarion, Paris 1994.
• Morin E., La Methode. 1. La Nature de la Nature, Seuil, Paris 1977.
• Morin E., La Methode. 2. La Vie de la Vie, Seuil, Paris 1980.
• Morin E., La Methode. 3. La Connaissance de la Connaissance, Seuil, Paris 1986.
• Morin E., La Methode. 4. Les Ide'es. Leur habitat, leur vie, leurs mceurs, leur organization, Seuil, Paris 1991.
• Morin E., La Methode. 5. L'Humanite de VHumanite. L'identite humaine. Seuil, Paris 2001.
• Morin E., La Methode. 6. Ethique, Seuil, Paris 2004.
• Morin E., Le Moigne J.L., L'intelligence de la complexite, L'Harmattan, Paris 1999.
• Morin E., Leparadigmeperdu: la nature humaine, Seuil, Paris 1973.
• Morin E., On the Definition of Complexity [w:] The Science and Praxis of Complexity, United Nations University, Tokyo 1985.
• Morin E., Science avec conscience, Seuil, Paris 1990.
• Morin E., Towards a Study of Humankind, vol. 1, Peter Lang, New York 1992.
• Schön D.A., 1992, The Theory of Inquiry: Dewey's Legacy to Education, "Curriculum Inquiry", vol. 22, nr 2.
• Simon H.A., 1999, Coping with Complexity [w:] GRASCE, Entre systemique et complexite, chemin fai-sant... Melanges en Vhonneur du Professeur Jean-Louis Le Moigne, PUF, Paris.
• von Bertalanffy L., General Systems Theory, George Braziller, New York 1968.
• von Foerster H., 1960, On Self-Organizing Systems and Their Environments [w:] Self-Organizing Systems, eds. Yovits M.C., Cameron S., Pergamon Press, Oxford.
• von Foerster H., Understanding Understanding, Essays on Cybernetics and Cognition, Springer, New York 2003.
• Weaver W., 1948, Science and Complexity, "American Scientist", vol. 36, nr 4.