Północnokresowe i białoruskie nazwy jałowca na tle słowiańskim

• Authors: Bednarczuk Leszek

Title variants

The Names of Juniperus Communis in the North-Eastern-Borderland Polish and Belarusian Languages against the Slavic Background

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The Polish-wide word jałowiec (Juniperus communis) in the Polish language of the northeastern borderlands exists (already since Adam Mickiewicz’s times) as the variant jadłowiec, and in the present Wilno dialects also as the forms jodłowiec, ja/edleniec as well as a number of other forms. Among the aforementioned forms the variants which feature -d- are a result of Polish-Belarusian contact, due to which the Belarusian jadłoec arose from the native jałoec as a hypercorrect form through adideation to the Polish jodła, and jadleńec arose from the native jaleńec according to this pattern. The forms with -d- which emerged in this manner were borrowed by the regional Polish language from Belarusian as jadłowiec and the less frequent jadleniec. The article also explains the names of the juniper in other Slavic languages. The majority of them originally referred to shrubs of coniferous trees (fir, spruce, pine).

Keywords

nazwy jałowca; języki słowiańskie

EN

juniper names; Slavic languages

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
• Year: 2015
• Issue: 10
• Pages: 9-14

Contributors

author

Bednarczuk Leszek

References

• Babik Z., 2008, Pojednanie z lasem. W stulecie „argumentu florystycznego” w slawistycznych badaniach etnogenetycznych (1908–2008), Kraków.
• Boryś W., 2005, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
• Brückner A., 1927, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
• Budziszewka W., 1965, Słowiańskie słownictwo dotyczące przyrody żywej, Wrocław.
• Budziszewska W., 1974, O słowiańskiej nazwie modrzewia ‘Larix’, „Rocznik Slawistyczny”, t. XXXV, s. 21–23.
• Czernych P., 1999, Istoriko-etimołogiczeskij słowar sowriemennogo russkogo jazyka, t. I–II, Moskwa.
• ESSJ – Etimołogiczeskij słowar slawjanskich jazykow, Moskwa 1974 i n.
• Janyszkowa I., 2000, Otrażenije żyzni i predstawlenij Slawjan w nazwanijach możżewielnika, „Studia Etymologica Brunensia”, t. I, s. 57–66.
• Kielak O., 2015, Etymologia i językowo-kulturowy obraz jałowca i kaliny, „LingVaria”, t. 1 (19), s. 181–193.
• Koniusz E., 2001, Polszczyzna z historycznej Litwy w „Słowniku gwar polskich” Jana Karłowicza, Kielce.
• LABNH – Linhwistyczny atłas biełaruskich narodnych haworak, t. I: Raslinny i żywjolny swiet: karta 146 jadłoec, Minsk 1993.
• Moszyński K., 1957, Pierwotny zasiąg języka prasłowiańskiego, Wrocław.
• Nitsch K., 1931, Jodła, świerk, smrek, „Lud Słowiański”, t. III, nr 2, A, s. 206–222.
• OLA – Obszczesławjanskij lingwisticzeskij atłas, t. III: Rastitel’nyj mir: karta 394 Juniperus communis, Minsk 1988.
• Rembiszewska D.K., 2007, Słownik dialektu knyszyńskiego Czesława Kudzinowskiego, Łomża.
• Rieger J. (red.), 2006, Słownictwo polszczyzny gwarowej na Litwie, Warszawa.
• Rieger J. (red.), 2014, Słownictwo polszczyzny gwarowej na Brasławszczyźnie, Warszawa.
• SEK – W. Boryś, H. Popowska-Taborska, Słownik etymologiczny kaszubszczyzny, t. I–VI, Warszawa 1994–2010.
• SGPKarł – J. Karłowicz, Słownik gwar polskich, t. I–VI, Kraków 1900–1911.
• SJPWil – Słownik języka polskiego (tzw. wileński), t. I–II, Wilno 1861.
• Sławski F., 1952–1982, Słownik etymologiczny języka polskiego, t. I–VI, Kraków.
• Spólnik A., 1990, Nazwy polskich roślin do XVIII wieku, Wrocław.
• SPS – Słownik prasłowiański, Kraków 1974 i n.
• Tyszkiewicz K., 1871, Wilia i jej brzegi, Drezno.
• Wajda-Adamczykowa L., 1984, Polskie nazwy modrzewia ‘Larix’, [w:] Dialektologia, onomastyka, stylistyka, red. M. Zarębina, Kraków, s. 31–47.
• Wajda-Adamczykowa L., 1989, Polskie nazwy drzew, Wrocław.
• Zdaniukiewcz A.A., 1972, Gwara Łopatowszczyzny, Wrocław.