Zmierzenie się z przeszłością niepełnosprawnego dziecka przez rodziców adopcyjnych i zastępczych – studium fenomenograficzne

• Authors: Urszula Bartnikowska , Katarzyna Ćwirynkało;

Title variants

EN

Adoptive and foster parents facing the past of their children with disabilities – A phenomenographic study

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Dostępna literatura nie dostarcza wielu pogłębionych informacji na temat rodzin zastępczych i adopcyjnych wychowujących dzieci z niepełnosprawnością. Pewne elementy funkcjonowania takiej rodziny są zupełnie odmienne od tych, których doświadcza rodzina biologiczna dziecka niepełnosprawnego. Do tych pierwszych należy poznawanie przeszłości dziecka i nadawanie jej znaczenia. W artykule przedstawione zostały rezultaty badań jakościowych, których celem było ukazanie znaczenia nadawanego przez rodziców adopcyjnych czy też zastępczych wiedzy o wcześniejszych przeżyciach dziecka, w tym – o aktach odrzucenia, których doświadczyło, warunkach jego życia, wiedzy o rodzinie biologicznej (rodzicach, rodzeństwie, dziadkach). Badaniom poddano rodziców z 20 rodzin adopcyjnych i zastępczych. Wiedza o dziecku pozwala lepiej je rozumieć, dlatego ważne jest poznanie sposobu odbierania jej przez przybranych rodziców.

EN

The available literature does not provide a lot of detailed information regarding foster and adoptive families raising children with disabilities. Some elements of such families’ functioning are entirely different from what the biological families of children with disabilities experience. Foster and adoptive families need to find out about their children’s past and make it meaningful. The article presents the findings of a qualitative study which aimed to show the meaning that adoptive or foster parents give to the knowledge of their children’s previous experiences, such as rejection that they experienced, their living conditions and their biological families (parents, siblings and grandparents). The study covered parents from 20 adoptive and foster families. The knowledge of one’s children makes it possible to understand them better; that is why it is important to find out how foster and adoptive parents interpret it.

Keywords

PL

rodzina adopcyjna/zastępcza doświadczenia dziecka; dziecko niepełnosprawne

EN

adoptive/foster family; children’s experiences; children with disabilities

• Publisher: Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
• Journal: Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo
• Year: 2015
• Issue: 3(29)
• Pages: 87-105

Contributors

author

Urszula Bartnikowska

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Żołnierska 14, 10-561 Olsztyn; tel. [phone];

author

Katarzyna Ćwirynkało;

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Żołnierska 14, 10-561 Olsztyn; tel. [phone];

References

• Barth, R. (2000). What works in permanency planning: Adoption. W: M. Kluger, G. Alexander, P. Curtis (red.), What Works in Child Welfare (s. 217–226). Washington, DC: Child Welfare League of America.
• Bartnikowska, U., Ćwirynkało, K. (2012). Dziecko z niepełnosprawnością w rodzinie adopcyjnej i zastępczej. Część I – zetknięcie się z niepełnosprawnością dziecka, analiza decyzji. Szkice Humanistyczne, 12, 2(28), 197–216.
• Bartnikowska, U., Ćwirynkało, K. (2013). Rodziny adopcyjne i zastępcze dziecka z niepełnosprawnością. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Błeszyński, J.J. (2010). Kluczowe zagadnienia przysposobienia i funkcjonowania rodzin adopcyjnych. Wyd. 3. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Charmaz, K. (2009). Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Franklin, D.S., Masserick, F. (1969a). The adoption of children with medical conditions. Part I – Process and outcome. Child Welfare, 48(8), 459–467.
• Franklin, D.S., Masserick, F. (1969b). The adoption of children with medical conditions. Part II – The families today. Child Welfare, 48(9), 533–539.
• Franklin, D.S., Masserick, F. (1969c). The adoption of children with medical conditions. Part III – Discussions and conclusions. Child Welfare, 48(10), 595–601.
• Gallant, N. (2000). What works in special needs adoption. W: M. Kluger, G. Alexander, P. Curtis (red.), What Works in Child Welfare (s. 227–234). Washington, DC: Child Welfare League of America.
• Gath, A. (1983). Mentally retarded children in substitute and natural families. Adoption and Fostering, 7, 35–40.
• Glidden, L.M., Valliere, V.L., Herbert, S.L. (1988). Adopted children with mental retardation: Positive family impact. Mental Retardation, 26(3), 119–125.
• Glidden, L.M., Jobe, B.M. (2006). Brief research report: The longitudinal course of depression in adoptive and birth mothers of children with intellectual disabilities. Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities, 3(2), 139–142.
• Gray, D. (2010). Adopcja i przywiązanie. Praktyczny poradnik dla rodziców. Sopot: GWP.
• Gray, D. (2012). Nurturing Adoptions: Creating Resilience After Neglect and Trauma. London– Philadelphia: Jessica Kingsley Publishers.
• Hodges, J. (2008). Adoption and fostering. Psychiatry, 7(7), 290–294.
• Keck, G.C., Kupecky, R.M. (2010). Wychowanie zranionego dziecka. Warszawa: M. Raciniewski Services.
• Kendall-Tackett, K.A., Ecknorode, J. (1996). The effects of neglect on academic achievement and disciplinary problems: A developmental perspective. Child Abuse and Neglect, 20(3), 161–169.
• Kościelska, M. (1999). Pomoc rodzicom adopcyjnym w przezwyciężaniu kryzysów tożsamości. W: K. Ostrowska, E. Milewska (red.), Adopcja, teoria i praktyka (s. 151–155). Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MEN.
• Kornas-Biela, D. (2009). Pedagogika prenatalna. Nowy obszar nauk o wychowaniu. Lublin: KUL.
• Łysoń, P., Kucharska, S., Marzęcka, J., Król, E., Cuber, L., Gruszka, J., Perlik, E., Oremus, B., Pompa, M., Setlak, A. (2012). Pomoc społeczna – infrastruktura, beneficjenci, świadczenia w 2010 roku. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/ hsw_social_assistance_in_2010.pdf (dostęp: 09.08.2012).
• Maciarz, A. (2004). Znaczenie więzi i społecznego wsparcia w wypełnianiu rodzicielstwa wobec niepełnosprawnego dziecka. W: Z. Gajdzica, A. Klink (red.), Wątki zaniedbane, zaniechane, nieobecne w procesie edukacji i wsparcia społecznego osób niepełnosprawnych (s. 91–94). Katowice: UŚ.
• McGlone, K., Santos, L., Kazama, L., Fong, R., Mueller, Ch. (2002). Psychological stress in adoptive parents of special-needs children. Child Welfare, 81(2), 151–171.
• Minnis, H., Kimberley Everett, K., Pelosi, A.J., Dunn, J., Knapp, M. (2006). Children in foster care: Mental health, service use and costs. European Child and Adolescent Psychiatry, 15(2), 63–70.
• Minty, B. (2005). The nature of emotional child neglect and abuse. W: J. Taylor, B. Daniel (red.), Child Neglect: Practice Issues for Health and Social Care (s. 57–72). London–Philadelphia: Jessica Kingsley Publishers.
• Nalavany, B.A., Ryan, S.D., Howard, J.A., Smith, L. (2008). Preadoptive child sexual abuse as a predictor of moves in care, adoption disruption, and inconsistent adoptive parent commitment. Child Abuse and Neglect, 32(12), 1084–1088.
• Ney P.G., Fung, T., Wickett, A.R. (1994). The worst combinations of child abuse and neglect. Child Abuse and Neglect, 18(9), 705–714.
• Nickman, S.L., Rosenfeld, A.A., Fine, P., MacIntyre, J.C., Pilowsky, D.J., Howe, R.-A., Derdeyn, A., Gonzales, M.B., Forsythe, L., Sveda, S.A. (2005). Children in adoptive families: Overview and update. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 44(10), 987–995.
• Obuchowska, I. (red.). (1999). Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Warszawa: WSiP.
• Perry, B.D., Szalavitz, M. (2011). O chłopcu wychowywanym jak pies i inne historie z notatnika dziecięcego psychiatry. Poznań: Media Rodzina.
• Rosenthal, J.A. (1993). Outcomes of adoptions of children with special needs. The Future of Children, 3(1), 77–88.
• Rosenthal, J.A., Groze, V., Aguilar, G.D. (1991). Adoption outcomes for children with handicaps. Child Welfare, 70(6), 623–636.
• Pisula, E. (1998). Psychologiczne problemy rodziców dzieci z zaburzeniami rozwojowymi. Warszawa: Wydawnictwa UW.
• Pisula, E. (2007). Rodzice i rodzeństwo dzieci z zaburzeniami rozwoju. Warszawa: Wydawnictwa UW.
• Pisula, E., Danilewicz, D. (red.). (2007). Rodzina z dzieckiem z niepełnosprawnością. Gdańsk: Harmonia.
• Sakowicz-Boboryko, A. (2005). Rodzina jako realizator potrzeb rehabilitacyjnych dzieci niepełnosprawnych. Białystok: Trans Humana.
• Senator, D. (2005). Neurofizjologiczne mechanizmy wczesnodziecięcej traumy relacyjnej. Nowiny Psychologiczne, 2, 51–66.
• Schier, K., Zalewska, M. (2006). Krewni i znajomi Edypa. Kliniczne studia dzieci i ich rodziców. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Schooler, J.E. (2010). Living with traumatized children: The impact on parents. W: E.A. Tracy, D.L. Shier, G. Harris (red.), Wounded Children, Healing Homes (s. 73–88). Colorado Springs: NavPress.
• Wojciechowski, F. (1995). Odrzucony niepełnosprawny, odrzucona rodzina. W: M. Chodkowska (red.), Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Socjalizacja i rehabilitacja (s. 185–199). Lublin: UMCS.
• Wojciechowski, F. (2007). Niepełnosprawność – rodzina – dorastanie. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.

Identifiers

DOI

DOI: 10.5604/17345537.1178565