Implozja przestrzeni uczenia się

• Authors: Krzysztof Maliszewski

Title variants

EN

Implosion of learning spaces

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Mamy do czynienia z zapaścią miejsc jako generatorów myślenia, przeżycia i przemiany. Zanika przestrzeń refleksyjności. Rozpadają się edukacyjne pola, w których naprawdę o coś chodzi, w których dochodzą do głosu pasje, kulturowe zainteresowania, intelektualne i emocjonalne transformacje. Ani nasze szkoły, ani uniwersytety, ani kursy, ani wydawnictwa, ani tym bardziej sytuacje życia codziennego – poza wyjątkami – nie stanowią już miejsc uczenia się. Antropolog Marc Auge mówi o nie-miejscach. Życie nowoczesne toczy się w punktach tranzytowych, w ośrodkach pobytu tymczasowego, w sieciach anonimowych gestów. Nawiązując do tej diagnozy, twierdzę, że przestrzenie edukacyjne – instytucjonalne i nieformalne – coraz częściej są już tylko punktami tranzytowymi, nie-miejscami, zapewniającymi konsumencką wygodę, anonimowy i pożyteczny przepływ (informacji, certyfikatów), ale uniemożliwiającymi akty uczenia się. Coraz częściej zamiennie dochodzi do głosu banalny, opisowy, techniczny sens terminu uczenie się i jego normatywne znaczenie. Nieprawdą jest, że nigdy nie jesteśmy poza uczeniem się. Cóż z tego, że ludzie mają coraz łatwiejszy dostęp do instytucji oświatowych i że mogą uczyć się z książek, telewizji, Internetu lub od przyjaciół, kiedy to najczęściej nie prowadzi do dojrzewania osobowego, a przeciwnie – pogłębia bezrefleksyjne tryby funkcjonowania? Zmistyfikowane jest hasło społeczeństwa wiedzy. Trzeba naprawdę dokonać radykalnego uproszczenia – wygodnego dla biurokratów operujących statystykami, ale nie do przyjęcia dla uczonych starających się odróżnić pozór od prawdy – aby poznawczy stosunek do świata z dostępem do szerokich zasobów kulturowych (wiedzę) utożsamić z uzawodowieniem programów kształcenia (adaptacją do rynku pracy) i upowszechnieniem Internetu. Uczenie się, opuściwszy nie-miejsca, zagnieździło się w coraz rzadszych międzyprzestrzeniach, zakamarkach wymagających nasłuchiwania, uważności i uśmiechu losu.

EN

We are dealing with a collapse of the role of places as generators for thought, experiences and changes. A reflective space is disappearing. Educational fields are crumbling, ones that have a real reason for existence, which give voice to passions, cultural interests, intellectual and emotional transformations. Neither schools, nor universities, courses, publications, even more so everyday life – with a few exceptions – constitute spaces of learning. The anthropologist Marc Auge talks about non-places. Contemporary life takes place in transitional places, temporary residences, networks of anonymous gestures. In reference to this diagnosis, I believe that educational spaces – institutional and informal – are more and more often only transit points, non-places, providing consumer comfort, anonymous and useful flow (of information, certificates), but rendering learning impossible. Instead, more often the banal, descriptive, technical sense of the term learning and its normative meaning are used. It is not true that we are never outside of learning. What good comes from easier access to educational institutions and the fact that people can learn from books, television, the Internet, as well as from friends, when most of the time all this does not lead to personal development, quite the opposite – deepens non-reflective functioning modes? The term knowledge society is the subject of a mystification. One needs to radically simplify – something that is convenient for statistics wielding bureaucrats, but impossible for scientists trying to tell fact from fiction – and treat profession-oriented educational programs (adaptation to the job market) and the widespread access to the Internet as one with a cognitive approach towards wider cultural resources (knowledge). Learning, having left non-spaces has found its place in the ever more rare interspaces, the nooks that require one to listen, be attentive and maybe have a bit of luck.

Keywords

PL

uczenie się; nie-miejsca; koniec kultury uczenia się; mit społeczeństwa wiedzy; refleksyjność; poziomy rozwoju tożsamości; zwrot etyczny

EN

learning; non-places; end of learning culture; myth of a knowledge society; reflectivity; levels of identity development; ethical turnaround

• Publisher: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
• Journal: Edukacja Dorosłych
• Year: 2011
• Issue: 2(65)
• Pages: 33-41

Contributors

author

Krzysztof Maliszewski

• Zakład Podstaw Pedagogiki i Historii Wychowania Instytut Pedagogiki Wydział Pedagogiki i Psychologii Uniwersytet Śląski ul. Grażyńskiego 53 40-126 Katowice

References

• 1. Auge M. (2010) Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, Warszawa.
• 2. Bloom A. (1995) Szekspir i polityka, Kraków.
• 3. Bruner J. (2006) Kultura edukacji, Kraków.
• 4. Buczyńska-Garewicz H. (2006) Miejsca, strony, okolice. Przyczynek do fenomenologii przestrzeni, Kraków.
• 5. Janeczek J. (2010) O uniwersytecie innowacyjnym, [w:] Universitas nova – innowacyjny uniwersytet, [red.] Z. Kadłubek, Katowice.
• 6. Kołakowski L. (1988) Główne nurty marksizmu. Powstanie – rozwój – rozkład, Londyn.
• 7. Malewski M. (2010) Od nauczania do uczenia się. O paradygmatycznej zmianie w andragogice, Wrocław.
• 8. Simmel G. (2007) Filozofia kultury. Wybór esejów, Kraków.
• 9. Sławek T. (2002) Antygona w świecie korporacji. Rozważania o uniwersytecie i czasach obecnych, Katowice.
• 10. Steiner G. (1993) W zamku Sinobrodego. Kilka uwag w kwestii przedefiniowania kultury, Gdańsk.
• 11. Steiner G. (2007) Dziesięć (możliwych) przyczyn smutku myśli, Gdańsk.
• 12. Turner J.H. (2004) Struktura teorii socjologicznej, Warszawa.
• 13. Witkowski L. (2009) Ku integralności edukacji i humanistyki II. Postulaty, postacie, pojęcia, próby. Odpowiedź na Księgę jubileuszową, Toruń.