Użytkowe znaczenie ochry w społecznościach z okresu kultur Natufijskiej oraz PPNA na terenach bliskowschodnich

• Authors: Kościuk Julia

Title variants

EN

The significance of the use of Ochre in the Natufian and Pre-Pottery Neolithic cultures in the territory of the Near East

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ochra, składająca się z tlenków lub wodorotlenków żelaza, stanowi nietoksyczny i stabilny chemicznie minerał, mający wiele zastosowań. Przede wszystkim jest łączona z zastosowaniem sakralnym, jako, że występuje w pochówkach z okresów kultur Natufijskiej i Neolitu Preceramicznego na terenach Bliskiego Wschodu. Jednak dokładna analiza kontekstów archeologicznych, w jakich odnaleziono pigment, wskazuje również na jej użytkowe znaczenie. Ze względu na jej właściwości antyseptyczne i wysuszające, miała zastosowanie w medycynie, ale również przy wyprawianiu skór. Jej ślady odkryto także w lepiszczach, utrzymujących segmenty kamienne w oprawach kościanych lub drewnianych. Dalsze teorie są budowane natomiast na podstawie analogii etnograficznych.

EN

Ochre, consisting of iron oxides or hydroxides, is an non-toxic and chemically stable mineral, that could be used in many ways. Firstly, it is connected to sacral context, as it occurred in many graves from Natufian and Pre-Pottery Neolithic cultures on the terrain of Near East. But exact analysis of the phenomenon indicate, that the ochre was also common in usage contexts. Because of its antiseptic and drying features, it was used in medicine and during the processing of hides. Ochre has also been traced in mastics, used to fit a segment tool into wooden or bone handles. Further theories are based on ethnographic analogies.

Keywords

PL

Neolit; ceramika; barwnik; Bliski Wschód

EN

Neolithic; pottery; pigment; ochre; Middle East

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Acta Archaeologica Lodziensia
• Year: 2017
• Volume: 63
• Pages: 79-84

Dates

published

2017

Contributors

author

Kościuk Julia

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Ahlrichs Jan J. 2015. Ocker im Paläolithikum, Universitätsforschungen zur prähistorischen Archäologie. Band 265. Bonn: Rudolf Habelt GmbH.
• Baird D., Asonti E., Astruc L., Baysal A., Baysal E.,Carruthers D., Fairbairn A., Kabuken C., Jenkins E., Lorentz K., Middleton C., Pearson J., Pirie A. 2013. Juniper smoke, skulls and wolves` tails. The Epipaleolithic of the Anatolian plateau in its south-west Asian context, insights from Pınarbaşı. Levant 45 (2), 175-209.
• Bar-Yosef Ofer, Francois Valla. 1990. The Natufian culture anf the origin of the Neolithic in the Levant. Current Anthropology 31 (4), 433-436.
• Belfer-Cohen Anna. 1988. The Natufian graveyard in Hayonim Cave. Paleorient 14 (2), 297-308.
• Belfer-Cohen Anna, Nigel A. Goring-Morris. 2011. Becoming farmers: the inside story. Current Anthropology 52, Supplement 4, S209-S220.
• Cornell Rochelle M., Udo Schwertmann. 2003. The iron oxides: structure, properties, reactions, occurences and uses. Weinheim: Wiley VCH GmbH.
• Edwards P. C. red. 2013. Wadi Hammeh 27, an early Natufian settlement at Pella in Jordan. Boston: BRILL.
• Goring-Morris Nigel A. (with appendices by Goldberg P., Goren Y., Baruch U., Bar-Yosef D. E.). 1999. Saflulim: a late natufian base camp in the central Negev Highlands, Israel, Palestine. Exploration Quaterly 131, 36-64.
• Grosman Leore, Ashkenazy H., Anna Belfer-Cohen. 2005. The Natufian occupation of Nahal Oren, Mt. Carmel, Israel – the lithic evidence. Paléorient 31 (2), 5-26.
• Henry D. O., Garrard A. N. 1988. Tor Hamar: an epipalaeolithic rockshelter in southern Jordan. Palestine Exploration Quarterly, 1-25.
• Lombard M. 2007. The gripping nature of ochre: the association of ochre with Hoviesons Poort adhesives and Later Stone Age mastics from South Africa. Journal of Human Evolution 53, 406-419.
• Nadel D., Rosenberg D. 2011. Late Natufian Nahal Oren and its satellite sites: some regional and ceremonial aspects. Before Farming 3, article 1, 1-16.
• Rifkin R. F. 2011. Assessing the efficacy of red ochre as a prehistoric hide tanning ingredient. Journal of African Archaeology 9 (2), 131-158.
• Rosenberg D., Yeshurun R., Groman-Yaroslavski I., Winter H., Zental A., Brown-Goodman R., Nadel D. 2010. Huzuq Musa – a preliminary report on the test excavation at a final Epipalaeolithic/ PPNA site in the Jordan Valley. Paléorient 36 (2), 189-204.
• Shaham D., Grosman L., Goren-Inbar N. 2010. The red stained flint crescent from Gesher: new insights into PPNA hafting technology. Journal of Archaeological Science 37, 2010-2016.
• Solecki Ralph S., Rose L. Solecki, Anagnostis P., Agelarakis. 2004. The proto-neolithic cemetery in Shanidar Cave. Texas A & M University Anthropology Series.
• Watkins T. 1995. Lechevallier M., Ronen A. 1994. Le gisement de Hatoula en Judée occidentale, Israël: rapport de fouilles 1980-1988. Recenzja Paléorient 21 (2), 148-151.
• Weinstein-Evron Mina, Ilani S. 1994. Provenance of ochre in the Natufian layers of el-Wad Cave, Mount Carmel, Israel. Journal of Archaeological Science 21, 461-467.
• Wreschner E. E., Bolton R., Butzer K. W., Delporte H., Häusler A., Heinrich A., Jacobson-Widding A., Malinowski T., Masset C., Miller S. F., Ronen A., Solecki R., Stephenson P. H., Thomas L. L., Zollinger H. 1980. Red ochre and human evolution: a case for discussion [and comments and reply], Current Anthropology 21(5), 631-644.

Identifiers

DOI

10.26485/AAL/2017/63/6