Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2016 | 23 | 213-230

Article title

Znaczenie średniowiecznej filozofii w rozwoju nauk

Content

Title variants

EN
The importance of medieval philosophy in the development of science

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Jednym z poważniejszych błędów, również współczesnych autorów, oceniających znaczenie średniowiecznej filozofii w rozwoju nauk, jest ich zapominanie o uwarunkowaniach tego okresu oraz właściwym temuż kontekście. Powodem tego jest opieranie się na ocenach pochodzących z innych epok, np. oświecenia, poza tym rzadkie, jeszcze do niedawna, sięganie do źródeł i posługiwanie się ich interpretacjami. Tymczasem średniowieczna filozofia przyczyniła się do zachowania wielu bardzo ważnych dzieł oraz tradycji starożytnej myśli, zarówno pogańskiej, jak i chrześcijańskiej. Umożliwiła niespotykaną dotąd syntezę dzięki uniwersalistycznemu, a więc szanującemu nie tylko rozum i wiarę podejściu do prawdy, ale również inne, zainteresowane nią zdobycze. To właśnie na gruncie średniowiecznej filozofii odróżniano od niej teologię jako zainteresowaną innym przedmiotem, co dawało początek wyodrębniania z niej innych nauk, zwłaszcza szczegółowych, tworzących odtąd nowe tradycje. Pierwszymi zatem uczonymi w tym sensie, jak i twórcami nauk szczegółowych, byli średniowieczni filozofowie.
EN
One of the major mistakes in assessing the significance of medieval philosophy for the development of science is omitting all the historical context in which philosophy and sciences evolved. Meanwhile, medieval philosophy has made a synthesis of faith and intellect. It also distinguished philosophy from theology which gave the beginning of new branches of science. For this reason, medieval philosophers should be considered also as scholars in the contemporary sense of the word.

Contributors

  • Ks. prof. dr hab., Katedra Teologii Fundamentalnej Wydziału Teologicznego US

References

  • Bartnik, Czesław Stanisław. Historia filozofii. Lublin, 2000.
  • Bartnik, Czesław Stanisław. Nauka społeczno-polityczna Kościoła. Lublin, 2008.
  • Bartnik, Czesław Stanisław. Personalizm. Lublin, 1995.
  • Błoch, Grzegorz. Jan Duns ze Szkocji. Rzym–Poznań, 1986.
  • Bnafede, G. S. Bonawentura. Benevento, 1961.
  • Botloni, E. S. Bonawentura. Brescia, 1945.
  • Copleston, Frederick. Historia filozofii, t. I, tłum. H. Bednarek, Warszawa 1998.
  • Dupuy-Querel, Henri. De la méthode philosophique chez saint Augustin, „Rivista Brasileira de Filosofia” 11 (1961), s. 25–48.
  • Gałkowski, Jerzy. Działanie moralne w ujęciu J. Dunsa Szkota, „Roczniki Filozoficzne” 22 (1974), z. 2, s. 91–102.
  • Giedymin, Jerzy. „Czy warto przyjąć propozycje tekstualizmu?”. W: Dokąd zmierza współczesna humanistyka? Warszawa, 1994.
  • Góźdź, Krzysztof. „Dialog wiary i rozumu”. W: Na skrzydłach wiary i rozumu ku prawdzie, red. I. Dec. Wrocław, 1999.
  • Heinzmann, Richard. Filozofia średniowiecza. Tłum. Piotr Domański. Kęty, 1999.
  • Jan Paweł II, Fides et ratio. Rzym, 1998.
  • Kamiński, Stanisław. „Filozofia”. W: Encyklopedia katolicka, t. V, (k. 244–245). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1989.
  • Klimski, Tadeusz. Jedno i byt. Analiza koncepcji realistycznych (Arystoteles, św. Tomasz z Akwinu, współcześni tomiści). Warszawa, 1992.
  • Kowalczyk, Stanisław. Bóg i człowiek w nauce świętego Augustyna. Lublin, 2007.
  • Kowalczyk, Stanisław. „Relacja filozofii i teologii w myśli augustyńskiej i tomaszowej”. W: Na skrzydłach wiary i rozumu ku prawdzie, red. Ignacy Dec. Wrocław, 1999.
  • König, Franz. „Duchowe podstawy Europy”. Tłum. Jan Garewicz. W: Europa i co z tego wynika. Rozmowy w Castel Gandolfo, red. Krzysztof Michalski. Warszawa, 1990.
  • Legowicz, Jan, Historia filozofii średniowiecznej Europy zachodniej. Warszawa, 1986.
  • Markowski, Michał Paweł. Nietzsche. Filozofia interpretacji. Kraków, 2001.
  • Mrozek, Anna. Średniowieczna filozofia arabska. Warszawa, 1967.
  • Niezgoda, Tadeusz Cecylian. Człowiek według nauki św. Bonawentury. Niepokalanów–Warszawa, 1976.
  • Ochman, Jerzy. Średniowieczna filozofia żydowska, Kraków 1995.
  • Ogórek, Paweł Placyd. Mistrz Jan Eckhart a Święty Jan od Krzyża. Warszawa, 1999.
  • Reale, Giovanni. Historia filozofii starożytnej. T. I, tłum. Edward Iwo Zieliński. Lublin, 1994.
  • Rorty, Richard. Essays on Heidegger and Others, Philosophical Papers. Vol. 2. Cambridge, 1991.
  • Rusecki, Marian, Krzysztof Kaucha, Ireneusz Sławomir Ledwoń, Jacenty Mastej, red. Leksykon teologii fundamentalnej. Lublin–Kraków, 2002.
  • Sareło, Zbigniew. Postmodernizm w pigułce. Poznań: Pallottinum, 1998.
  • Scoti, Jannnis Duns. Summa Theologica. T. III. Romae, 1901.
  • Siemianowski, Andrzej. Ogólna metodologia nauk. Wprowadzenie dla studentów teologii. Poznań, 2001.
  • Sienkiewicz, Edward. O odwagę patrzenia w przyszłość. Nadzieja według wybranych filozofów. Szczecin, 2008.
  • Smolka, Bonawentura. Narodziny i rozwój personalizmu. Opole, 2002.
  • Śliwiński, Ryszard. „Wolność woli według Dunsa Szkota”. Roczniki Filozoficzne 7, 2 (1959): 79–104.
  • Św. Augustyn, „Solilokwia”, tłum. A. Świderkówna. W: Św. Augustyn, Dialogi filozoficzne. T. VI. Kraków, 1999.
  • Tatarkiewicz, Władysław. Historia filozofii. T. I. Warszawa, 1983.
  • Twardowski, Kazimierz. O filozofii średniowiecznej wykładów sześć. Lwów, 1909.
  • Veuthey, Leon. Jan Duns Szkot. Myśl teologiczna. Tłum. M. Kaczyński. Niepokalanów, 1988.
  • Waldenfels, Hans. O Bogu, Jezusie Chrystusie i Kościele – dzisiaj. Tłum. Antoni Paciorek. Katowice, 1993.
  • Wolicka, Elżbieta. „Teoriopoznawcze aspekty pojęcia „imago” u św. Tomasza i św. Bonawentury”. Roczniki Filozoficzne 23, 1 (1975): 50–73.
  • Zieliński, Edward. Nieskończoność bytu Bożego w filozofii Jana Dunsa Szkota. Lublin, 1980.
  • Życiński, Józef. Bóg Abrahama i Whiteheada. Tarnów, 1992.
  • Życiński, Józef. Teizm i filozofia analityczna. Kraków, 1986.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-5e6fa429-89c3-41a1-8ac5-ccf57243ce3b
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.