Recepcja kanclerskiego modelu rządów w Polsce

• Authors: Balicki Ryszard

Title variants

EN

Reception of the chancellery model of governance in Poland

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Polski model władzy wykonawczej zakłada istnienie dwuczłonowej egzekutywy, w której rząd jest silny konstytucyjnie przyznanymi mu kompetencjami, natomiast władza pre-zydenta legitymizowana jest jego wyborem dokonywanym w głosowaniu powszechnym. Sytuacja taka tworzy pole konfliktów pomiędzy najwyższymi organami władzy. War-to wiec rozważyć celowość dokonania w przyszłości zmian w polskim modelu ustrojo-wym i wprowadzenia do systemu ustrojowego modelu rządów wzorowanego na niemiec-kim systemie rządów kanclerskich.

EN

The Polish executive governance model assumes the existence of a two-part executive, in which the strength of the government lies in its constitutional competences and the power of the president is legitimized by his being selected in general elections. Such situation creates a space for conflict between the highest authorities. It is therefore worth to consider the desirability of making changes in the Polish governance model in the future and introducing into the system of governance a model based on the German system of chancellery governance.

Keywords

PL

konstytucja; nowelizacja konstytucji; system rządów; model kanclerski

EN

constitution; constitution novelization; system of governance; chancellery model

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2017
• Issue: 5 (39)
• Pages: 55-68

Contributors

author

Balicki Ryszard

• Uniwersytet Wrocławski

References

• Ackerman B., The Future of Liberal Revolution, Yale University Press, New Haven 1992.
• Balicki R., Relacje między organami władzy wykonawczej – na drodze do systemu kanclerskiego?, [w:] Konieczne i pożądane zmiany w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., red. B. Banaszak, M. Jabłoński, Wrocław 2010.
• Balicki R., Rozdział europejski w polskiej Konstytucji – rzecz o niezrealizowanym kompromisie konstytucyjnym z 2011 r., [w:] Prawo Unii Europejskiej a prawo konstytucyjne państw członkowskich, red. S. Dudzik, N. Półtorak, Warszawa 2013.
• Banaszak B., Prezydentura w projektach nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Prawa i Administracji” 1996, t. XXXIV.
• Bankowicz M., Demokracja. Zasady, procedury, instytucje, Kraków 2006.
• Beyme, K. v., Das politische System der Bundesrepublik Deutschland, Wiesbaden 2010.
• Beyme, K. v., Die parlamentarische Demokratie Entstehung und Funktionsweise 1789– 1999, Wiesbaden 2014.
• Borkowski T., System rządów w nowej Konstytucji, „Państwo i Prawo” 1997, z. 11–12. Bożek, M., Instytucja Prezydenta Republiki Federalnej Niemiec, Warszawa 2007.
• Ciapała J., Prezydent w systemie ustrojowym Polski (1989–1997), Warszawa 1999.
• Domagała M., Instytucja Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w świetle małej konstytucji z 17 X 1992 r., [w:] Instytucja prezydenta we współczesnym świecie. Materiały na konferencję, Warszawa – Senat RP 22–23 lutego 1993, Warszawa 1993.
• Dziesięć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, red. E. Gdulewicz, H. Zięba-Załucka, Rzeszów 2007.
• Filip J, Zasady zmiany Konstytucji Republiki Czeskiej, [w:] Zasady zmiany konstytucji w państwach europejskich, red. R. Grabowski, S. Grabowska, Warszawa 2008.
• Garlicki L., Normy konstytucyjne relatywnie niezmienialne, [w:] Charakter i struktura norm konstytucji, red. J. Trzciński, Warszawa 1997.
• Garlicki L., Ustrój polityczny Republiki Federalnej Niemiec, Warszawa 1985.
• Garlicki L., Zubik M., Idea parlamentaryzmu zracjonalizowanego w praktyce ustrojowej II RP, [w:] Księga pamiątkowa profesora Marcina Kudeja, red. nauk. A. Łabno, E. Zwierzchowski, Katowice 2009.
• Gdulewicz E., Ustrój polityczny Niemiec, [w:] E. Gdulewicz, W. Kręcisz, W. Orłowski, W. Skrzydło, W. Zakrzewski, Ustroje państw współczesnych, Lublin 1997.
• Granat M., Konstytucja RP na tle rozwoju i osiągnięć konstytucjonalizmu polskiego, „Przegląd Sejmowy” 2007, nr 4(81).
• Grundgesetz für die Bundesrepublik Deutschland, red. D. Hömig, Baden-Baden 2007.
• Gwiżdż A., Wstęp do konstytucji – zagadnienia prawne, [w:] Charakter i struktura norm konstytucyjnych, red. J. Trzciński, Warszawa 1997.
• Hodder-Williams R., The Constitution (1787) and Modern American Government, [w:] Constitutions in Democratic Politics, red. V. Bogdanor, Cambridge 1988.
• Jamróz A., Demokracja współczesna. Wprowadzenie, Białystok 1993.
• Johnson N., State and Government in the Federal Republic of Germany. The Executive Work, Oxford 1983.
• Kruk M., Przyczynek do rozważań o inspiracjach Konstytucji RP z 1997 r., „Państwo i Prawo” 2002, z. 12.
• Kruk M., Wstęp. Miedzy konstytucja a konstytucją, [w:] „Mała konstytucja” w procesie przemian ustrojowych w Polsce, red. M. Kruk, Warszawa 1993.
• Laskowska M., Sokolewicz W., Procedura zmiany Konstytucji RP na tle porównawczym, „Studia Prawnicze” 2002, z. 2 (152).
• Linz J.J., The Perils of Presidentialism, „Journal of Democracy”, Winter 1990, Vol. 1, No 1.
• Ludwikowski R.R., Prawo konstytucyjne porównawcze, Toruń 2000.
• Mainwaring S., Presidentialism, Multipartism and Democracy, „Comparative Political Studies” 1993, vol. 26, nr 2.
• Masternak-Kubiak M., Trzciński J., System rządów w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r.- Analiza kompetencji Sejmu, „Przegląd Sejmowy” 1997, nr 5.
• Mojak R., Instytucja Prezydenta RP w okresie przekształceń ustrojowych, Lublin 1995.
• Morawska E., Klauzula państwa prawnego w Konstytucji RP na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Toruń 2003.
• Niclauss K.¸ Kanzlerdemokratie. Bonner Regierungspraxis von Konrad Adenauer bis Helmut Kohl, Kohlhammer, Stuttgart 1988.
• Pach M., Możliwość i celowość recepcji na grunt polski współczesnych niemieckich regulacji prawnokonstytucyjnych w zakresie władzy wykonawczej, „Kultura i Polityka. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie” 2010, nr 8.
• Patyra S., Konstruktywne wotum nieufności jako formuła tworzenia i dymisji Rady Ministrów, „Przegląd Sejmowy” 2001, nr 1(42).
• Power T.J., Gasiorowski M.J., Institutional Design and Democratic Consolidation in the Third Word, „Comparative Political Studies” 1997, Vol. 30, nr 2.
• Sarnecki P., Prezydent jako organ czuwający nad przestrzeganiem konstytucji, „Państwo i Prawo” 1990, z. 11.
• Schmidt M.G., Das politische System Deutschlands, Bonn 2007.
• Skrzydło W., Historyczne uwarunkowania nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Studia z historii państwa, prawa i idei. Prace dedykowane Profesorowi Janowi Malarczykowi, red. A. Korobowicz, H. Olszewski, Lublin 1997.
• Sokolewicz W.¸ Pomiędzy systemem parlamentarno-gabinetowym a systemem prezydencko-parlamentarnym: prezydentura ograniczona, lecz aktywna w Polsce i Rumunii, „Przegląd Sejmowy” 1996, nr 3(15).
• Stephan A., Skach C., Modele konstytucyjne a umacnianie demokracji (Parlamentaryzm – system prezydencki), „Państwo i Prawo” 1994, z. 4.
• Stosowanie Konstytucji RP z 1997 r. – doświadczenia i perspektywy, red. Z. Maciąg, Kraków 2006.
• System polityczny Republiki Federalnej Niemiec (wybrane problemy), red. S. Sulowski, K.A. Wojtaszczyk, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2005.
• Sześć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, red. L. Garlicki, A. Szmyt, Warszawa 2003.
• Szymanek J., System rządów parlamentarnych (ewolucja polityczno-prawnych mechanizmów współpracy i równoważenia legislatywy i egzekutywy), [w:] Systemy rządów – dylematy konstytucyjnej regulacji i praktycznej funkcjonalności, red. T. Mołdawa, J. Szymanek, Warszawa 2007.
• Szymanek J., Tradycje konstytucyjne. Szkice o roli ustawy zasadniczej w społeczeństwie demokratycznym, Warszawa 2006.
• Sadurski W., Kwestie konstytucyjne [w:] Co warto, co należy zmieniać? Poprawa jakości demokracji w Polsce, red. L. Kolarska-Bobińska, Warszawa 2008.
• Wyrzykowski M., Zasada demokratycznego państwa prawnego, [w:] Zasady podstawowe konstytucji polskiej, red. W. Sokolewicz, Warszawa 1998.
• Zakrzewska J., Spór o konstytucję, Warszawa 1992.
• Zwierzchowski E., Prawnoustrojowe stanowisko kanclerza NRF, Katowice 1972.

Identifiers

DOI

DOI 10.15804/ppk.2017.05.04