Matrimonium per procura w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1917 i 1983 roku – zarys prawnoporównawczy

• Authors: Lucjan Świto , Małgorzata Tomkiewicz

Title variants

EN

Matrimonium per procura in the 1917 and 1983 Codes of Canon Law – a Comparative Outline

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W Kościele katolickim zgoda małżeńska będąc aktem woli, przez który mężczyzna i kobieta w nieodwołalnym przymierzu wzajemnie się sobie oddają i przyjmują w celu stworzenia małżeństwa dla swej ważności musi być wyrażona w formie kanonicznej i w sposób prawidłowy. Zgoda ta jest wyrażana przez nupturientów w tym samym czasie i miejscu i co do zasady wyrażana jest przez osoby zawierające związek małżeński osobiście. Jak pokazuje jednak historia, ceremonii zawierania małżeństwa nieomal „od zawsze” towarzyszy instytucja pełnomocnika. Zawieranie małżeństwa pomiędzy nieobecnymi (inter absentes), tj. pomiędzy nupturientami, którzy z jakichś względów nie mogli osobiście uczestniczyć w ceremonii zaślubin, ma wielowiekową tradycję, choć w różnych społeczeństwach i religiach formuła ta spotykała się z różnym przyjęciem i na przestrzeni dziejów podlegała rozmaitym modyfikacjom. W Kościele łacińskim matrimonium per procura skodyfikowane zostało w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1917 r., a następnie w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r.

EN

Being an act of will through which a man and a woman offer themselves to each other and accept each other to make an irrevocable union, the marriage consent in the Catholic Church has to be expressed in a canonical form and in a proper manner. Such a consent is expressed by both nupturients at the same time and place and – in principle – expressed personally by the two people entering the matrimony. However, as history shows, marriage vows have been made by proxy “since forever”. Contracting a marriage between two absent people (inter absentes), i.e. between prospective spouses who – for some reason – could not take part in the ceremony in person – has a long tradition, although its reception has varied from one society and religion to another and has undergone various modifications over time. In the Catholic Church, matrimonium per procura was codified by the 1917 Code of Canon Law and then in the 1983 Code of Canon Law.

Keywords

PL

Kodeks Prawa Kanonicznego z 1917 roku; Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 roku; prawo kościelne; zawarcie małżeństwa; pełnomocnictwo

EN

1917 Code of Canon Law; 1983 Code of Canon Law; Church law; contracting marriage; power of attorney

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Kościół i Prawo
• Year: 2018
• Issue: 7 (20) nr 2
• Pages: 153-171

Contributors

author

Lucjan Świto

• kierownik Katedry Prawa Kanonicznego i Filozofii, Wydział Teologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie; adres do korespondencji: ul. Kard. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn, Polska

author

Małgorzata Tomkiewicz

• Katedra Prawa Kanonicznego i Filozofii, Wydział Teologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie; adres do korespondencji: ul. Kard. Hozjusza 15, 11-041 Olsztyn, Polska

References

• Bączkowicz, Franciszek, Józef Baron, i Władysław Stawinoga. 1958. Prawo kanoniczne. Podręcznik dla duchowieństwa. T. 2. Wyd. 3. Opole: Wydawnictwo Diecezjalne św. Krzyża w Opolu.
• Biskupski, Stefan. 1956. Prawo małżeńskie Kościoła Rzymskokatolickiego. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
• Domański, Maciej. 2010. „Zezwolenie na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika.” Prawo w działaniu 7:137-94.
• Gajda, Piotr. 2005. Prawo małżeńskie Kościoła katolickiego. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos.
• Góralski, Wojciech. 2011. Małżeństwo kanoniczne. Warszawa: LexisNexis.
• Haak, Henryk. 1999. Zawarcie małżeństwa. Komentarz. Toruń: Wydawnictwo Dom Organizatora.
• Viladrich, Pedro Juan. 2011. „Komentarz do kan. 1105 KPK.” W Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego. Edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, red. Piotr Majer, 831-32. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
• Majer, Piotr. 2004. „Małżeństwo jako przedmiot zainteresowania Kościoła i Państwa – prawo kanoniczne a małżeństwo cywilne.” W Prawo wyznaniowe w systemie prawa polskiego. Materiały I Ogólnopolskiego Sympozjum Prawa Wyznaniowego (Kazimierz Dolny, 14-16 stycznia 2003), red. Artur Mezglewski, 255-86. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Padacz, Władysław. 1950. Zawarcie małżeństwa między nieobecnymi w rozwoju prawno-historycznym. Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek-Benedyktynek.
• Pietrzykowski, Krzysztof. 2012. „Komentarz do art. 6 k.r.o.” W Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. Krzysztof Pietrzykowski, 135-41. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Świto, Lucjan. 2018. “Enterining into Marriage by Proxy in the Roman Catholic Church.” In Conclusion of Marriage by Proxy in the Internal Law of Churches and Other Religious Associations, ed. Lucjan Świto, and Małgorzata Tomkiewicz, 133-48. Roma: Libreria Editrice Vaticana.
• Świto, Lucjan, i Małgorzata Tomkiewicz. 2018. “Editiorial.” In Conclusion of Marriage by Proxy in the Internal Law of Churches and Other Religious Associations, ed. Lucjan Świto, and Małgorzata Tomkiewicz, 7-14. Roma: Libreria Editrice Vaticana.
• Tomkiewicz, Małgorzata. 2012. „Skutki cywilne małżeństwa wyznaniowego zawartego przez obywateli polskich przed duchownym Kościoła rzymskokatolickiego za granicą.” Prawo Kanoniczne nr 4:87-110.
• Vermeersch, Arthur, i Joseph Creusen. 1921-1923. Epitome Iuris Canonici cum commentariis ad scholas et usum privatum. Romae: Mechliniae.

Identifiers

DOI

10.18290/kip.2018.7.2-11