Bezpieczeństwo personalne w perspektywie kulturowej

• Authors: Czajkowski Wojciech , Wąs-Gubała Jolanta

Title variants

EN

Personal security in cultural perspective

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autorzy w prezentowanym opracowaniu podejmują kwestię mechanizmów regulujących zachowanie jednostki w warunkach sytuacji trudnej i sytuacji zagrożenia. Realizacja instynktownego i świadomego dążenia do zaspokojenia potrzeby bezpieczeństwa jest interpretowana poprzez przywołanie kategorii wiedzy osobistej stanowiącej istotny instrument radzenia sobie z wymaganiami otoczenia. W systemie funkcjonowania osobowości sytuuje się obecność i działanie standardów regulacyjnych stanowiących mechanizm oceny i wartościowania celów oraz sposobów własnego działania. Zwraca się także uwagę na relacje społeczne jednostki i społeczno-kulturowe uwarunkowania zachowań konstruktywnych i zachowań stanowiących akty manipulacji. Jest to szczególnie istotne w przypadku bezpieczeństwa personalnego, istotnie powiązanego z koncepcją human security i nawiązującego do fenomenologiczno-egzystencjalnej interpretacji relacji społecznych jednostki. Wskazując na kontekst bezpieczeństwa, sugeruje się potrzebę podejmowania problematyki wartości uwikłanych w możliwość oceny relacji z innymi ludźmi.

EN

The authors of the present study examine the mechanisms regulating individual behavior under conditions of difficult and emergency situations. Instinctive and conscious activities, which are used to meet the need for security, are interpreted by invoking a category of personal knowledge and is an important instrument to deal with the requirements of the situation. In the personality structure, these are regulatory standards and mechanisms for assessing and evaluating objectives and ways of subjects' actions. Attention is also drawn to the social relations of the individual and socio-cultural conditions of constructive behaviors and behaviors which constitute acts of manipulation. This is particularly important in the process of personal security interpretation and application and strictly connected with the human security concept related to the phenomenological and existential interpretation of subjects' social relations. In the security context the authors suggest the need to consider the issue of values involved in the ability to assess relationships with other people.

Keywords

PL

bezpieczeństwo personalne; bezpieczeństwo człowieka; standardy regulacyjne osobowości; wartości

EN

personal security; human security; personality regulative standards; values

• Publisher: Uniwersytet Pomorski w Słupsku
• Journal: Studia nad Bezpieczeństwem
• Year: 2017
• Issue: 2
• Pages: 5–16

Dates

published

2017-05-21

Contributors

author

Czajkowski Wojciech

• Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego „APEIRON” w Krakowie

author

Wąs-Gubała Jolanta

• Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego „APEIRON” w Krakowie

References

• 1. M. Cieślarczyk, Kultura bezpieczeństwa i obronności, Siedlce 2010.
• 2. Por.: Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, red. S. Koziej i in., Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, Warszawa 2013.
• 3. W. Czajkowski, Interpersonal Framework of Establishing Contact in Psychotherapy, [w:] M. Kliś, J. Kossewska, W. Czajkowski, Studies on Communication and coping with Stress, Kraków 2006.
• 4. Por.: W. Czajkowski, Psychologiczne mechanizmy działania jednostki w sytuacji zagrożenia, Katowice 2014, s. 9.
• 5. Tamże, s. 27.
• 6. D. Kahneman, Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, tłum. P. Szymczak, Poznań 2012.
• 7. W. Czajkowski, Psychologia bezpieczeństwa. Komunikacyjne instrumenty wpływu społecznego [w druku].
• 8. A. Czupryński, Bezpieczeństwo w ujęciu aksjologicznym, [w:] Bezpieczeństwo na lądzie, morzu i w powietrzu w XXI wieku, red. J. Zboina, Józefów 2014, s. 11.
• 9. Por. R. Rosa, Zarys polskiej filozofii bezpieczeństwa na tle europejskiej myśli polemologicznej i irenologicznej, Siedlce 2009; J. Piwowarski, Bezpieczeństwo jako stan oraz jako wartość, [w:] Bezpieczeństwo jako wartość, red. I. Pabisz-Zarębska, J. Szewczyk, Kraków 2010.
• 10. Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 8 sierpnia 2011 r. w sprawie obszarów wiedzy, dziedzin nauki i sztuki oraz dyscyplin naukowych i artystycznych (Dz.U. 2011, nr 179, poz. 1228 oraz 2011, nr 84, poz. 455. 3); Por.: Nauka o bezpieczeństwie: istota, przedmiot badań i kierunki rozwoju: studia i materiały, red. L. Grochowski, A. Letkiewicz, A. Misiuk, t. 1, Szczytno 2011.
• 11. Holizm – filozoficzna koncepcja dotycząca rozwoju rzeczywistości, w której cały świat stanowi hierarchicznie ukształtowaną całość, złożoną z całości niższego rzędu, i podlega dynamicznej ewolucji, prowadzącej do powstawania coraz to nowych, jako¬ściowo różnych całości, niedających się zredukować do sumy swych części składowych; za twórcę holizmu uważa się Jana Smutsa XE "Smuts J." (1870–1950), wybitnego wojskowego, polityka i filozofa; Por.: J.C. Smuts, Holism and Evolution, London 1927.
• 12. J. Piwowarski, W. Czajkowski, Psychospołeczne i aksjologiczne determinanty kultury bezpieczeństwa służb mundurowych, Słupsk 2015.
• 13. W. Czajkowski, Poczucie bezpieczeństwa w relacji społecznej, [w:] Realizacja zadań bezpieczeństwa. Jakość, prakseologia, praworządność, red. J. Piwowarski, A. Czop, J. Kaleta, Kraków 2014, s. 7–24.
• 14. Wybrane problemy bezpieczeństwa. Dziedziny bezpieczeństwa, red. A. Urbanek, Słupsk 2013, s. 59.
• 15. D. Frei, Sicherheit. Grundfragen der Weltpolitik, Stuttgart 1977, s. 17–21; podajemy za: J. Piwowarski, Transdyscyplinarna istota kultury bezpieczeństwa narodowego, Słupsk 2016, s. 360.
• 16. W. Czajkowski, Psychologia bezpieczeństwa…, s. 9.
• 17. J. Piwowarski, Ochrona VIP-a a czworokąt Bushido. Studium japońskiej kultury bezpieczeństwa, [w:] Bezpieczeństwo osób podlegających ustawowo ochronie wobec zagrożeń XXI wieku, red. P. Bogdalski, J. Cymerski, K. Jałoszyński, Szczytno 2014; J. Piwowarski, Prolegomena do badań nad kulturą bezpieczeństwa, „Security, Economy & Law” 2013, nr 2.
• 18. S.H. Schwartz, An Overview of the Schwartz Theory of Basic Values, “Online Readings in Psychology and Culture” 2012, 2(1), http://dx.doi.org/10.9707/2307-0919.1116 (dostęp: 15.12.2016).
• 19. Por. J. Cieciuch, Kształtowanie się systemu wartości od dzieciństwa do wczesnej dorosłości, Warszawa 2013.
• 20. Profesor Dove Zohar opublikował wyniki badań dotyczących klimatu bezpieczeństwa (1980); zdefiniował pojęcie i zaproponował skale pomiaru, które są standardem w tej dziedzinie. Zohar prowadzi projekty badawcze w wielu krajach, koncentruje się na rozwoju klimatu organizacyjnego i kultury, nowych strategii przywództwa służących rozwojowi klimatu bezpieczeństwa; seria analiz (ponad 200 prac) wskazuje, że klimat bezpieczeństwa stanowi najistotniejszą zmienną w kontekstach mentalno-duchowych i społecznych, wpływających na wypadki w pracy – http://ie.technion.ac.il/Home/Users/dzohar.html (dostęp: 11.11.2016).

Identifiers

ISSN

2543–7321