Paradygmaty dydaktyki akademickiej - analiza wybranych podejść

• Authors: Anna Sajdak-Burska

Title variants

EN

Academic Didactics Paradigms – Study of the Selected Approaches

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule rozważany jest problem możliwości porządkowania w dydaktyce akademickiej podejść do procesu kształcenia przy użyciu kategorii „paradygmatu” zaproponowanej przez T.S. Kuhna. Autorka stoi na stanowisku, iż nauki społeczne, w tym pedagogika, są naukami wieloparadygmatycznymi, w których współwystępowanie wielu szkół myślenia, podejść teoretycznych i metodologicznych, prądów oraz myśli przybiera postać akceptowalnych w środowisku naukowym dróg rozwiązywania, objaśniania i interpretowania problemów. Artykuł przedstawia analizę wybranych podejść porządkowania teorii dydaktycznych, w których możliwe stało się zastosowanie kategorii paradygmatu, od spolaryzowanych, dwubiegunowych propozycji do możliwości kreślenia map paradygmatycznych. Na tym tle autorka przedstawia swoją mapę paradygmatów w dydaktyce akademickiej.

This papers concerns the question of whether approaches to the educational process can be arranged in the academic didactics by T.S. Kuhn’s category of “paradigm”. The author suggests that social sciences, including educational science, are multiparadigm sciences where concurrent existence of many schools of thought, theoretical and methodological approaches, as well as trends and ideas appears in the form of acceptable across the scientific environment methods of problem solving, explaining and interpreting. This paper presents the study on the selected approaches to didactical theories arrangement which allowed to apply the category of paradigm – from bipolar suggestions to the ability of paradigm-based discipline mapping. Based on the foregoing the map of paradigms in the academic didactics is displayed.

Keywords

PL

paradygmat; dydaktyka; dydaktyka akademicka

EN

paradigm; didactics; academic didactics

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Pedagogiczne
• Year: 2018
• Volume: 10(46)
• Issue: 2
• Pages: 9-29

Contributors

author

Anna Sajdak-Burska

• Zakład Pedagogiki Szkolnej i Dydaktyki Akademickiej, Instytut Pedagogiki, Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego

References

• Amsterdamski, S. (1985). Posłowie. W: T.S. Kuhn, Dwa bieguny. Tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Barr, R.B., Tagg, J. (2000). From Teaching to Learning. A new Paradigm for Undergraduate Education. W: D. DeZure (red.), Learning from Change. Landmarks in Teaching and Learning in Higher Education from Change Magazine 1969-1999 (s. 198-200). London: American Association For Higher Education. Kogan Page.
• Bauman T. (2001). Uniwersytet wobec zmian społeczno-kulturowych. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Bauman, T. (2003). Dydaktyka szkoły wyższej. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Dubs, R. (1995). Lehrerverhalten. Ein Beitrag zur Interakcion von Lehrenden und Lernenden im Unterrich. Zűrich: Verlag des Schweizerischen Kaufmännichen Verbandes.
• Gołębniak, B.D. (2007). Nauczanie i uczenie się w klasie. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki. Tom II (s. 172-187). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Joyce, B., Calhoun, E., Hopkins, D. (1999). Przykłady modeli uczenia się i nauczania. Warszawa: WSiP.
• Karpińska-Musiał, B. (2016). Edukacja spersonalizowana w uniwersytecie. Ideologia – instytucja – dydaktyka – tutor. Kraków: Wydawnictwo LIBRON – Filip Lohner.
• Klus-Stańska, D. (2002). Konstruowanie wiedzy o szkole. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Klus-Stańska, D. (2009a). Paradygmaty współczesnej dydaktyki – poszukiwanie kwiatu paproci czy szansa na tożsamość teoretyczno-metodologiczną? W: L. Hurło, D. Klus-Stańska, M. Łojko (red.), Paradygmaty współczesnej dydaktyki (s. 11-23). Kraków: Impuls.
• Klus-Stańska, D. (2009b). Polska rzeczywistość dydaktyczna – paradygmatyczny taniec św. Wita. W: L. Hurło, D. Klus-Stańska, M. Łojko (red.), Paradygmaty współczesnej dydaktyki (s. 62-73). Kraków: Impuls.
• Klus-Stańska, D. (2010). Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Klus-Stańska, D. (2011). Oderwanie dydaktyki od pedagogiki ogólnej jako źródło jej kryzysu i znieruchomienia. W: T. Hejnicka-Bezwińska (red.), Pedagogika ogólna. Dyskursy o statusie naukowym i dydaktycznym (s. 139-158). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Kron, F. (2004). Grundwissen Didaktik, 4 neu bearbeitete Auflage. München: Ernst Reinhardt Verlag.
• Kuhn, T.S. (2001). Struktura rewolucji naukowych. Warszawa: Fundacja Aletheia. Dzieło oryginalne Kuhn, T.S. (1962). The Strukture of Scientific Revolutions. Chicago: University of Chicago Press.
• Kwieciński, Z. (2000). Mimikra czy sternik? Dramat pedagogiki w sytuacji przesilenia formacyjnego. W: Z. Kwieciński. Tropy – ślady – próby. Studia i szkice z pedagogiki pogranicza (s. 37-65). Poznań–Olsztyn: Wydawnictwo Edytor.
• Malewski, M. (2010). Od nauczania do uczenia się. O paradygmatycznej zmianie w andragogice. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
• Nizińska, A. (2008). Między nauczaniem a uczeniem się. Edukacyjne światy andragogów-praktyków. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
• Palka, S. (2004). Aktualne tendencje w dydaktyce akademickiej. W: D. Skulicz (red.), W poszukiwaniu modelu dydaktyki akademickiej (s. 31-36). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Paulston, R.G. (2000). Pedagogika porównawcza jako pole nakreślania konceptualnych map teorii i paradygmatów. W: Z. Kwieciński (red.), Alternatywy myślenia o/dla edukacji (s. 67-96). Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Pfäffli, B.K. (2005). Lernen an Hochschulen. Eine Hochschuldidaktik für den Aufbau von Wissen und Kompetenzen. Bern-Stuttgard-Wien: Haup Verlag.
• Reinmann-Rothmeier, G., Mandl, H. (2001). Unterrichten und Lernumgebungen gestalten. W: A. Krapp, B. Weidenmann (Hrsg.), Pädagogische Psychologie (s. 601-646). Weinheim: Belz Verlag.
• Riedl, A. (2004). Grundlagen der Didaktik. München: Franz Steiner Verlag.
• Rutkowiak, J. (2009). Wielość paradygmatów dydaktyki a wspólny mianownik realności życia. Ku pytaniom o przekłady międzyparadygmatyczne. W: L. Hurło, D. Klus-Stańska, M. Łojko (red.), Paradygmaty współczesnej dydaktyki (s. 27-39). Kraków: Impuls.
• Sajdak, A. (2013). Paradygmaty kształcenia studentów i wspierania rozwoju nauczycieli akademickich. Teoretyczne podstawy dydaktyki akademickiej. Kraków: Impuls.
• Sajdak, A. (2016). Interdyscyplinarność dydaktyki akademickiej. „Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych” 69, 5-16.
• Skulicz, D. (2004). Tradycja, ciągłość i zmiana dydaktyki akademickiej. W: D. Skulicz (red.), W poszukiwaniu modelu dydaktyki akademickiej (s. 23-31). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Sośnicki, K. (1959). Dydaktyka ogólna. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Śliwerski, B. (2012). Wprowadzenie do serii Pedagogika w Nauce i Praktyce. W: Cz. Kupisiewicz, Dydaktyka. Podręcznik akademicki. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Tiberius, V. (2011). Hochschuldidaktik der Zukunftsforschung. Wiesbaden: WS Verlag für Sozialenwissenschaften Springer Fachmedien.
• Wild, E., Geber, J. (2006). Einführung in die Pädagogische Psychologie. Opladen&Farmington Hills: Verlag Barbara Budrich.

Identifiers

DOI

10.18290/rped.2018.10.2-2