Działalność Państwowego Instytutu Robót Ręcznych w Warszawie w świetle protokołów rad pedagogicznych

• Authors: Gołdyn Piotr

Title variants

EN

Activity of the State Institute of Handicrafts in Warsaw in Light of Teachers’ Meeting Protocols

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Jedną z zasłużonych placówek oświatowych w dziejach polskiego szkolnictwa był bez wątpienia Państwowy Instytut Robót Ręcznych, założony u progu niepodległości przez jej długoletniego dyrektora Władysława Przanowskiego. Zadaniem placówki było kształcenie przyszłych kadr nauczycielskich w zakresie nauczania robót ręcznych. Szkoła przetrwała do 1951 roku. Jej dzieje nie są jeszcze dokładnie rozpoznane. Co prawda w 1998 roku ukazała się książka jednej z absolwentek tej placówki – Eugenii Choińskiej – która we wstępie napisała, że odtworzenie dziejów szkoły, szczególnie w okresie międzywojennym jest trudne, ze względu na brak dokumentów, które uległy zniszczeniu. Tymczasem jednym z istotnych elementów do poznania historii tej placówki są z pewnością zachowane protokoły posiedzeń rady pedagogicznej za okres od 1928 do 1939 roku. Przechowywane są one w archiwum w Milanówku, a ich analiza pozwala rozpoznać aktywność zarówno uczniów, jak i nauczycieli tej szkoły na arenie krajowej i międzynarodowej. Ukazują one także organizację, problemy wychowawcze i naukowe tej placówki. Ich dokładna analiza, uzupełniona o inne źródła, może stanowić punkt wyjścia do pogłębionych badań nad dziejami tej ważnej w dziejach polskiej oświaty placówki.

EN

One of the famous educational institutions in the history of Polish higher education was, without a doubt, the State Institute of Handicrafts founded just before independence by its long-term Director Vladislav Przanowski. The aim of the institution was to train the workforce of the future teachers in the field of teaching craftwork. The school existed until 1951 and its history has not yet been precisely defined. However, in 1998 a book was published by one of its graduates – Eugenia Choińska and in the introduction, the author claims that the reconstruction of the school’s history, particularly in the interwar period, is difficult due to a lack of documents, which were destroyed or lost. Nevertheless, one essential factor in understanding the history of this institution is an analysis of the minutes of teachers’ council meetings for the period 1928–1939. Their analysis allows the activity of both students and teachers at this school in the field of national and international activity to be determined. It also allows the reconstruction of the organization, together with the educational and research matters of this institution. Their thorough analysis, supplemented by other sources, may serve as a starting point for the in-depth research into an institution so significant in the history of the Polish education.

Keywords

PL

Warszawa; rada pedagogiczna; źródła; Państwowy Instytut Robót Ręcznych; II Rzeczpospolita; oświata; nauczyciele

EN

Warsaw; teachers’ council; source; State Institute of Handicrafts; the Second Polish Republic; education; teachers

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Studia Paedagogica Ignatiana
• Year: 2016
• Volume: 19
• Issue: 2
• Pages: 123-143

Dates

published

2016-11-04

Contributors

author

Gołdyn Piotr

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Archiwum Państwowe w Warszawie, Archiwum Dokumentacji Osobowej i Płacowej w Milanówku, Państwowy Instytut Robót Ręcznych w Warszawie, Księga Protokołów Państwowego Instytutu Robót Ręcznych w Warszawie, t. 2, 1928–1933, sygn. 2.
• Księga Protokołów Państwowego Instytutu Robót Ręcznych w Warszawie, t. 3, 1923–1939, sygn. 3.
• Rozporządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z dnia 14 kwietnia 1923 r. (Dz.U. MWRiOP, 1923, nr 11, poz. 112).
• Ambroziewicz W., Władysław Przanowski (życie i działalność), „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1960, nr 1.
• Ambroziewicz W., Władysław Przanowski i jego dzieło, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1964.
• Choińska E., Z dziejów oświaty w Polsce. Państwowy Instytut Robót Ręcznych (1923–1950), Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 1998.
• Konarski S., Przanowski Władysław, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 28, Polska Akademia Nauk – Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa – Wrocław 1984.
• Łabuz J., Państwowy Instytut Robót Ręcznych w Warszawie z siedzibą w Bielsku, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1960, nr 1.
• Vogelsang-Soczyńska M., Działalność Państwowego Instytutu Robót Ręcznych dla nauczycieli w okresie od 1915 do 1939 r., „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1960, nr 1.

Identifiers

ISSN

2450-5358

DOI

10.12775/SPI .2016.2.006