Reprint - Rozwój myśli badawczej w łódzkim ośrodku geomorfologicznym

• Authors: Jan Dylik

Title variants

EN

Developpement des recherches géomorphologiques à Łódź

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Trzonem łódzkiego ośrodka geograficznego jest katedra Geografii Fizycznej U.Ł. istniejąca od 1945 roku. Rozwój myśli badawczej w tym ośrodku odbywał się pod wpływem miejscowych warunków pracy, ogólnych, centralnych dyspozycji badawczych i kontaktu z nauką światową. Doniosłą rolę odegrało zjawienie się problema-tyki wynikającej z dążenia do współpracy nauki z życiem praktycznym. W pierwszym, wstępnym okresie mniej więcej trzyletnim, poza pracami organizacyjnymi pochłaniającymi wtedy najwięcej energii, w pracach badawczych osiągnięto wyniki o treści negatywnej. Okazała się wtedy zawod-ność dawnych metod opisowo wyjaśniających. Odkrycie struktur peryglacjalnych w plejstocenie okolic Łodzi rozpoczęło nowy okres pozytywnych osiągnięć i doprowadziło do realizowania kierunku geomorfologii klima-tycznej. Oznaczało to jednocześnie początek badań dynamicznych, które się rozwinęły dalej pod wpływem impul-sów zrodzonych z problematyki zdjęcia geomorfologicznego Polski i z potrzeb życia gospodarczego. Pracom nad zdjęciem geomorfologicznym towarzyszył rozwój geomorfologii ogólnej, co potraktowano jako warunek koniecz-ny prawidłowego wykonania mapy. Doświadczenia z zakresu usiłowania realizowania zasady współpracy teorii z praktyką dowiodły pewnego zacofania geomorfologii. Wykazały, że teoria w obecnym momencie nie nadąża za potrzebami życia praktycznego. Rozwój kierunku dynamicznego jest warunkiem postępu geomorfologii i właści-wego realizowania postulatu współpracy teorii z praktyką.

EN

La chaire de la Géographie Physique de l’Université qui existe depuis 1945 est la base du centre géomorphologique de Łódź. Le développement de l’idée investigatrice dans ce centre s’effectuait sous l’influence des conditions locales du travail, des générales dispositions centrales des recherches et du contact avec le monde scientifique étranger. La tendance, nouvellement apparue, de la coopération de la science avec la vie pratique a joué un rôle important dans ce mouvement. Dans la première période, préparatoire, qui a duré pràes de trois ans, ont a obtenu dans les recherches des résultats plutôt négatifs – exception faite des travaux d’organisation qui exigeaient alors le plus d’énergie. C’est alors que les anciennes méthods descriptives apparurent comme peu süres et décevantes. La découverte des structures périglaciaires dans le Pléistocène des environs de Łódź a ouvert une nouvelle période en ce qui concerne les obtentions positives et a mené a la réalisation du courant de la géomorphologie climatique. C’était en même temps le commencement des recherches dynamiques qui se sont développées plus tard poussées par les problèmes résultant de la nécessité de donner le tableau géomorphologique de la Pologne et les besoins de la vie économique. Le développement de la géomorphologie génerale allés de pair avec le levé géomorphologique ce qui a éte considéré comme une condition indispensable pour le juste établissement de la carte. Les expériences qu’on a faites en tentant de réaliser le principe de la coopération de la théorie avec la pratique, ont prouvé que la géomorphologie était quelque peu arriérée. Elles ont montre que la théorie n’arrivait pas en ce moment a suivre les besoins de la vie pratique. Le développement du courant dynamique est une condition du progrès de la géomorphologie et de la véritable réalisation du postulat de la coopération entre la théorie et la pratique.

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
• Journal: Acta Geographica Lodziensia
• Year: 2013
• Volume: 101
• Pages: 9-20

Dates

published

2013

Contributors

author

Jan Dylik

References

• Dylik J., Indywidualność geograficzna okolic Łodzi. Czasopismo Geogr., t. 18, 1947.
• Dylik J., Ukształtowanie powierzchni i podział na krainy podłódzkiego obszaru (résumé: Unités morphographiques des environs de Łódź). Acta Geogr. Univ. Lodz., nr 1, Łódź, 1947.
• Dylik J., O genezie pagórków w okolicy Rudy Pabianickiej, Rzgowa i Chojen. Sprawozdania z Czynności i Posiedz. Łódzkiego Tow. Nauk., r. III, nr 1, 1948.
• Dylik J., Uwagi o morfologii wyspy Wolin. Sprawozd. z Czynności i Posiedz. Łódzkiego Tow. Nauk., r. IV, nr 2 (8), 1949.
• Dylik J., Some periglacial structures in Pleistocene deposits of Middle Poland. Bull. Soc. Sci. Lettr. Łódź, vol. 3, nr 2, 1951.
• Dylik J., The loess-like formations and wind-worn stones in Middle Poland. Bull. Soc. Sci. Lettr. Łódź, vol. 3, nr 3, 1951.
• Radłowska C., Morfologia doliny Prosny. Sprawozdania. z Czynności i Powiedzeń Łódzkiego Tow. Nauk., r. VI, nr 1 (10), 1951.
• Dylik J., Peryglacjalne struktury w plejstocenie środkowej Polski (summary: Periglacial struc-tures in the Pleistocene deposits of Middle Poland). Biul. Państw. Inst. Geol., 66, 1952.
• Dylik J., Głazy rzeźbione przez wiatr i utwory podobne do lessu w środkowej Polsce (summary: Wind-worn stones and loess-like formations in Middle Poland). Biul. Państw. Inst. Geol., 67, 1952.
• Dylik J., Pierwsza wiadomość o utworach pokrywowych w środkowej Polsce (summary: First report on covering deposits in Middle Poland). Biul. Państw. Inst. Geol., 68, 1952.
• Dylik J., The concept of the periglacial cycle in Middle Poland. Bull. Soc. Sci. Lettr. Łódź, vol. 3, nr 5, 1952.
• Dylik J., Klatka T., Recherches microscopiques sur la désintégration périglaciaire. Bull. Soc. Sci. Lettr. Łódź, vol. 3, nr 4,
• Dylikowa A., O metodzie badań strukturalnych w morfologii glacjalnej (résumé: De la méth-ode structurale dans la morphologie glaciaire). Acta Geogr. Univ. Lodz., nr 3, Łódź 1952.
• Dylikowa A., De la méthode structurale dans la morphologie glaciaire. Bull. Soc. Sci. Lettr. Łódź, vol. 3, nr 18, 1952.
• Dylikowa A., O czytaniu odkrywek w utworach akumulacji lodowcowej. Geogr. w szkole, nr 1, 1952.
• . Gołąb J., Rockslides and flows and their meaning for the tectonic of the Flysch of Podhale. Bull. Soc. Sci. Lettr, Łódź, vol. 5, nr 1, 1952.
• Dorywalski M., Metody matematyczno-statystyczne w geomorfologii (summary: Mathe-matico-statistical methods in geomorphology). Przegląd Geogr., t. 25, 1953.
• Dylik J., Stanowisko geomorfologii w Stanach Zjednoczonych. Czasopismo Geogr., t. 23–24, 1952–1953.
• Dylik J., Première notion sur les formations de couverture dans la Pologne Centrale . Bull. Soc. Sci. Lettr. Łódź, vol. 4, nr 1, 1953
• Dylik J., Periglacial investigations in Poland. Bull. Soc. Sci. Lettr. Łódź, vol. 4, nr 2, 1953.
• Dylik J., Caractères du développement de la géomorphologie moderne. Bull. Soc. Sci. Lettr. Łódź, vol. 4, nr 3, 1953.
• Dylik J., O peryglacjalnym charakterze rzeźby środkowej Polski (résumé: Du caractère périgla-ciaire de la Pologne Centrale). Acta Geogr. Univ. Lodz., nr 4, Łódź 1953.
• Dylik J., Cechy rozwoju najnowszej geomorfologii (summary: Characteristic features of the development of modern geomorphology). Przegląd Geogr., t. 25, 1953.
• Dylik J., Zagadnienie poligenezy rzeźby w pracach nad geomorfologiczną mapą Polski (résumé: Problème de la polygenèse du relief dans les travaux sur la carte géomorphologique de la Pologne). Przegląd Geogr., t. 25, 1953.
• Dylikowa A., Metody sedymentologiczne i próby ich stosowania w geomorfologii (résumé: Méthodes de sédimentologie et essais de leur application en géomorphologie). Przegląd Geo-gr., t. 25, 1953.
• Jewtuchowicz S., Ripple marki wodne jako kryterium w ocenie procesu sedymentacyjnego. Czasopismo Geogr., t. 23–24, 1952–1953.
• Jewtuchowicz S., La structure du sandre. Bull. Soc. Sci. Lettr. Łódź, vol. 4, nr 4, 1953.
• Jewtuchowicz S., Zagadnienie geomorfologicznej mapy w ZSRR (résumé: Problème de la carte géomorphologique dans l’URSS). Przegląd Geogr., t. 25, 1953.
• Jurczyński J., Rzut oka na rozwój zagadnienia mapy morfologicznej Polski (résumé: Cartes morphologiques générales de la Pologne). Przegląd Geogr., t. 25, 1953.
• Klatka T., Dna dolin pobocznych i terasy zalewowe na mapach geomorfologicznych (résumé: Fonds de vallées collaterales et terrasses d’inondation sur les cartes géomorphologiques). Przegląd Geogr., t. 25, 1953.
• Klatkowa H., Klatka T., Problematyka geomorfologicznego kartowania w środkowej Polsce w badaniach Ośrodka Łódzkiego. Przegląd Geogr., t. 25, 1953.
• Pierzchałko Ł., Zagadnienie rozwoju stoku w świetle prac Bauliga, Birota i Sobolewa (sum-mary: The problem of slope-formation in the light of the studies by Baulig, Birot and Sobolev). Przegląd Geogr., t. 25, 1953.
• Dorywalski M., Zastosowanie wskaźnika zaokrąglenia do badań peryglacjalnych (Application de l’indice d’émoussé des galets aux recherches périglaciaires). Biul. Peryglacjalny, nr 1, 1954.
• Dylik J., Zagadnienie genezy lessu w Polsce (The problem of the origin of loess in Poland). Biul. Peryglacjalny, nr 1, 1954.
• Dylik J., Problematyka geomorfologiczna wobec potrzeb rolnictwa (summary: Geomorphological problems in relation to requirements of agriculture). Przegląd Geogr., t. 26, 1954.
• Dylik J., Zagadnienie powierzchni zrównań i prawa rozwoju rzeźby subaeralnej (résumé: Le problème des surfaces d’aplanissement et les lois de développement du relief subaeral). Cza-sopismo Geogr., t. 25, 1954.
• Dylik J., Chmielewska M., Chmielewski W., Badania osadów jaskiniowych w Dziadowej Skale (résumé: Etude des depôts de la grotte au lieu dit „Dziadowa Skała”). Biul. Peryglacjalny, nr 1, 1954.
• Dylikowa A., W sprawie nieporozumień terminologicznych w geomorfologii: pojęcia erozji i denudacji (résumé: Des malentendus terminologiques en géomorphologie: les termes d’érosion et de dénudation). Czasopismo Geogr., t. 25, 1954.
• Dylikowa A., Olchowik J., Zmarzlina – pojęcia ogólne (Frozen ground – general terms). Biul. Peryglacjalny, nr 1, 1954.
• Hombek M., Plejstoceński okres pluwialny (résumé: La période pluviale du pleistocene). Cza-sopismo Geogr., t. 25, 1954.
• Klatka T., Peryglacjalne struktury tundrowe w Tychowie (résumé: Structures périglaciaires de tundra a Tychów). Biul. Peryglacjalny, nr 1, 1954.
• Klatkowa H., Niecki korazyjne w okolicach Łodzi (résumé: Niches de corrasion aux environs de Łódź). Biul. Peryglacjalny, nr 1, 1954.
• Pierzchałko Ł., Gleby kopalne w lessie w okolic Bodzechowa (summary: Fossil soils in the loess of the region of Bodzechów). Biul. Peryglacjalny, nr 1, 1954.
• Pierzchałko Ł., Wstępne obserwacje współczesnych procesów stokowych w Górach Kaczaw-skich (summary: Preliminary investigations of Present-day slope erosion in Kaczawa Mounta-ins). Przegląd Geogr., t. 26, 1954.
• Pierzchałko Ł., Zagadnienie dolin asymetrycznych na tle rozwoju geomorfologii klimatycznej (résumé: Le problème des vallées dissymetriques et le développement de la géomorphologie climatique). Czasopismo Geogr., t. 25, 1954.
• Rulikowska J., Manikowska B., Geomorfologiczne znaczenie litologii (résumé: L’importance géomorphologique de la lithologie). Czasopismo Geogr., t. 25, 1954.
• Sadłowska H., Jersak J., Struktury peryglacjalne w opoce kredowej w Mogilnie (résumé: Structures périglaciaires dans la roche crayeuse de Mogilno). Biul. Peryglacjalny, nr 1, 1954.
• Dorywalski M., Znaczenie powierzchni peryglacjalnej dla badań erozji i denudacji gleb w okolicach Łodzi (Importance de la surface périglaciaire pour les recherches concernant l’érosion du sol aux environs de Łódź). Biul. Peryglacjalny, nr 2, 1955.
• Dylik J., Geomorfologia. Pojęcie, metody pracy badawczej i związek z życiem praktycznym. Geogr. w szkole, nr 6, 1954 i nr 1, 1955.
• Dylik J., Badania peryglacjalne w Polsce (summary: Periglacial research in Poland). Biul. Inst., Geol., nr 70, 1955.
• Dylik J., Peryglacjalne osady stokowe rytmicznie warstwowane (Rhythmically stratified peri-glacial slope deposits). Biul. Peryglacjalny, nr 2, 1955.
• Dylikowa A., Olchowik-Kolasińska J., Procesy i struktury w strefie czynnej zmarzliny, cz. 1 (Processes and structures in the active zone of perennially frozen ground, Part 1). Biul. Peryglacjalny, nr 2, 1955.
• Frankiewicz W., Młode formy denudacyjne na obszarze lessowym okolic Ostrowca (summa-ry: Young erosional forms in the loess area around Ostrowiec). Przegląd Geogr., t. 27, 1955.
• Jewtuchowicz S., Struktura sandru (summary: Structure of outwash plain). Acta Geogr. Univ. Lodz., nr 5, Łódź 1955.
• Klatka T., Suche doliny płaskodenne na przedpolu Łysogór (summary: Flat-floored dry valleys in the foreland of the Łysogóry Mts). Biul. Peryglacjalny, nr 2, 1955.
• Klatkowa H., Utwory stokowe na terasie Kamiennej pod Wąchockiem (résumé: Les forma-tions des versants sur la terrasse de Kamienna près de Wąchock). Biul. Peryglacjalny, nr 2, 1955.
• Olchowik-Kolasińska J., Struktury kongeliflukcyjne w okolicach Łodzi (summary: Con-geliflual structures in the region of Łódź). Biul. Peryglacjalny, nr 2, 1955.
• Sadłowska A., Struktury peryglacjalne w Napękowie (résumé: Structures périglaciaires a Napęków). Biul. Peryglacjalny, nr 2, 1955.
• Chmielewska M., Pierzchako Ł., Stanowisko wczesnomezolityczne w schronisku skalnym koło Podlesic w pow. zawierciańskim (résumé: Le gisement de Mezolithique supérieur dans l’abri sous roche près de Podlesice, distr. de Zawiercie). Prace i Materiały Muz. Archeol. i Etnogr. w Łodzi, ser. Archeol., nr 1, 1956.
• Dutkiewicz L., Struktury tundrowe w Patokach (summary: Tundra structures at Patoki). Biul. Peryglacjalny, nr 3, 1956.
• Dylik J., Struktury peryglacjalne w Tarzymiechach i ich znaczenie dla morfogenezy i stratygrafii czwartorzędu (The periglacial structures at Tarzymiechy and their significance for the mor-phogeny and stratigraphy of the Quaternary). Biul. Peryglacjalny, nr 3, 1956.
• Dylik J., Coup d’oeil sur la Pologne périglaciaire. Biul. Peryglacjalny, nr 4, 1956.
• Dylik J., Esquisse des problemes périglaciaires en Pologne. Biul. Peryglacjalny, nr 4, 1956.
• Dylik J., Gegenwärtige Probleme der Periglazialforschung in Polen. Pet. Geogr. Mitt., vol. 100, 1956.
• Dylikowa A., Kliny zmarzlinowe w Sławęcinie (summary: The ice-wedges at Sławęcin). Biul. Peryglacjalny, nr 3, 1956.
• Dylikowa A., Formes contemporaines du type congelifluctif sur le Turbacz. Biul. Pery-glacjalny, nr 4, 1956.
• Dylikowa A., Klatkowa H., Exemple du modélé périglaciaire du Plateau de Łódź. Biul. Peryglacjalny, nr 4, 1956.
• Dylikowa A., Olchowik-Kolasińska J., Procesy i struktury w strefie czynnej zmarzliny, cz. 2 (Processes and structures in the active zone of perennially frozen ground, Part 2). Biul. Peryglacjalny, nr 3, 1956.
• Gołąb J., Kliny zmarzlinowe jako drogi przewodzące wód gruntowych (Ice-wedges as ground-water conductors). Biul. Peryglacjalny, nr 3, 1956.
• Jewtuchowicz S., Struktura drumlinów w okolicach Zbójna (résumé: Structure des drumlins aux environs de Zbójno). Acta Geogr. Univ. Lodz., nr 7, 1956.
• Klatka T., Plejstoceńskie żyły zmarzlinowe na górze Skała (résumé: Les filons de glace du Pleistocene au Mont Skała). Biul. Peryglacjalny, nr 3, 1956.
• Klatka T., Exemple du modélé périglaciaire de Łysa Góra. Biul. Peryglacjalny, nr 4, 1956.
• Pierzchałko Ł., Periglacial phenomena in Northen Poland. Biul. Peryglacjalny, nr 4, 1956.
• Dorywalski M., Soil erosion in areas of low relief as the expression of the anthropogene phase of Holocene morphogeny. INQUA V Congr. Intern. Résumés des Communications, Madrid-Barcelona 1957.
• Dylik J., Próba porównania powierzchni zrównań w warunkach półsuchych klimatów gorących i zimnych (Tentative comparison of planation surfaces occuring under warm and under cold semi-arid climatic conditions). Biul. Peryglacjalny, nr 5, 1957.
• Dylik J., The morphogenetic and stratigraphic role of fossil soils in Poland. INQUA V Congr. Intern. Résumés des Communications, Madrid-Barcelona 1957.
• Dylik J., The zonal differentation of the glacial relief in Poland. INQUA V Congr. Intern. Résumés des Communications, Madrid-Barcelona 1957.
• Dylikowa A., Structural criteria in glacial morphology. INQUA V Congr. Intern. Résumés des Communications, Madrid-Barcelona 1957.
• Dylikowa A., The structure of dunes. INQUA V Congr. Intern. Résumés des Communications, Madrid-Barcelona 1957.
• Gołąb J., The hydrogeology of Quaternary formations in Poland. INQUA V Congr. Intern. Résumés des Communications, Madrid-Barcelona 1957.
• Jewtuchowicz S., The accumulation of drumlins and ground moraine in the light of the study their structure. INQUA V Congr. Intern. Résumés des Communications, Madrid-Barcelona 1957.
• Klatka T., The anthropogene morphogenetic phase as exemplified by the Świętokrzyskie Mountains. INQUA V Congr. Intern. Résumés des Communications, Madrid-Barcelona 1957.
• Klatkowa H., The geomorphic role of congelifluction and down-wash in areas of glacial accu-mulation. INQUA V Congr. Intern. Résumés des Communications, Madrid-Barcelona 1957.
• Manikowska B., Valley-floor outcrop sags. INQUA V Congr. Intern. Résumés des Communi-cations, Madrid-Barcelona 1957.
• Pierzchałko Ł., Fossil gullies and small periglacial valleys in Poland. INQUA V Congr. Intern. Résumés des Communications, Madrid-Barcelona 1957.

Notes

Reprint: Acta Geographica Universitatis Lodziensis, 8, 1958 r.

Identifiers

ISSN

0065-1246