Konsumpcja jako mit społeczeństwa postindustrialnego. O Baudrillardowskim pojęciu konsumpcji

• Authors: Rogoziecki Robert

Title variants

EN

Consumption as a Myth of Postindustrial Society. On the Baudrillardian Concept of Consumption

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tekst jest analizą współczesnego pojęcia konsumpcji. Jego podstawą są rozważania Jeana Baudrillarda, wedle którego konsumpcja to zjawisko właściwe dla kultury postindustrialnej. Jego zdaniem konsumpcja to mit, wokół którego organizuje się społeczeństwo konsumpcyjne. Jako taka wyłoniła się ona w toku wielowiekowego procesu redukcji wymiany symbolicznej. Wraz z nastaniem epoki nowożytnej dochodzi do wyzwolenia znaków spod ograniczeń, jakie nakładała na nie wymiana symboliczna oraz wyzwolenia jednostek spod hierarchii właściwej dla feudalnej organizacji społecznej. Rodzi się epoka industrializm jako czasy nieograniczonej produkcji znaków i towarów. Baudrillard pokazuje, w jaki sposób w logikę towarową wpisuje się logika reprezentacji znakowej. Kreśląc analogię pomiędzy systemem znakowym i systemem towarowym, dochodzi współczesnego pojęcia konsumpcji. Dokonuje tego krytykując podstawowe założeń myśli marksistowskiej. Marks nie dostrzega, że towary tworzą język, że towar w istocie jest znakiem i jako taki zawsze niesie ze sobą jakąś informację. Ideologia nie zawiera się w sferze nadbudowy, ale stanowi jądro produkcji i wymiany towarów. Jej sensem jest to, że niesie ona ze sobą kod, dzięki czemu towary tworzą dziś mniej lub bardziej spójny dyskurs, za pomocą którego komunikuje się ze sobą i wykłada samo siebie współczesne społeczeństwo postindustrialne.

EN

The text is an analysis of the contemporary notion of consumption. Its basis are Jean Baudrillard’s considerations, according to which consumption is an appearance characteristic of postindustrial culture. Baudrillard claims that consumption is a myth which organizes consumer society. Consumption as such has emerged in the course of centuries-old process of reduction of symbolic exchange. As the modern era begins, signs are liberated from the symbolic limitations and liberation of the individual from feudal social order. Thus, the epoch of industrialism was born – tional logic of the sign is inscribed into the logic of commodities. He arrives at the contemporary concept of consumption by drawing an analogy between the system of signs and system of commodities. He has developed it by criticizing the basic presupposition of Marxist thought. Marks did not see that the system of market goods created the kind of language and that every commodity was in fact a sign which always bore some information. Ideology does not belong to the sphere of superstructure but it is kern of production and market exchange. Imposing the marked code is its sense, by virtue of which commodities create more or less coherent discourse, by the means of which the members of contemporary postindustrial society communicate with one another and interpret themselves.

Keywords

PL

konsumpcja, ideologia, mit, struktura, arbitralność, kod

EN

consumption, ideology, myth, structure, arbitrariness, code

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2015
• Volume: LXIV (64)
• Issue: 3
• Pages: 27-51

Dates

published

2015

Contributors

author

Rogoziecki Robert

• Wydział Nauk Społecznych, Instytut Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa, Uniwersytet Gdański

References

• Baudrillard J., 1981, For a Critique of the Political Economy of the Sign, przekł. Levin Ch., Nottingham: Telos Press.
• Baudrillard J., 1992, Selected Writings, red. Poster, M., Cambridge: Polity Press.
• Baudrillard J., 1996, The System of Objects, przekł. Benedict J., London, New York: Verso.
• Baudrillard J., 2006, Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury, przekł. Królak S., Warszawa: Sic!.
• Baudrillard J., 2006, Wymiana symboliczna i śmierć, przekł. Królak S., Warszawa: Sic!.
• Baudrillard J., 2009, Przejrzystość zła , przekł. Królak S., Warszawa: Sic!
• de Saussure F., 1961, Kurs językoznawstwa ogólnego, przekł. Kasprzyk K., Warszawa: PWN.
• Eco U., 1996, Nieobecna struktura, przekł. Weisenberg A., Warszawa: KR.
• Eliade M., 1993, Sacrum, mit, historia. Wybór esejów, przekł. Tatarkiewicz A., Warszawa: PIW.
• Foucault M., 2000, Słowa i rzeczy, przekł. Komendant T., Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
• Hegarty P., 2004, Jean Baudrillard. Live Theory, London, New York: Continuum.
• Heidegger M., 2013, Bycie i czas, przekł. Baran B., Warszawa: PWN.
• Marks K., 1966, Przyczynek do krytyki ekonomii politycznej, przekł. Lipiński E., (w:) Marks K., Engels F., Dzieła, t. 13, Warszawa: Książka i Wiedza.
• Marks K., 1968, Kapitał. Krytyka ekonomii politycznej, oprac. Szechter O., (w:) Marks K., Engels F., Dzieła, t. 23, Warszawa: Książka i Wiedza.
• Marks K., 1975, Ideologia niemiecka (w:) Marks K., Engels F., Dzieła, t. 3, Warszawa: Książka i Wiedza.
• Mauss M., 2009, Szkic o darze. Forma i podstawa wymiany w społeczeństwach archaicznych (w:) Głowacka-Grajper M., Nowicka E. (red), Świat człowieka – świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii, Warszawa: PWN.
• Malinowski B., 1987, Argonauci Zachodniego Pacyfiku. Relacje o poczynaniach i przygodach krajowców z Nowej Gwinei, przekł. Olszewska-Dyoniziak B., Szynkiewicz S., Warszawa: PWN.
• Nietzsche F., 2008, Wiedza radosna, przekł. Łukasiewicz M., Gdańsk: słowo/obraz, terytoria.
• Pawlett W., 2007, Jean Baudrillard: Against Banality, London, New York: Routledge.
• Peirce Ch.S., 1994, Collected Papers of Charles Sanders Peirce, Cambridge: Harvard: Harvard University Press.
• Ricoeur P., 2003, Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie, przekł. Bieńkowska E., Bortnowska H., Cichowicz S., Godzimierski J.M., Igalson H., Skoczylas J., Tarnowski K., Warszawa: De Agostini & Instytut Wydawniczy PAX.
• Strenski I., 1987, Four Theories of Myth in Twentieth-Century History, Houndmills, Basingstoke and London: The Macmillan Press.
• Baudrillard J., 1981, For a Critique of the Political Economy of the Sign, przekł. Levin Ch., Nottingham: Telos Press.
• Baudrillard J., 1992, Selected Writings, red. Poster, M., Cambridge: Polity Press.
• Baudrillard J., 1996, The System of Objects, przekł. Benedict J., London, New York: Verso.
• Baudrillard J., 2006, Społeczeństwo konsumpcyjne. Jego mity i struktury, przekł. Królak S., Warszawa: Sic!.
• Baudrillard J., 2006, Wymiana symboliczna i śmierć, przekł. Królak S., Warszawa: Sic!.
• Baudrillard J., 2009, Przejrzystość zła , przekł. Królak S., Warszawa: Sic!
• de Saussure F., 1961, Kurs językoznawstwa ogólnego, przekł. Kasprzyk K., Warszawa: PWN.
• Eco U., 1996, Nieobecna struktura, przekł. Weisenberg A., Warszawa: KR.
• Eliade M., 1993, Sacrum, mit, historia. Wybór esejów, przekł. Tatarkiewicz A., Warszawa: PIW.
• Foucault M., 2000, Słowa i rzeczy, przekł. Komendant T., Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
• Hegarty P., 2004, Jean Baudrillard. Live Theory, London, New York: Continuum.
• Heidegger M., 2013, Bycie i czas, przekł. Baran B., Warszawa: PWN.
• Marks K., 1966, Przyczynek do krytyki ekonomii politycznej, przekł. Lipiński E., (w:) Marks K., Engels F., Dzieła, t. 13, Warszawa: Książka i Wiedza.
• Marks K., 1968, Kapitał. Krytyka ekonomii politycznej, oprac. Szechter O., (w:) Marks K., Engels F., Dzieła, t. 23, Warszawa: Książka i Wiedza.
• Marks K., 1975, Ideologia niemiecka (w:) Marks K., Engels F., Dzieła, t. 3, Warszawa: Książka i Wiedza.
• Mauss M., 2009, Szkic o darze. Forma i podstawa wymiany w społeczeństwach archaicznych (w:) Głowacka-Grajper M., Nowicka E. (red), Świat człowieka – świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii, Warszawa: PWN.
• Malinowski B., 1987, Argonauci Zachodniego Pacyfiku. Relacje o poczynaniach i przygodach krajowców z Nowej Gwinei, przekł. Olszewska-Dyoniziak B., Szynkiewicz S., Warszawa: PWN.
• Nietzsche F., 2008, Wiedza radosna, przekł. Łukasiewicz M., Gdańsk: słowo/obraz, terytoria.
• Pawlett W., 2007, Jean Baudrillard: Against Banality, London, New York: Routledge.
• Peirce Ch.S., 1994, Collected Papers of Charles Sanders Peirce, Cambridge: Harvard: Harvard University Press.
• Ricoeur P., 2003, Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie, przekł. Bieńkowska E., Bortnowska H., Cichowicz S., Godzimierski J.M., Igalson H., Skoczylas J., Tarnowski K., Warszawa: De Agostini & Instytut Wydawniczy PAX.
• Strenski I., 1987, Four Theories of Myth in Twentieth-Century History, Houndmills, Basingstoke and London: The Macmillan Press.

Identifiers

ISSN

0033-2356