Badania widowni filmowej: historia i współczesność (rekonesans bibliograficzny)

• Authors: Konrad Klejsa

Title variants

EN

Researching Cinema. Audience: history and contemporary times (a bibliographic reconnaissance)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor opisuje historię badań nad widownią filmową w krajach zachodniego kręgu kulturowego – od prac naukowych powstałych w okresie kina niemego, przez badania podejmowane na zlecenie Hollywood przez Gallupa, paradygmat „oddziaływań i wpływu” w badaniach nad teorią komunikowania, przełom semiotyczno-poststrukturalny, aż po współczesne opracowania inspirowane tzw. nową historią kina. Odrębnie zostały przedstawione polskie badania nad publicznością filmową, początkowo prowadzone przez pedagogów, następnie – socjologów, wreszcie – kulturoznawców i filmoznawców.

EN

The author describes the history of research on film audiences in the Western cultural sphere – from scientific works created during the silent film era, through studies undertaken on behalf of Hollywood by Gallup, the paradigm of “impact and influence” in the research on the theory of communication, the semiotic-poststructural breakthrough, up to modern works inspired by the so called New Film History. Polish research on film audience are presented separately. It was first carried out by pedagogues, then – sociologists, finally – cultural studies and film scholars.

Keywords

PL

widownia filmowa; Nowa Historia Filmu; historiografia

EN

cinema audience; New Film History; historiography

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2014
• Issue: 85
• Pages: 100-117

Contributors

author

Konrad Klejsa

• Katedra Mediów i Kultury Audiowizualnej, Instytut Kultury Współczesnej, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Łódzki

References

• Abel, Richard. 2004. Americanizing the Movies and the ‘Movie-Mad’ Audiences, 1910–1914. Berkeley
• Allen, Robert C., Douglas Gomery. 1985. Film History: Theory and Practice. New York
• Allen, Robert C. 1998. From Exhibition to Reception: Reflections on the Audience in Film History. W: A. Kuhn, J. Stacey (red.). Screen Histories. New York
• Allen, Robert C. 2006. Relocating American Film History. The ‘Problem’ of the Empirical. „Cultural Studies” 20
• Allen, Robert C. 1985. Speaking of soap operas. Chapel Hill
• Anderson, D.R. i in. 1993. Looking at Television: Action or Reaction?. W: J. Bryant, D.R. Anderson (red.). Children’s Understanding of Television: Research on Attention and Comprehension. New York
• Anderson, D.R. i in. 1991. Online and Offline Assessment of the Television Audience. W: J. Bryant, D. Zillmann (red.). Responding to the Screen: Reception and Reaction Processes. Hillsdale
• Anderson, Mark Lynn. 2008. Taking Liberties: The Payne Fund Studies and the Creation of the Media Expert. W: L. Grieveson, H. Wasson (red.) Inventing Film Studies. Washington
• Ang, Ien. 1986. Watching ‘Dallas’: Soap Opera and the Melodramatic Imagination. London Ang, Ien. 1991. Desperately Seeking the Audience. London
• Ang, Ien. 1996. Living Room Wars. Rethinking Audiences for a Postmodern World. London
• Arnold, Arnold. 1969. Violence and Your Child. Chicago
• Atwell, David. 1980. Cathedrals of the Movies: a History of British Cinemas and their Audiences. London
• Austin, Thomas. 2002. Hollywood, hype and audiences: selling and watching popular film in the 1990s. London
• Bacon-Smith, Camille. 1992. Enterprising Women. Television Fandom and the Creation of Popular Myth. Philadelphia
• Barker, Martin, Jane Arthurs, Ramaswami Harindranath. 2001. The Crash Controversy: Censorship Campaigns and Film Reception. London
• Barker, Martin, Kate, Brooks. 1998. Knowing Audiences: Judge Dredd, its Friends, Fans and Foes. London
• Baumert, Anna, i in. 2005. Heute haben wir Hitler im Kino gesehen: Evaluation der Wirkung des Films ‘Der Untergang’ auf Schüler und Schülerinnen. „Zeitschrift für Medienpsychologie” 17
• Baumert, Anna, i in. 2008. Laughing about Hitler? – Evaluation of the movie ‘My Fuehrer – the truly truest truth about Adolf Hitler’. „Journal of Media Psychology” 20
• Beeton, Sue. 2005. Film-Induced Tourism. Bristol
• Blumer, Herbert, Philip M. Hauser. 1933. Movies, Delinquency and Crime. New York
• Blumer, Herbert. 1933. Movies and Conduct. New York
• Blumler, Jay, Dennis McQuail, J. R. Brown. 2003. The Conduct of Exploratory Research into the Social Origins of Broadcasting Audiences. „Participations” 1
• Bobo, Jacqueline. 1992. ‘The Color Purple’: Black Women as Cultural Reader. W: E. Deirdre Pribham (red.). Female Spectators. London
• Bordwell, David, Noel Carroll (red.). 1996. Post-theory. Reconstructing Film Studies. Wisconsin
• Buckingham, David. 1996. Moving Image: Understanding Children’s Emotional Responses to Television. Manchester
• Buckingham, David. 1987. Public secrets: EastEnders and its Audience. London
• Burrows, Jon. 2004. Penny Pleasures II: Indecency, Anarchy and Junk Film in London’s Nickelodeons 1906-1914. „Film History” 2
• Carey, John. 1985. Konwencje i znaczenie w filmie. Tłum. A. Helman. „Kino” 3
• Charters, Werrett Wallace. 1933. Motion Pictures and Youth. New York
• Cohen-Séat, Gilbert. 1959. Problèmes actuels du Cinéma et de l’information visuelle. „Cahiers de Filmologie” 1
• Comstock, George. 1975. The Evidence So Far: The Effects of Television on Children and Adolescents. „Journal of Communication” 4
• Cooper, Eunice, Helen Dinerman. 1951. Analysis of the Film ‘Don’t Be a Sucker’. A Study in Communication. „Public Opinion Quarterly” 2
• Cumberbatch, Guy, Dennis Howitt. 1989. A Measure of Uncertainty: the Effects of Media. London
• Czeczot-Gawrak, Zbigniew. 1975. Z badań nad początkami filmologii. Wrocław
• Dębski, Andrzej. 2009. Historia kina we Wrocławiu w latach 1896-1918. Wrocław
• Depta, Henryk. 1977. Film w życiu młodzieży szkolnej. Warszawa
• Esquenazi, Jean-Pierre. 2003. Sociologie des Publics. Paris
• Ethis, Emmanuel. 2005. Sociologie du cinéma et de ses publics. Paris
• Degand, Claude (red.). 1954. Étude de marché du cinéma français. Paris
• Feshbach, Seymour, Robert Singer. 1971. Television and Agression: An Experimental Field Study. San Francisco
• Fiske, John. 1992. Audiencing. A cultural studies approach to watching television. „Poetics” 4
• Friedmann, Georges, Edgar Morin. 1952. Sociologie du Cinema. „Revue international de filmologie” 10
• Fuller, Kathryn H. 1996. At the Picture Show. Small-Town Audiences and the Creation of Movie Fan Culture. Washington
• Fuller-Seeley, Kathryn i in. 1996. Children and the Movies: Media Influence and the Payne Fund Controversy. Cambridge
• Gałuszka, Mieczysław. 1995. Fantazja i realizm: społeczna recepcja serialu „Dynastia”. „Kultura i Społeczeństwo” 1
• Gałuszka, Mieczysław. 1991. Ideologia i wartości serialu w odbiorze potocznym (przykład serialu „Niewolnica Isaura”). „Przekazy i Opinie” 2
• Gałuszka, Mieczysław. 1984. Polski film współczesny w świadomości społecznej („Amator”). „Kino” 2
• Gałuszka, Mieczysław. 1984. Potoczne odtworzenie filmu. „Studia Socjologiczne” 4
• Garncarz, Joseph. 2010. Masslose Unterhaltung: Die Etablierung des Kinos in Deutschland. 1986-1914. Frankfurt
• Gauntlett, David. 2005. Moving experiences: Media Effects and Beyond. Herts
• Gierszewska, Barbara. 2006. Kino i film we Lwowie do 1939 roku. Kielce
• Gomery, Douglas. 1992. Shared Pleasures. A History of Movie Presentation in the United States. Madison
• Guzek, Mariusz. 2005. Filmowa Bydgoszcz 1896-1939. Toruń
• Halawa, Mateusz. 2006. Życie codzienne z telewizorem. Warszawa
• Hall, Stuart. 1987. Kodowanie i dekodowanie. Tłum. W. Lipnik, I. Siwiński. „Przekazy i Opinie” 1-2
• Hansen, Miriam. 1991. Babel and Babylon. Spectatorship in American Silent Film. Cambridge
• Hendrykowska, Małgorzata, Marek Hendrykowski. 1996. Film w Poznaniu i Wielkopolsce 1896-1996. Poznań
• Hill, Anette. 1997. Shocking entertainment: viewer response to violent movies. Luton
• Hills, Matt. 2002. Fan Cultures. New York
• Himmelweit, Hilde, Pamela Vince. 1958. Television and the Child. New York
• Fuller-Seeley, Kathryn (red.). 2008. Hollywood in the Neighborhood. Historical Case Studies of Local Moviegoing. Berkeley
• Gwóźdź, Andrzej (red.). 2005. Historie celuloidem podszyte. Z dziejów X muzy na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim. Kraków
• Hobson, Dorothy. 2002. Soap-Opera. London
• Jarvie, Ian. 1970. Towards a Sociology of the Cinema. London
• Jenkins, Henry. 1992. Textual Poachers. Television Fans and Participatory Culture. New York
• Karcz, Danuta. 1980. Oczekiwania i wybory. Frekwencja na filmach polskich. „Kino” 12
• Kasprowicz, Laurent. 2005. Le cinéma comme on le parle: conversation ordinaire et expertise du spectateur. „Le Portique” 3
• Knilli, Friedrich, Siegfried Zielinski (red.). 1982. Holocaust zur Unterhaltung. Berlin
• Koblewska-Wróblowa, Janina. 1957. Widownia dziecięca. „Kwartalnik Filmowy” 2
• Krajewska, Hanna. 1992. Życie filmowe Łodzi w latach 1896-1939. Warszawa – Łódź
• Kuhn, Anette. 2002. An Everyday Magic: Cinema and Cultural Memory. London
• Kulik, Adam. 1956. Badania nad odbiorczością filmu w Polsce. „Kwartalnik Filmowy” 2-3
• Leveratto ,Jean-Marc, Laurent Jullier. 2010. Cinéphiles et cinéphilie. Paris
• Lewicki, Arkadiusz. 2011. Kino popularne a polskie społeczeństwo po roku 1989. W: P. Zwierzchowski, D. Mazur (red.). Polskie kino popularne. Bydgoszcz
• Lewis, Justin. 1991. The Ideological Octopus: An Exploration of Television and its Audience. London
• Liebes Tamar, Elihu Katz. 1993. The Export of Meaning: Cross-cultural Readings of ‘Dallas’. Cambridge
• Lisowska-Magdziarz, Małgorzata. 2008. Media powszechne. Środki komunikowania masowego i szerokie paradygmaty medialne w życiu codziennym Polaków u progu XXI wieku. Kraków
• Livingstone, Sonia. 1989. Making Sense of Television: The Psychology of Audience Interpretation. Oxford
• Loiperdinger, Martin. 1996. The Kaiser’s Cinema: An Archeology of Attitudes and Audiences. W: A Second Life: German Cinema’s First Decades. Amsterdam
• Lull, James. 1990. Inside Family Viewing: Etnographic Research on Television’s Audiences. London
• Łuczaj, Kamil. 2012. Niewymagające konsumentki kultury. O charakterystycznym sposobie interpretacji seriali telewizyjnych w środowisku popegeerowskim. „Przegląd Kulturoznawczy” cz. BMaigret, Éric. 2012. Socjologia komunikacji i mediów. Tłum. I. Piechnik. Warszawa
• Maltby, Richard, Melvyn Stokes (red.). 2001. Hollywood Spectatorship: Changing Perceptions of Cinema Audiences. London
• Maltby, Richard, Melvyn Stokes (red.). 2004. Hollywood Abroad: Audiences and Cultural Exchange. London
• Mayer, Jacob Peter. 1948. British Cinemas and Their Audiences. London
• Mayer, Jacob Peter. 1946. The Sociology of Film. London
• Moores, Shaun. 1994. Interpreting Audiences. The Etnography of Media Consumption. London
• Morin, Edgar. 1975. Kino i wyobraźnia. Tłum. K. Eberhardt. Warszawa
• Morley, David, Charlotte Brunsdon. 1978. Everyday Television: Nationwide. London
• Morley, David. 2001. Sposoby rodzinnego oglądania telewizji – zróżnicowanie ze względu na płeć. Tłum. A. Piskorz. W: E. Ostrowska (red.). Gender w kinie europejskim i mediach. Kraków
• Morley, David. 1992. Television, Audiences and Cultural Studies. London
• Mrozowski, Maciej. 1987. Podejście użytkowania i korzyści w badaniach komunikowania masowego. „Przekazy i Opinie” 3-4.
• Mruklik, Barbara. 1968. „Rok Franka W.” i jego bohaterowie. „Kino” 6
• Mruklik, Barbara. 1967. Komedie filmowe i publiczność. „Kino” 7
• Mulvey, Laura. 1981. Afterthoughts on ‘Visual Pleasure and Narrative Cinema’ inspired by ‘Duel in the Sun’. „Framework” 6
• Mulvey, Laura. 1995. Przyjemność wizualna i kino narracyjne. Tłum. J. Mach. W: A. Helman (red.). Panorama współczesnej myśli filmowej. Kraków
• Mulvey, Laura. 2010. Do utraty wzroku. Wybór tekstów. Red. K. Kuc, L. Thompson. Kraków
• Napper, Lawrence. 2009. British Cinema and Middlebrow Culture in the Interwar Years. Exeter
• Ohmer, Susan. 2006. George Gallup in Hollywood. Columbia
• Ostaszewski, Jacek (red.). 1999. Kognitywna teoria filmu. Kraków
• Ostaszewski, Jacek. 1999. Film i poznanie. Wprowadzenie do kognitywnej teorii filmu. Kraków
• Philo, Greg. 1990. Seeing and Believing: the Influence of Television. London
• Press, Andrea. 1991. Women watching television. Philadelphia
• Prokop, Dieter. 1981. Medien-Wirkungen. Frankfurt am Main
• Prommer, Elizabeth. 2012. Fernsehgeschmack, Lebensstil und Comedy. Eine handlungstheoretische und empirische Analyse. Konstanz
• Prommer, Elizabeth. 1999. Kinobesuch im Lebenslauf. Eine historische und medienbiogra¬phische Studie. Konstanz
• Rabinovitz, Lauren. 1998. For the Love of Pleasure. Women, Movies and Culture in Turn-of-the-Century Chicago. New Brunswick
• Radway, Janice. 1984. Reading the Romance: Women, Patriarchy and Popular Culture. Chapel Hill
• Richards, Jeffrey, Dorothy Sheridan. 1987. Mass Observation at the Movies. London
• Roesch, Stefan. 2009. The Experiences of Film Location Tourists. Bristol
• Saryusz-Wolska, Magdalena. 2013. Prasa o „Katyniu” Andrzeja Wajdy. W: P. Zwierzchowski, B. Giza (red.). Polskie piśmiennictwo filmowe. Bydgoszcz
• Saryusz-Wolska, Magdalena. 2009. Zachodnioniemiecka recepcja serialu „Holocaust”. W: T. Majewski, A. Zeidler-Janiszewska (red.). Pamięć Shoah. Kulturowe reprezentacje i praktyki upamiętnienia. Łódź
• Sedgwick, John. 2000. Popular Filmgoing in 1930s Britain: a Choice of Pleasures. Exeter
• Shimamura, Arthur (red.). 2013. Psychocinematics. Exploring Cognition at the Movies. New York
• Siuda, Piotr. 2012. Kultury prosumpcji. O niemożności powstania globalnych i ponadpaństwowych społeczności fanów. Warszawa
• Skowronek, Bogusław. 2005. „Bo głupich filmów się wcale fajnie nie ogląda”. Odbiór kina popularnego przez młodzież. W: B. Myrdzik, M. Karwatowska (red.). Relacje między kulturą wysoką i popularną w literaturze, języku i edukacji. Lublin
• Skowronek, Bogusław. 2007. Konceptualizacje filmu i jego oglądania w języku młodzieży. Studium kognitywno-kulturowe. Kraków
• Smith, Tim. 2012. The Attentional Theory of Cinematic Continuity. „Projections. The Journal for Movies and the Mind” 6
• Sorlin, Pierre. 1977. Sociologie du cinéma. Paris
• Sosnowski, Leszek. 1973. Widzu, odsłoń twarz. „Kino” 7
• Stacey, Jackie. 1994. Star Gazing. Hollywood Cinema and Female Spectatorship. London
• Stamp, Shelley. 2000. Movie-struck Girls. Women and the Motion Picture Culture after the Nickelodeon. Princeton
• Steiger, Janet. 2000. Perverse Spectators: The Practices of Film Reception. New York
• Szczepanik, Petr. 2011. Hollywood in disguise. Practices of exhibition and reception of foreign films in Czechoslovakia in the 1930s. W: D. Biltereyst, R. Maltby, Ph. Meers (red.). Cinema, Audiences and Modernity. New Perspectives on European Cinema History. London – New York
• Taylor, Helen. 1989. Scarlett’s Women. ‘Gone with the Wind’ and its Female Fans. London
• Tudor, Andrew. 1974. Image and influence: studies in the sociology of film. London
• Tulloch, John. 2000. Watching Television Audiences. Cultural Theories and Methods. London
• Waller, Gregory A. 1995. Main Streets Amusements: Movies and Commercial Entertainment in a Southern City, 1896-1930. Washington
• Worth, Sol, John Adair. 1972. Through Navajo Eyes. An Exploration in Film Communication and Anthropology. Bloomington
• Wyszyński, Zbigniew. 1975. Filmowy Kraków 1896-1971. Kraków
• Zabłocka-Skorek, Joanna. 2009. Polskie kino narodowe oczami licealistów. w: T. Lubelski, M. Stroiński (red.) Kino polskie jako kino narodowe. Kraków
• Żygulski, Kazimierz. 1969. Film na wsi i w miastach powiatowych. Warszawa
• Żygulski, Kazimierz. 1962. Film w środowisku robotniczym. Warszawa