Rozwój społeczny jako wyobrażenie kulturowe. O znaczeniu idei własności w koncepcji Lewisa H. Morgana

• Authors: Kosowska Ewa

Title variants

EN

Social development as a cultural idea. Significance of the notion of property in Lewis H. Morgan’s conception

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wydana w roku 1877 klasyczna praca Lewisa Henry’ego Morgana Społeczeństwo pierwotne podejmowała problem rekonstrukcji dziejów ludzkości zgodnie z wyznacznikami nauki XVIII i XIX w. Lektura tego tekstu z perspektywy ponad stu lat pozwala na zadanie kilku ważnych pytań dotyczących filozoficznych i metodologicznych uwarunkowań postawionych przez Morgana tez. Jego dzieło, silnie wtopione w kontekst ówczesnego myślenia naukowego, okazało się jedną z najbardziej popularnych prac antropologicznych swojego czasu. Jednocześnie stało się źródłem kulturowych wyobrażeń, które do dzisiejszego dnia matrycują sposoby postrzegania wielokulturowości współczesnego świata przez człowieka Zachodu.

EN

Released in 1877 classical work by Lewis Henry Morgan Ancient Society took on the problem of reconstructing human history according to the benchmarks of XVIII and XIX century science. Reading of this work from a perspective of over a hundred years allows posing a few important questions, regarding philosophical and methodological determinants of Morgan’s theses. His work, strongly embedded in the context of scientific thought of that time, proved to be one of the most popular anthropological works of its era. At the same time it became a source of cultural ideas, which to this day provide the matrix of perception of contemporary multicultural world by a Western Man.

Keywords

PL

Lewis Henry Morgan; rozwój społeczny; idea własności; wyobrażenia kulturowe; wielokulturowość; Społeczeństwo pierwotne; Laboratorium Kultury

EN

Lewis Henry Morgan; social development; notion of property; cultural ideas; multiculturalism; Ancient Society; Laboratorium Kultury

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Laboratorium Kultury
• Year: 2014
• Volume: 3
• Pages: 57-81

Dates

published

2014

Contributors

author

Kosowska Ewa

• Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Filologiczny, Instytut Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych, Zakład Teorii i Historii Kultury

References

• Ankersmit F.R., Historiografia i postmodernizm, przeł. E. Domańska, w: Postmodernizm, antologia przekładów, red. R. Nycz, Wydawnictwo Baran i Suszczyński, Kraków 1977.
• Engels F., Pochodzenie rodziny, własności prywatnej i państwa: w związku z badaniami Lewisa H. Morgana,wstęp R. Panasiuk, Książka i Wiedza, Warszawa 1979.
• Ferguson A., An Essay On The History Of Civil Society (1767); wstęp L. Schneider, Transaction Publishers, London 1995.
• Freud Z., Kultura jako źródło cierpień, w: tegoż, Człowiek, religia, kultura, przeł. J. Prokopiuk, Książka i Wiedza, Warszawa 1967.
• Foucault M., Powiedziane, napisane. Szaleństwo i literatura, wyb. i oprac. T. Komendant, przeł. B. Banasiak i in., Aletheia, Warszawa 1999.
• Gomóła A., Starość: kategoria naukowa czy wyobrażenie kulturowe?, w: Starość jako wyobrażenie kulturowe, red. A. Gomóła, M. Rygielska, grupakulturalna.pl, Katowice 2013.
• Goody J., Logika pisma a organizacja społeczeństwa, przeł., wstęp i red. G. Godlewski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006.
• Goody J., Mit, rytuał i oralność, przeł. O. Kaczmarek, wstęp P. Majewski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012.
• Goody J., Kapitalizm i nowoczesność: Islam, Chiny, Indie a narodziny Zachodu, przeł. M. Turowski, Dialog, Warszawa 2006.
• Gould S.J., Drabiny i stożki: Jak kanoniczne przedstawienia narzucają wizje ewolucji, w: Ukryte teorie nauki, red. R.B. Silvers, przeł. A. Pawelec, Znak, Kraków 1996.
• Hall E.T., Ukryty wymiar, przeł. E. Goździak, PWN, Warszawa 1984.
• Havelock E., Muza uczy się pisać: rozważania o oralności i piśmienności w kulturze Zachodu,przeł. i wstęp Paweł Majewski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006.
• Krasnodębski Z., Upadek idei postępu, PIW, Warszawa 1991.
• Kuper A., Wymyślanie społeczeństwa pierwotnego. Transformacje mitu, przeł. T. Sieczkowski, A. Dąbrowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.
• Morgan L.H., Liga Ho-de'-no-sau-nee czyli Irokezów, przeł. B. Hlebowicz, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2011.
• Morgan L.H., Społeczeństwo pierwotne, czyli badanie kolei ludzkiego postępu od dziko-ści przez barbarzyństwo do cywilizacyi, przeł. A. B[ąkowska], Nakładem redakcyi „Prawdy”, Warszawa 1887.
• Morgan L.H., Systems of Consanguinity and Affinity of Human Family, Published by Smithsonian Institution, Washington City 1871 (Smithsonian Contributions to Knowledge, 17).
• Ong W., Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, przeł. J. Japola, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1992.
• Smith A., Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, t. 1 przeł. S. Wolff, O. Einfeld, Z. Sadowski, t. 2 przeł. A. Prejbisz, B. Jasińska, przedm. S. Żurawicki, PWN, Warszawa 1954.
• Vico G., Nauka Nowa, przeł. J. Jakubowicz, wstęp i oprac. S. Krzemień-Ojak, PWN, Warszawa 1966.