To nie moja wina… – obraz oskarżonego usprawiedliwiającego się w tekstach protokołów przesłuchań

• Authors: Marszałek Joanna

Title variants

EN

It’s not my fault… – image of the accused who justifies in texts of interrogation protocols

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem niniejszej pracy była próba opisania językowych sposobów usprawiedliwiania się oskarżonych; opis ten stanowi podstawę rekonstrukcji obrazu oskarżonego w tekstach protokołów przesłuchań. Analizowany materiał językowy pochodzi z akt spraw prowadzonych w Wydziale II Karnym Sądu Rejonowego w Krośnie. W artykule omówiono teoretyczne zagadnienia istotne dla językoznawczej analizy materiału – odniesiono się m.in. do problematyki językowego i tekstowego obrazu świata oraz pojęcia tekstu. Z analizy wynika, że sposoby usprawiedliwienia się w tekstach protokołów przesłuchań są zróżnicowane: oskarżeni wymieniają prowokację, wpływ osób trzecich i kolegów współsprawców, zdarzenia i okoliczności zewnętrzne, na które nie mają wpływu, pragnienie zemsty, szczególną sytuację rodzinną czy niewiedzę o przestępczym charakterze czynu, jak również fakt, że ich czyn nie wywarł negatywnych skutków oraz że zdarzył się im po raz pierwszy. Szukają więc winy w okolicznościach zewnętrznych, poza sobą, co tworzy ich obraz jako osób biernych i niesamodzielnych.

EN

The aim of this study was to describe ways of justification in the language of the accused. This description is the basis for the reconstruction of the image of the accused in the texts of the interrogation protocols. The analyzed material comes from the language of case files from the Department II of Criminal District Court in Krosno. The article discusses the theoretical issues as far as they are relevant to the linguistic analysis of the material – inter alia, the issues of language and text vision of the world and the concept of text. The analysis shows that the methods of justification in the texts of the interrogation protocols are varied: the accused tend to mention the provocation, the influence of third parties and friends accomplices, events and external circumstances, which they do not control, the desire for revenge, the particular situation of their family or ignorance about the criminal character of their action, as well as the fact that their action had no negative effects, and that it happened fo the first time. They put the blame on external circumstances, beyond them, that creates their image as people passive and dependent.

Keywords

PL

językowy obraz świata; tekstowy obraz świata; tekst; protokół przesłuchania; etnolingwistyka

EN

linguistic image of world; textual image of world; text; interrogation protocol; ethnoliguistics

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
• Year: 2016
• Volume: LXIII
• Pages: 69-86

Dates

published

2016

Contributors

author

Marszałek Joanna

• Uniwersytet Jagielloński, Wydział Polonistyki, Katedra Lingwistyki Kulturowej i Socjolingwistyki

References

• Bobrowski Ireneusz, 2010, Lingwistyczny obraz świata, w: J. Górnikiewicz, H. Grzmil-Tylutki, I. Piechnik, red., En quête de sens. Études dédiées à Marcela Świątkowska. W poszukiwaniu znaczeń. Studia dedykowane Marceli Świątkowskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 90–97.
• Bugajski Marian, Wojciechowska Anna, 2000, Językowy obraz świata a literatura, w: J. Anusiewicz, A. Dąbrowska, red., "Język a Kultura:, t. 13, Językowy obraz świata i kultura, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 153–159.
• Dobrzyńska Teresa, 1996, Tekst i styl, w: S. Gajda, M. Balowski, red., Styl a test. Materiały międzynarodowej konferencji naukowej, Opole, 26–28.09.1995 r., Uniwersytet Opolski, Opole, s. 21–28.
• Grzegorczykowa Renata, 1999, Pojęcie językowego obrazu świata, w: J. Bartmiński, red., Językowy obraz świata, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 39–46.
• Kajtoch Wojciech, 2008, Językowe obrazy świata i człowieka w prasie młodzieżowej i alternatywnej, t. I, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Labocha Janina, 2004, Teksty pisane przeznaczone do wygłoszenia, w: H. Kurek, J. Labocha, red., Studia linguistica Danutae Wesołowska oblata, Universitas, Kraków, s. 157–161.
• Pajdzińska Anna, Tokarski Ryszard, 1996, Językowy obraz świata – konwencja i kreacja, „Pamiętnik Literacki”, LXXXVII, z. 4, s. 143–158.
• Rak Maciej, 2010, Czym nie jest językowy obraz świata?, w: R. Przybylska, J. Ką?, Kś, K. Sikora, red., Symbolae grammaticae in honorem Boguslai Dunaj, Księgarnia Akademicka, Kraków, s. 485–495.
• Skudrzykowa Aldona, 1994, Język mówiony w dialogach literackich. O „strategii partnera” we współczesnej prozie polskiej, w: Z. Kurzowa. W. Śliwiński, red., Współczesna polszczyzna mówiona w odmianie opracowanej (oficjalnej), Universitas, Kraków, s. 123–130.
• Żuk Grzegorz, 2010, Językowy obraz świata w polskiej lingwistyce przełomu wieków, w: M. Karwatowska, A. Siwiec, red., Przeobrażenia w języku i komunikacji medialnej na przełomie XX i XXI wieku, Wydawnictwo Drukarnia Best Print, Chełm, s. 239–257.

Identifiers

ISSN

0076-0390