Funkcje zdjęć w wywiadach fotograficznych

• Authors: Łukasz Rogowski

Title variants

EN

Functions of Pictures in Photo-Elicitation Interviews

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest usystematyzowanie wiedzy dotyczącej techniki badawczej wywiadu fotograficznego (photo-elicitation interview) oraz przedstawienie funkcji pełnionych przez zdjęcia w trakcie korzystania z tej techniki. Punktem wyjścia są dylematy terminologiczne oraz założenia teoretyczno-metodologiczne wywiadu fotograficznego, ze szczególnym zwróceniem uwagi na cztery charakterystyczne dla tej techniki cechy/procesy: angażowanie, strukturyzowanie, urefleksyjnianie, wyobrażeniowość. Następnie zaprezentowane zostają możliwe źródła, z których pochodzą zdjęcia wykorzystywane w wywiadach fotograficznych: zastane, wykonane przez badacza, posiadane przez badanych, wykonane przez badanych. Dyskusji poddane zostają również różnice w przebiegu wywiadu w zależności od korzystania ze zdjęć materialnych lub cyfrowych. Te rozważania zostają rozszerzone o doświadczenia autora z projektów badawczych wykorzystujących technikę wywiadu fotograficznego. Wskazane zostają cztery możliwe funkcje pełnione przez zdjęcia w wywiadach: wyjaśnianie, uczulanie, kontekstualizacja, mediowanie.

EN

This article aims to systematize the knowledge on photo-elicitation interview research technique and to present the possible functions of pictures in this technique. Terminology dilemmas, as well as theoretical and methodological assumptions of photo-elicitation interviews are the starting point of the article. Particular attention is paid to four features/processes specific for this research technique: engaging, structuring, reflexivity, imaginary. Then the possible sources of pictures used in photo-elicitation interviews are presented: from secondary sources, made by the researcher, owned by participants, made by participants. Differences in using material and digital pictures in interviews are also discussed. These considerations are extended by the author’s experiences from research projects, which used the photo-elicitation research technique. Four possible functions of pictures in interviews are described: explaining, alerting, contextualization, mediating.

Keywords

PL

fotografia; wywiad fotograficzny; socjologia wizualna; badania wizualne

EN

photography; photo-elicitation interview; visual sociology; visual research

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2016
• Volume: 12
• Issue: 4
• Pages: 78-99

Dates

published

2016-11-30

Contributors

author

Łukasz Rogowski

References

• Afeltowicz Łukasz, Pietrowicz Krzysztof (2013) Maszyny społeczne. Wszystko ujdzie, o ile działa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bachmann-Medick Doris (2012) Cultural Turns. Nowe kierunki w naukach o kulturze. Przełożyła Krystyna Krzemieniowa. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Banks Marcus (2009) Materiały wizualne w badaniach jakościowych. Przełożył Paweł Tomanek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Beilin Ruth (2005) Photo-Elicitation and the Agricultural Landscape: ‘Seeing’ and ‘Telling’ about Farming, Community and Place. „Visual Studies”, vol. 20, s. 56–68.
• Byrne David, Doyle Aidan (2004) The Visual and the Verbal. The Interaction of Images and Discussion in Exploring Cultural Change [w:] Knowles Caroline, Sweetman Paul, eds., Picturing the Social Landscape. Visual Methods and the Sociological Imagination. London, New York: Routledge, s. 166–177.
• Chalfen Richard (2011) Looking Two Ways: Mapping the Social Scientific Study of Visual Culture [w:] Margolis Eric, Pauwels Luc, eds., The SAGE Handbook of Visual Research Methods. London, Thousand Oaks, New Delhi, Singapore: SAGE Publications, s. 24–48.
• Clark-Ibáñez Marisol (2011) Kadrowanie świata społecznego przy użyciu wywiadu fotograficznego [w:] Frąckowiak Maciej, Olechnicki Krzysztof, red., Badania wizualne w działaniu. Antologia tekstów. Przełożyła Monika Rosińska. Warszawa: Bęc Zmiana, s 39-66. .
• Collier John, Collier Malcolm (1986) Visual Anthropology: Photography As a Research Method. Albuquerque: University of New Mexico Press.
• Curry Timothy Jon (1986) A Visual Method of Studying Sports: The Photo-Elicitation Interview. „Sociology of Sports Journal”, vol. 3, s. 204–216.
• Digital Photo-Elicitation for Digital Youth (Working Paper) [dostęp 13 lutego 2016 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://digitalyouth.ischool.berkeley.edu/node/43.html›.
• Dollinger Stephen J. (2002) Physical Attractiveness, Social Connectedness, and Individuality: An Autophotographic Study. „The Journal of Social Psychology”, vol. 142(1), s. 25–32.
• Drozdowski Rafał, Krajewski Marek, red. (2008) Wyobraźnia społeczna. Horyzonty, źródła, dynamika. Uwarunkowania strategii dostosowawczych współczesnego społeczeństwa polskiego – studium socjologiczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Drozdowski Rafał i in. (2012) Narzędziownia. Jak badaliśmy (niewidzialne) miasto. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
• Dziewit Jakub (2014) Aparaty i obrazy. W stronę kulturowej historii fotografii. Katowice: grupakulturalna.pl.
• Emmison Michael, Smith Philip (2000) Researching the Visual. Images, Objects, Contexts and Interactions in Social and Cultural Inquiry. London, Thousand Oaks, New Delhi: SAGE Publications.
• Frąckowiak Maciej (2008) Zdjęcie jako rebus. Zastosowanie wywiadu fotograficznego na przykładzie badań „Pornografia / erotyka: pytanie o kontekst czy estetykę?” [w:] Kaczmarek Jerzy, red., Do zobaczenia. Socjologia wizualna w praktyce badawczej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 39–55.
• Ganesh Tirupalavanam G. (2011) Childeren-Produced Drawings: An Interpretative and Analytical Tool for Researchers [w:] Margolis Eric, Pauwels Luc, eds., The SAGE Handbook of Visual Research Methods. London, Thousand Oaks, New Delhi, Singapore: SAGE Publications, s. 214–240.
• Gauntlett David, Holzwarth Peter (2006) Creative and Visual Methods for Exploring Identities. „Visual Studies”, vol. 21, s. 82–91.
• Harper Douglas (2002) Talking about Pictures: A Case for Photo Elicitation. „Visual Studies”, vol. 17, s. 13–26.
• Holliday Ruth (2004) Reflecting the Self [w:] Knowles Caroline, Sweetman Paul, eds., Picturing the Social Landscape. Visual Methods and the Sociological Imagination. London, New York: Routledge, s. 49–64.
• Hunt Lynn, Schwartz Vanessa R. (2010) Editorial. Capturing the Moment: Images and Eyewitnessing in History. „Journal of Visual Culture”, vol. 9(3), s. 259–271.
• Kleege Georgina (2005) Blindness and Visual Culture: An Eyewitness Account. „Journal of Visual Culture”, vol. 4(2), s. 179–190.
• Knowles Caroline, Sweetman Paul, eds. (2004) Picturing the Social Landscape. Visual Methods and the Sociological Imagination. London, New York: Routledge.
• Konecki Krzysztof (2005) Wizualne wyobrażenia. Główne strategie badawcze w socjologii wizualnej a metodologia teorii ugruntowanej. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 1, nr 1, s. 42–63 [dostęp 15 lutego 2016 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/volume1_pl.php›.
• Konecki Krzysztof (2010) Wywiad na podstawie filmów w badaniu praktyki jogi – na przykładzie badań cielesności i gestów w społecznym świecie praktyki jogi [w:] Leoński Jacek, Fiternicak-Gorzko Magdalena, red., Kultury, subkultury i światy społeczne w badaniach jakościowych. Szczecin: Volumina.pl, s. 303–335.
• Koseła Krzysztof (1989) Wywiad z interpretacją fotogramów [w:] Sułek Antoni, Wyka Anna, red., Poza granicami socjologii ankietowej. Warszawa: Instytut Socjologii UW, s. 167–182.
• Koseła Krzysztof (1990) Interpretacja fotografii – krok ku socjologii wizualnej. „Kultura i społeczeństwo”, nr 1, s. 65–80.
• Krajewski Marek (2008) Fotografie jako przedmioty [w:] Kaczmarek Jerzy, red., Do zobaczenia. Socjologia wizualna w praktyce badawczej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 119–132.
• Krajewski Marek, red. (2012) Niewidzialne miasto. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
• Lapenta Francesco (2011) Some Theoretical and Methodological Views on Photo-Elicitation [w:] Margolis Eric, Pauwels Luc, eds., The SAGE Handbook of Visual Research Methods. London, Thousand Oaks, New Delhi, Singapore: SAGE Publications, s. 201–213.
• Matthews Nicole (2007) Confessions to a New Public: Video Nation Shorts. „Media, Culture and Society”, vol. 29, s. 435–448.
• McKinnon Innisfree (2011) Expanding Cartographic Practices in Social Science [w:] Margolis Eric, Pauwels Luc, eds., The SAGE Handbook of Visual Research Methods. London, Thousand Oaks, New Delhi, Singapore: SAGE Publications, s. 452–473.
• Mills C. Wright (2008) Wyobraźnia socjologiczna. Przełożyła Marta Bucholc. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Mitchell William J. T. (2005) There Are No Visual Media. „Journal of Visual Culture”, vol. 4(2), s. 257–266.
• Olechnicki Krzysztof (2003) Antropologia obrazu. Fotografia jako metoda, przedmiot i medium nauk społecznych. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Olechnicki Krzysztof, Szlendak Tomasz (2002 ) Wywiad z użyciem fotografii w metodologii badań socjologicznych i w praktyce społecznej. „ASK”, nr 11, s. 7–26.
• Pauwels Luc (2011) An Integrated Conceptual Framework for Visual Social Research [w:] Margolis Eric, Pauwels Luc, eds., The SAGE Handbook of Visual Research Methods. London, Thousand Oaks, New Delhi, Singapore: SAGE Publications, s. 3–23.
• Pink Sarah (2007) Walking with Video. „Visual Studies”, vol. 22, s. 240–252.
• Pink Sarah (2009) Etnografia wizualna. Obrazy, media i przedstawienia w badaniach. Przełożyła Maria Skiba. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Rogowski Łukasz (2008) Album fotograficzny jako (re)konstrukcja biografii [w:] Kaczmarek Jerzy, red., Do zobaczenia. Socjologia wizualna w praktyce badawczej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, s. 133–150.
• Rogowski Łukasz (2010a) Wizualna kompetencja społeczna jako przedmiot badań współczesnej socjologii. Nieopublikowana rozprawa doktorska [komputeropis]. Poznań: Instytut Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu .
• Rogowski Łukasz (2010b) Kompetencja wizualna. Zarys problematyki i propozycja ujęcia. „Kultura Współczesna”, nr 4, s. 110–122.
• Rogowski Łukasz (2014) Kompetencje wizualne Polaków. „Lepiej Widzieć” – raport końcowy [dostęp 16 stycznia 2016 r.]. Dostępny w Internecie: ‹http://lepiejwidziec.com/pub/uploaddocs/kompetencje_wizualne_polakow.pdf›.
• Rogowski Łukasz (2015) Socjologia wizualna w praktyce. Empiryczne przykłady współpracy socjologów z fotografami. „Rocznik Lubuski”, t. 41(1), s. 79–92.
• Rose Gillian (2010) Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością. Przełożyła Ewa Klekot. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Sekula Allan (2010) Społeczne użycia fotografii. Przełożył Krzysztof Pijarski. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki.
• Shohel M. Mahruf C., Howes Andrew J. (2007) Transition from Nonformal Schools: Learning Through Photo Elicitation in Educational Fieldwork in Bangladesh. „Visual Studies”, vol. 22, s. 53–61.
• Sowa Jan (2007) Od tłumacza [w:] Rancière Jacques Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka. Kraków: Korporacja ha!art, s. 59–64.
• Tomaszkiewicz Teresa (2006) Przekład audiowizualny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Wagner Jon (2011) Seeing Things: Visual Research and Material Culture [w:] Margolis Eric, Pauwels Luc, eds., The SAGE Handbook of Visual Research Methods. London, Thousand Oaks, New Delhi, Singapore: SAGE Publications, s. 72–95.
• Ziller Robert C. (2000) Self-Counselling Through Re-Authored Photo-Self-Narratives. „Counselling Psychology Quarterly”, vol. 13, s. 265–278.