Czynniki warunkujące radzenie sobie nauczycieli szkół podstawowych z wyzwaniami zawodowymi – relacja z badań

• Authors: Kwiatkowski Stefan T.

Title variants

EN

Factors determining the ability of primary school teachers to cope with professional challenges – research results

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article presents the results of research aimed at diagnosing the level of the following factors, crucial from the perspective of coping with stress and dealing with difficult situations: emotional stability, ability to work under pressure and self-confidence. The study involved primary school teachers (N = 142). The collected data showed that the tested sample was dominated by people with an average intensity of each of the distinguished factors (while in every case the high score is the most desirable), and moreover, that it included a large group of teachers characterized by an undesirable, low level of each of them. Comparative analyzes revealed, in turn, that there were no statistically significant differences between the groups of teachers distinguished by the degree of their career advancement (the level of their professional promotion) in terms of the considered variables. The study also included correlation analyzes, which showed that there were statistically significant, positive relationships between the level of the considered variables and the intensity of other stress moderators: emotional intelligence, internal locus of control and components of social competences.

Keywords

PL

nauczyciel; stres; stabilność emocjonalna; praca pod presją; pewność siebie

EN

teacher; stress; emotional stability; ability to work under pressure; self-confidence

• Publisher: Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Technologii Eksploatacji, Radom
• Journal: Edukacja Ustawiczna Dorosłych
• Year: 2018
• Issue: 4
• Pages: 90-107

Contributors

author

Kwiatkowski Stefan T.

• Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie

References

• Bandura A. (1994), Self-efficacy, (w:) V.S. Ramachaudran (red.) Encyclopedia of human behawior. Academic Press, New York, s. 71–81.
• Bańka A. (2016), Poczucie samoskuteczności. Konstrukcja i struktura czynnikowa Skali Poczucia Samoskuteczności w Karierze Międzynarodowej. Stowarzyszenie Psychologia i Architektura – Narodowe Forum Doradztwa Kariery, Poznań – Warszawa.
• Cohen S., Wills T.A., Stress, social suport, and the buffering hypothesis, „Psychological Bulletin” 1985, vol. 98, no. 2, s. 310–357.
• DeLongis A., Holtzman S., Coping in context: the role of stress, social support, and personality in coping, „Journal of Personality” 2006, vol. 73, no. 6, s. 1–24.
• Heszen I. (2014), Psychologia stresu. Korzystne i niekorzystne skutki stresu życiowego. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Jakóbowski J. (1987), Zarys teorii rozwoju zawodowego nauczyciela. Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Bydgoszcz.
• Jaworowska A., Brzezińska U. (2014), Bochumski Inwentarz Osobowościowych Wyznaczników Pracy Rudigera Hossiepa i Michaela Paschena, Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa.
• Jaworowska A., Matczak A. (2005), Popularny Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej. Podręcznik, Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa.
• Kozielecki J. (1995), Myślenie i rozwiązywanie problemów, (w:) T. Tomaszewski (red.), Psychologia ogólna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 91–154.
• Kwaśnica R. (2010), Wprowadzenie do myślenia o nauczycielu, (w:) Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki. Tom 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 291–323.
• Kwiatkowska H. (2008), Pedeutologia, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Kwiatkowski S.T. (2017a), Between submission and independce – locus of control as a factor determining the choosing of the teaching profession and teacher efficacy, (w:) J. Bałachowicz, K. Nowak-Fabrykowski, Z. Zbróg (red.) International trends in preparation of early childhood teachers in a changing world. Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa, s. 250–283.
• Kwiatkowski S.T. (2017b), Kształcenie społeczno-emocjonalne nauczycieli szkół podstawowych – fakultatywność czy obligatoryjność?, (w:) (red.) J. Madalińska-Michalak, O nową jakość edukacji nauczycieli. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 327–349.
• Kwiatkowski S.T. (2017c), Znaczenie kształcenia społeczno-emocjonalnego w rozwijaniu kluczowych kompetencji współczesnych nauczycieli, (w:) S.T. Kwiatkowski, D. Walczak (red.), Kompetencje interpersonalne w pracy współczesnego nauczyciela. Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa, s. 125–158.
• Kyriacou C., Teacher stress: Directions for future research. „Educational Review” 2001, vol. 53, no. 1, s. 27–35.
• Lazarus R.S., Folkman S. (1984), Stress, appraisal and coping, Springer Publishing Company, New York.
• Matczak A., Jaworowska A., Fecenec D., Stańczak J., Bitner J. (2009), Człowiek w Pracy. Podręcznik. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa.
• Moghal F., Yasien S., Alvi T., Washdev, Relationship of emotional intelligence and stress in undergraduate medical students, „Journal of Psychology and Clinical Psychiatry” 2016, vol. 5, no. 3 – https://medcraveonline.com/JPCPY/JPCPY-05-00282 (dostęp z dnia: 10.12.2018)
• Morgan M., Nic Craith D., Workload, stress, and resilience of primary teachers: Report of a survey of INTO members. Irish National Teacher’s Organization, Dublin 2015.
• McCrae R.R., Costa P.T. (2008), The five-factor theory of personality, (w:) O.P. John, R.W. Robins, L.A. Pervin (red.), Handbook of personality. Theory and research. The Guilford Press, New York-London, s. 159–181.
• Nowak-Dziemianowicz M. (2012), Edukacja i wychowanie w dyskursie nauki i codzienności. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
• Ogińska–Bulik N. (2005), Emotional intelligence in the workplace: exploring its effects on occupational stress and health outcomes in human service workers, „International Jorunal of Occupational Medicine and Environmental Health”, vol. 18, no. 2, s. 167–175.
• Polczyk R. (2009), Czynnik neurotyczność w Pięcioczynnikowej Teorii Osobowości, (w:) J. Siuta (red.) Diagnoza osobowości. Inwentarz NEO-PI-R w teorii i praktyce. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa, s. 13–31.
• Pyżalski J. (2007), Charakterystyka profesji pomocowych, (w:) J. Pyżalski, P. Plichta (red.), Kwestionariusz Obciążeń Zawodowych Pedagoga (KOZP). Podręcznik. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 15–19.
• Pyżalski J. (2010), Stresory w środowisku pracy nauczyciela, (w:) J. Pyżalski, D. Merecz (red.), Psychospołeczne warunki pracy polskich nauczycieli. Pomiędzy wypaleniem zawodowym a zaangażowaniem. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków, s. 53–74.
• Roberts B.W. (1997), Plaster or plasticity: Are adult work experiences associated with personality change in women? „Journal of Personality”, vol. 65, no, 2, s. 205–232.
• Siuta J. (2006), Inwentarz osobowości Paula T. Costy i Roberta R. McCrae. Adaptacja polska. Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa.
• Strelau J., Temperament jako regulator zachowania z perspektywy półwiecza badań. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2006.
• Szczepankowska J. (2007), Stres w zawodzie nauczyciela – próba charakterystyki, „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy”, nr 2, s. 129–136.

Identifiers

ISSN

1507-6563