Wybrane prawne i organizacyjne aspekty rozwoju lecznictwa uzdrowiskowego w Polsce od XIX w. do współczesności

• Authors: Matoga Łukasz , Pawłowska Aneta , Stach Elżbieta
• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Poland belongs to the countries with a long history and traditions of spa health care. In the Polish health care system, spas have an important function as the places of treatment and prevention from various diseases. For this reason already in the past they were under special legal protection. The purpose of the article is to present the development of spa health care in Poland in the context of selected legal and organisational aspects. The issue is presented within the undergoing socio-economic changes in this country since the end of the 19th century to the present day. Both basic legal acts and definitions of concepts concerning the activity of spas have been presented and the issue of institutional support of their development has been indicated in the light of the currently occurring processes of privatisation and commercialisation. As the search query of literature and legal acts showed, the management of the development of spas in Poland happens with the use of legislative instruments, both now and in the past. They enable a steady increase the protection of nature and natural treatment resources, as well as, of satisfying the needs of present and future generations of patients and tourists.

Polska należy do państw o długiej historii i tradycjach lecznictwa uzdrowiskowego. W systemie służby zdrowia uzdrowiska pełnią ważną funkcję jako miejsca realizacji lecznictwa i profilaktyki. Z tego powodu już w przeszłości otaczano je szczególną opieką prawną. Celem artykułu jest przedstawienie rozwoju lecznictwa uzdrowiskowego w Polsce w kontekście wybranych aspektów prawnych i organizacyjnych. Problematyka ta została zaprezentowana na tle zachodzących przemian społeczno-gospodarczych w tym kraju od końca XIX w. do czasów współczesnych. Omówiono podstawowe akty prawne i definicje pojęć dotyczące działania uzdrowisk, a także zasygnalizowano kwestię instytucjonalnego wspomagania ich rozwoju w świetle zachodzących obecnie procesów prywatyzacji i komercjalizacji. Jak pokazała kwerenda literatury i aktów prawnych, zarządzanie rozwojem uzdrowisk w Polsce odbywa się przy wykorzystaniu instrumentów legislacyjnych tak dawniej, jak i współcześnie. Umożliwiają one stałe podnoszenie jakości usług leczniczych oraz właściwe zarządzanie ruchem turystycznym. Przyjęty w Polsce model organizacyjny lecznictwa uzdrowiskowego uwzględnia konieczność zarówno ochrony środowiska i naturalnych surowców leczniczych, jak i zaspokojenia potrzeb obecnych i przyszłych pokoleń kuracjuszy i turystów.

Keywords

PL

lecznictwouzdrowiskowe; model organizacyjny; uregulowania prawne; ustawa uzdrowiskowa; uzdrowiska w Polsce

EN

legal regulations; organizational model; spa act; spa health care; spas in Poland

• Publisher: Stowarzyszenie Gmin Uzdrowiskowych RP
• Journal: Jedziemy do wód w...
• Year: 2014
• Issue: 1
• Pages: 49-66

Dates

published

2014-03-29

Contributors

author

Matoga Łukasz

• Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Zakład Gospodarki Turystycznej i Uzdrowiskowej

author

Pawłowska Aneta

• Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Zakład Gospodarki Turystycznej i Uzdrowiskowej

author

Stach Elżbieta

• Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Zakład Gospodarki Turystycznej i Uzdrowiskowej

References

• Golba J., 2003, Stan prawny uzdrowisk polskich w porównaniu ze stanem prawnym uzdrowisk w krajach Unii Europejskiej – wyzwania, jakie stoją przed Rządem i środowiskiem uzdrowiskowym, „Jedziemy do wód…” Biuletyn Informacyjny SGU RP, nr 2-3, s. 13-24.
• Groch J., 1997, Uzdrowiska i lecznictwo uzdrowiskowe w Polsce w okresie transformacji systemu ekonomicznego państwa (na przykładzie uzdrowisk karpackich) [w:] B. Domański, A. Jackowski (red.), Geografia, człowiek, gospodarka, Wtdawnictwo Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, s. 257-264.
• Hadzik A., Szromek A., 2012, Prywatyzacja zakładów lecznictwa uzdrowiskowego i jej implikacje społeczne, Organizacja i Zarządzanie. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, s. 71-83.
• Kulczycki Z., 1970, Zarys historii turystyki w Polsce, Sport i Turystyka, Warszawa.
• Kurek W., 2007, Historia turystyki w Polsce [w:] W. Kurek (red.) Turystyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 59-65.
• Kowalczyk A., 2001, Geografia turyzmu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Janiec M., Szajna W., 2010, Klastering w Polsce Wschodniej w kontekście krajowym i europejskim, [w:] J. Hermaniuk, J. Krupa (red.), Współczesne trendy funkcjonowania uzdrowisk – klastering, Rzeszów, s. 57-84.
• Mika M., Ptaszycka-Jackowska D., 2007, Formy turystyki zdrowotnej [w:] W. Kurek, Turystyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 279-292.
• Małecka B., Marcinkowski J.T., 2007, Rys historyczny rozwoju lecznictwa uzdrowiskowego, Problemy Higieny i Epidemiologii, nr 88(2), s. 139-142.
• Ogarek G., 1973, Uzdrowiska. Organizacjai formy świadczeń, Instytut Wydawniczy CRZZ, Warszawa.
• Prętki K., 2012, Podstawy prawne funkcjonowania lecznictwa uzdrowiskowego w systemie ochrony zdrowia w Polsce w latach 1918- 2005, [w:] B. Płonka-Syroka, A. Syroka (red.), Historia polskiej kultury uzdrowiskowej, Wrocław 2012, s. 173-188.
• Salomon A., Regulska-Ilow B., Jedziemy do wód w... 65 2013, Polskie butelkowane wody mineralne i lecznicze – charakterystyka i zastosowanie, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, nr XLVI(1), s. 53-65.
• Solan M., 2012, Ramy prawne oraz zakres działalności uzdrowisk w świetle ustawy uzdrowiskowej, Inżynieria Ekologiczna, nr 30, s. 153-159.
• Ustawa z dnia 23 marca 1922 r. o uzdrowiskach.
• Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o uzdrowiskach i lecznictwie uzdrowiskowym.
• Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz gminach uzdrowiskowych.
• Warszyńska J., Jackowski A., 1978, Podstawy geografii turyzmu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 159-192.
• Węcławowicz-Bilska E., 1991, Historyczne założenia zdrojowisk w kształtowaniu współczesnych ośrodków balneologicznych w Polsce, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków.
• Wojtaszek T., 2011, Zmiany w przepisach o naturalnych wodach mineralnych, wodach źródlanych i stołowych, Przemysł Spożywczy, nr 6, s. 22-26.
• Wysocka E., 1981, Kształtowanie nprzestrzenne uzdrowisk w Polsce, Arkady, Warszawa.

Identifiers

ISSN

1427-0900