Telluryczno-duchowa macierz. O ojczyźnie, narodzie i wątkach patriotycznych w poezji Anny Świrszczyńskiej

• Authors: Grodzki Bogusław

Title variants

EN

Telluric-Spiritual Motherland. On Homeland, Nation, and Patriotic Motifs in Anna Świrszczyńska’s Poetry

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia proces rekontekstualizacji topiki narodowo-patriotycznej wywodzącej się z literatury polskiego romantyzmu. Wiersze Anny Świrszczyńskiej przełamują oparty na modelu androcentrycznym tradycyjny wzorzec patriotyzmu, wzbogacając narodową mitosferę o elementy feministyczne (np. idea odrodzenia narodu po wojenno-okupacyjnej traumie zyskuje nową jakość w odwołaniu do metafory brzemienności i porodu jako figury przemiany świadomości kolektywnej). Wizji ojczyzny jako posępnej krainy mogił poetka przeciwstawia obraz matczynego łona ziemi obdarzonego mocą odradzania duchowych zasobów narodu oraz jego fizycznej substancji, a romantyczny fantazmat niepodległego państwa ducha zastępuje wizją narodu jako wspólnoty cywilnej, w której może wybrzmieć głos kobiet, uwzględniający wartości obywatelskie oraz perspektywy rozwoju niezauważalne dla męskich przywódców.

EN

The article presents the recontextualisation process of the national-patriotic topoi that derive from the literature of the Polish Romanticism. Anna Świrszczyńska’s poems break the traditional patriotic pattern based on an androcentric model, and at the same time enrich the national mythosphere with feminist elements (e.g. the idea of the nation’s rebirth after the war-occupational trauma gains new quality in reference to the metaphor of pregnancy and childbirth as a figure of collective awareness). The poet contradicts the vision of homeland as a bleak land with of graves an image of mother’s bosom endowed with the power of restoring the nation’s spiritual resources and physical substance, and she exchanges the romantic phantasm of the spirit’s independent country with a vision of the nation—a civil community in which woman voice can be audible to respect civil values and which is imperceptible for male leaders developmental perspectives.

Keywords

PL

Anna Świrszczyńska; naród; ojczyzna; patriotyzm; feminizm; przełamywanie stylu

EN

Anna Świrszczyńska; nation; homeland; feminism; style breaking

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2023
• Volume: 114
• Issue: 4
• Pages: 109-123

Dates

printed

2023-12-27

Contributors

author

Grodzki Bogusław

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin

Identifiers

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2023.4.6