Anagramy w kontekście notatników Ferdinanda de Saussure’a (ze zbiorów Bibliothèque de Genève)

• Authors: Dziadek Adam

Title variants

EN

Anagrams in the Context of Ferdinand de Saussure’s Notes (from the Collection of Bibliothèque de Genève)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest omówieniem zjawiska anagramów w trzech zazębiających się polach: anagramu jako chwytu stylistycznego, anagramu jako quasi-gatunku i anagramu fonetycznego Ferdinanda de Saussure’a. Opis sięga do historii anagramów, do ich antycznych źródeł i pokazuje ich rozwój w literaturze dawnej, w tekstach surrealistycznych i – szerzej – modernistycznych, aż do utworów najnowszych. Najważniejszą częścią artykułu jest ta, którą poświęcono anagramom de Saussure’a. Autor opiera się bezpośrednio na notatnikach genewskiego lingwisty i podkreśla znaczenie, jakie odegrała teoria anagramów w ukształtowaniu pisania anagramatycznego i nowoczesnej teorii tekstu oraz ich związku z somatycznymi aspektami języka poetyckiego.

EN

The paper examines the anagram in the three overlapping fields, namely a stylistic mode of expression, a quasi-genre, and Ferdinand de Saussure’s phonetic anagram. This description reaches for anagram history, traces its ancient sources and demonstrates its development in old literature, in surrealist texts and—in a broader sense—in modernist ones, and also includes into the scope of research the most recent pieces. The most vital part of the article is the one devoted to de Saussure’s anagrams. Adam Dziadek refers directly to the notes made by the Genevan linguist and stresses the significant role that the anagram theory played in the shaping of anagrammatic writing and modern text theory, as well as their connections with somatic aspects of poetic language.

Keywords

PL

anagram; anagram jako quasi-gatunek; anagram fonetyczny; pisanie anagramatyczne; tekst somatyczny

EN

anagram; anagram as quasi-genre; phonetic anagram; anagrammatic writing; somatic text

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2024
• Volume: 115
• Issue: 4
• Pages: 149-165

Dates

printed

2025-01-03

Contributors

author

Dziadek Adam

• Uniwersytet Śląski, Katowice

Identifiers

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2024.4.9