Autorytet społeczny Kościoła katolickiego w Polsce w procesie przemian

• Authors: Mariański Janusz

Title variants

EN

The Social Authority of the Catholic Church in Poland in the Process of Change

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W niniejszym artykule zajmujemy się wybranymi aspektami autorytetu społecznego Kościoła katolickiego w społeczeństwie polskim. W świetle wybranych sondaży opinii publicznej i badań socjologicznych próbujemy opisać ten autorytet w jego kilku wymiarach: deklarowane zaufanie do Kościoła katolickiego, zaangażowanie w sprawy polityczne, kompetencje społeczne Kościoła i obecność symboli religijnych w przestrzeni życia publicznego (wtórna analiza wyników badań empirycznych). W ostatnich kilku latach dokonuje się powolny proces swoistego „schładzania się” silnego jeszcze na przełomie XX i XXI wieku społecznego autorytetu Kościoła. Być może proces ten będzie charakteryzował się tendencją wzrostową. Wydaje się, że kryzys autorytetu społecznego Kościoła katolickiego w społeczeństwie polskim oddziałuje na kryzys autorytetu religijnego i odwrotnie, nawet jeżeli siłę tego wzajemnego oddziaływania nie potramy empirycznie wymierzyć w sposób precyzyjny.

EN

In this article we deal with selected aspects of the social authority of Catholic Church in Polish society. We make an attempt – in light of chosen surveys of public opinion and sociological research – to describe this authority in some of its dimensions: declared trust to Catholic Church, commitment in political matters, social competences of Catholic Church, and the presence of religious symbols in the area of public life (secondary analysis of the results of empirical research). During the last years one can observe a slow process of specific “cooling” towards the strong authority of the social Church which was to be seen at the threshold of the 20th and 21st and century. Perhaps, this process will feature with the growing tendency. The crisis of the social authority of the Church in Polish society seems to have had an impact on the crisis of religious authority and vice versa, even if the power of this mutual impact cannot be empirically measured in a precise way.

Keywords

PL

autorytet społeczny; Kościół katolicki; zaufanie do Kościoła; zaangażowanie polityczne Kościoła; kompetencje społeczne; symbole religijne w przestrzeni publicznej

EN

Social authority; Catholic Church; trust to Church; political Church commitment; social competences; religious symbols in public places

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie
• Journal: Studia Paedagogica Ignatiana
• Year: 2017
• Volume: 20
• Issue: 5
• Pages: 77-106

Contributors

author

Mariański Janusz

References

• Baniak J., Kościół instytucjonalny w Polsce w wyobrażeniach i ocenach młodzieży licealnej i akademickiej: od akceptacji do kontestacji, „Konteksty Społeczne” 2015, nr 1(3), s. 27‒54.
• Changing Human Beliefs and Values, 1981‒2007. A Cross-Cultural Source-book based on the World Values Surveys and European Values Studies, red.
• R. Inglehart, Singlo XXI Editores, Mexico 2010.
• Drozdowski R., Demokratyczne społeczeństwo obywatelskie w Polsce w obecnych warunkach funkcjonowania państwa, w: Religia i Kościół w społeczeństwie demokratycznym i obywatelskim w Polsce. Między losem a wyborem, red. J. Baniak,Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM,Poznań 2012.
• Feliksiak M., Oceny instytucji publicznych, „Komunikat z badań CBOS” 2017, nr 32, s. 1‒17.
• Guzik A., Marzęcki R., Stach Ł., Pokolenie ’89. Aksjologia i aktywność młodych Polaków, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego,Kraków 2015.
• Kwestionariusz wywiadu EVS 2008.
• Research International Pentor, w: Wartości i zmiany. Przemiany postaw Polaków w jednoczącej się Europie, red. A.Jasińska-Kania, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2012.
• Libiszowska-Żółtkowska M., Socjologia religii w Polsce – historia i współczesność, w: Studia nad życiem społeczno-kulturalnym Polaków w Niemczech, red. W. Misiak, J. Surzykiewicz, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2012.
• Mariański J., Kościół katolicki w Polsce w przestrzeni życia publicznego. Studium socjologiczne, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2013.
• Marody M., Mandes S., Przemiany polskiej religijności, w: Wartości i zmiany. Przemiany postaw Polaków w jednoczącej się Europie, red. A. Jasińska-Kania, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2012.
• Michnik A., Wściekłość i wstyd, Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa 2005.
• Ochocki A., Kościół katolicki a sprawy publiczne w Polsce, w: Kościół katolicki na początku trzeciego tysiąclecia w opinii Polaków, red. W. Zdaniewicz,
• S.H. Zaręba, APOSTOLICUM, Warszawa 2004.
• Opinie Polaków o Kościele 2010. Komunikat z badań TNS OBOP (grudzień,2010), Warszawa 2010.
• Postawy Polaków wobec Kościoła i Konkordatu w lutym i marcu 1997 roku.Komunikat z badań OBOP (marzec, 1997), Warszawa 1997.
• Potocki A., O Kościele także socjologicznie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.
• Roguska B., Obecność krzyża w przestrzeni publicznej. Komunikat z badań CBOS. BS/ 153/2011, Warszawa 2011.
• Roguska B., Opinie o działalności Kościoła. Komunikat z badań CBOS.BS/ 37/2007, Warszawa 2007.
• Szawiel T., Kościół polski widziany z zewnątrz, „Przegląd Powszechny” 2000, nr 11 (numer specjalny).
• Sztompka P., Zaufanie, w: Biznes, etyka, odpowiedzialność. Podręcznik akademicki, red. W. Gasparski, Wydawnictwo Profesjonalne PWN, Warszawa 2012.
• Świątkiewicz W., Portret księdza, w: Kościół katolicki na początku trzeciego tysiąclecia w opinii Polaków, red. W. Zdaniewicz, S.H. Zaręba, Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC, Warszawa 2004.
• Zaręba S.H., Treści religijne w przestrzeni publicznej. Kompozycja czy dekompozycja? w: Lokalna wspólnota wyobrażona. Warszawa i jej mieszkańcy 2010,red. S.H. Zaręba, Wydawnictwo KONTRAST, Warszawa 2012.