Dzieje łódzkich parafii ewangelicko-augsburskich w XIX i na początku XX w.

• Authors: Grzegorczyk Andrzej

Title variants

EN

History of parishes of the Evangelical Church of Augsburg Confession in Łódź in the 19th and the beginning of the 20th century

• Languages of publication: PL

Abstracts

The period of the 19th century and the beginning of the 20th century was a very profitable period for Łódź and consequently for ecclesial structures. Factories and enterprises, which were set up in this period, attracted to Łódź many people from various parts of the continent, including many Protestants. This led to the building of four churches (Holy Trinity’s, St. John’s, St. Matthew’s, St. Michael’s) which up till now (although in new circumstances) exist in our city. At the same time active parishes were formed around them and gathered evangelicals in Łódź. Despite organizational difficulties this period was the time of development for protestant community in Łódź. This period ended with the outbreak of the war in 1939 and its consequences, i.e. deportations in 1945.

Keywords

PL

protestanci; ewangelicy; luteranie; Kościół ewangelicko-augsburski; Łódź

EN

Protestants; evangelicals; Lutherans; Evangelical Church of Augsburg Confession; Lodz

• Publisher: Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi/Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie
• Journal: Łódzkie Studia Teologiczne
• Year: 2016
• Volume: 25
• Issue: 4
• Pages: 89-101

Contributors

author

Grzegorczyk Andrzej

• Muzeum Miasta Łodzi

References

• Angerstein W.P., Andenken an die Jubelfeste in der St. Johannisgemeinde zu Lodz am 8. und 10. Oktober 1909, Lodz 1909.
• Czembor H., Ewangelicy-Polacy w Łodzi w okresie międzywojennym, Rocznik Teologiczny Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej 17 (1975), z. 1, 69–85.
• Czembor H., Dzieje ewangelicyzmu w Łodzi (od początku do roku 1939), Kalendarz Ewangelicki 1978, Warszawa 1978, 217–225.
• Czembor H., Dzieje luteranizmu w Łodzi, Rocznik Teologiczny Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej, 19 (1977), z. 2, 29–66.
• Czembor H., Dzieje parafii luterańskich w Łodzi do 1939 roku, w: Przeszłość przyszłości. Z dziejów luteranizmu w Łodzi i regionie, red. B. Milerski, K. Woźniak, Łódź: Wydawnictwo Ewangelickie Św[iętego] Mateusza 1998, 45–82.
• Dietrich J., Allein Got in der Höh sei Ehr – Festschrift anläßlich der Einweihung der evang. luth. st. Matthäikirche, Lodz 1928.
• Dietrich J., 50 Jahre göttlicher Barmherzigkeit. Festschrift anläßlich des 50 jährigen Jubiläums der evans.-luth. St. Johannisgemeinde zu Lodz, Lodz 1934.
• Fijałkowski P., Rozwój społeczności ewangelickiej i powstanie sieci parafialnej w środkowej Polsce w II połowie XVIII i początkach XIX w, w: Przeszłość przyszłości. Z dziejów luteranizmu w Łodzi i regionie, red. B. Milerski, K. Woźniak, Łódź: Wydawnictwo Ewangelickie Św[iętego] Mateusza 1998, 25–44.
• Flatt O., Opis miasta Łodzi pod względem historycznym, statystycznym i przemysłowym, Warszawa 1853.
• Janczak J., Ludność Łodzi przemysłowej 1820–1914, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, nr 11 (1982).
• Kneifel E., Geschichte der Evangelisch-Augsburgischen Kirche in Polen, Niedermarschacht 1962.
• Kopczyńska-Jaworska B., Woźniak K., Łódzcy luteranie. Społeczność i jej organizacja, Łódź: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze – Łódzkie Studia Etnograficzne [t. 41] 2002.
• Kossert A., „Nieprzejednane sprzeczności?”. Napięcia narodowe w protestantyzmie łódzkim w latach 1918–1939, w: Przeszłość przyszłości. Z dziejów luteranizmu w Łodzi i regionie, red. B. Milerski, K. Woźniak, Łódź: Wydawnictwo Ewangelickie Św[iętego] Mateusza 1998, 151–174.
• Puś W., Badziak K., Gospodarka Łodzi w okresie kapitalistycznym (do 1918 r.), w: Łódź. Dzieje miasta, t. 1, red. R. Rosin, Warszawa: PWN 1980.
• Schedler G., Eben-Ezer. Eine Jahrhundertgeschichte der evangel. St. Trinitatisgemeinde zum Lodz, Lodz 1929.
• Stefański K., Architektura sakralna Łodzi w okresie przemysłowego rozwoju miasta 1821–1914, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 1995.
• Stefański K., Atlas architektury dawnej Łodzi, Łódź: Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie 2003.
• Stegner T., Pastorzy ewangeliccy w Królestwie Polskim w latach 1815–1914, Rocznik Teologiczny Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej 32 (1990), z. 2, 245–286.
• Stegner T., Ewangelicy ziem polskich XIX wieku. Sylwetki wybitnych postaci, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 2008.
• Strzałkowski J., Kościół Ewangelicko-Augsburski św. Mateusza w Łodzi. Przewodnik, Łódź [nakładem autora] 1995.
• Strzałkowski J., Kościół Ewangelicko-Augsburski w Łodzi, Łódź [nakładem autora] 2005.
• Szulc J., Luterańscy organizatorzy życia kościelnego wobec powstania 1863 r., Kalendarz Ewangelicki 82 (1969).
• Szulc J., Oddźwięk Powstania Styczniowego wśród protestanckiej ludności łódzkiego okręgu przemysłowego, Kalendarz Ewangelicki, r. 83 (1970).
• Waleszczak R., Parafia ewangelicko-augsburska w Łomży w XIX i początkach XX w. (do 1918 r.), Rocznik Mazowiecki 16 (2004), 147–165.

Identifiers

ISSN

1231-1634