Działania publiczne na rzecz grup zagrożonych wykluczeniem społecznym i ekonomicznym na przykładzie romskiej mniejszości etnicznej w województwie małopolskim

• Authors: Świętek Agnieszka

Title variants

EN

State action for groups at risk of social and economic exclusion on the example of the Roma ethnic minority in the Malopolskie Voivodeship

• Conference: Rola przedsiębiorczości w rozwoju społeczno-gospodarczym układów przestrzennych
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Romska mniejszość etniczna w Polsce, licząca ok. 25 tys. przedstawicieli – podobnie jak w innych krajach europejskich – jest grupą zagrożoną wykluczeniem społecznym. To negatywne zjawisko szczególnie dotyczy ludności romskiej występującej licznie w województwie małopolskim, zamieszkałym przez Romów od dawna osiadłych i najbiedniejszych w Polsce. Na rzecz polskich Romów od 2004 r. podejmowane są działania publiczne mające na celu podniesienie ich poziomu życia do poziomu większości polskiego społeczeństwa. W ostatnim czasie były one realizowane w ramach Programu na rzecz społeczności romskiej w Polsce na lata 2004–2013. Przedmiotem rozważań autorki podejmowanych w artykule są działania publiczne prowadzone w wyniku Programu na rzecz społeczności romskiej w Polsce jako narzędzia walki z wykluczeniem społecznym i ekonomicznym Romów w województwie małopolskim. Ich celem jest analiza rodzaju i efektywności zadań realizowanych przez władze państwowe w ramach programu na rzecz małopolskich Romów. Dla realizacji tego celu badawczego autorka dokonuje w artykule analizy treści i danych statystycznych ze sprawozdań z realizacji Programu na rzecz społeczności romskiej w Polsce za lata 2004–2012. Dane te zestawia z wynikami własnych badań na temat poziomu życia Romów w województwie małopolskim, przeprowadzonych metodą sondażu diagnostycznego w 2013 r. na grupie badawczej 197 dorosłych Romów. Dokonana analiza wykazuje, że największą celowością spośród realizowanych działań charakteryzują się te podejmowane w zakresie edukacji. Działania na rzecz poprawy sytuacji bytowej Romów – mimo że pochłaniają znaczne środki – mają niewielką efektywność, o czym świadczy niski standard wielu romskich domów oraz ich brak wyposażenia w podstawową infrastrukturę. Jednak dla autorki niniejszego tekstu najbardziej niepokojące jest bardzo niskie zainteresowanie beneficjentów programu (głównie urzędów pracy) zadaniami w zakresie walki z bardzo wysokim bezrobociem wśród małopolskich Romów (ok. 90%).

EN

The Roma ethnic minority in Poland (of about 25,000 representatives), as in other European countries, is a group at risk of social exclusion. This negative phenomenon particularly concerns the long settled and poorest Polish Roma in the Malopolskie Voivodeship. In 2004 state authorities commenced public actions to raise their standard of living to the level of the Polish majority. These were implemented recently in the “Program for the Roma community in Poland” for the years 2004-2013. In the article, the author considers public action taken during the “Program for the Roma community in Poland” as a tool to fight the social and economic exclusion of the Roma in the Malopolskie Voivodeship. The aim of this article is to analyse and evaluate actions and their effectiveness, conducted by state authorities, during the program for the Roma in Malopolska. In order to achieve this goal, in the article, the author analyses data from statistical reports on the implementation of the “Program for the Roma community in Poland” for the years 2004 – 2012 and compares them with the results of her own research on the standard of living of the Roma in Malopolska. The research was carried out in 2013 using the method of a diagnostic survey, on a research group of 197 adult Roma. The analysis shows that, of all the actions implemented during the program, the most effective are those in the field of education. The efficiency of the public activities carried out to improve the living conditions of the Roma, despite the fact that they consume significant resources, is very low. Further evidence of this is also the low standard and poor furnishing (basic infrastructure) of many Roma households. Instead, for the author, the most worrying is the very low interest of the beneficiaries of the program (mainly Labour Offices) in the fight with a very high level of unemployment among the Roma in Malopolska (approx. 90%).

Keywords

PL

działania publiczne; poziom życia; Romowie; wykluczenie społeczne

EN

public action; social exclusion; quality of life; Roma

• Publisher: Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Przedsiębiorczość - Edukacja
• Year: 2015
• Volume: 11. Rola przedsiębiorczości w rozwoju społeczno-gospodarczym układów przestrzennych
• Pages: 401-414

Contributors

author

Świętek Agnieszka

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Instytut Geografii, Zakład Dydaktyki Geografii

References

• Jasińska-Kania, A. (2009). Wykluczanie z narodu: dystanse społeczne wobec mniejszości narodowych i migrantów. W: A. Jasińska-Kania, S. Łodziński (red.), Obszary i formy wykluczenia etnicznego w Polsce, mniejszości narodowe, imigranci, uchodźcy. Warszawa: Wydawnictwo naukowe Scholar, 39-57.
• Jasińska-Kania, A., Łodziński, S. (2009). Wprowadzenie. Obszary i formy wykluczania etnicznego w Polsce. Koncepcje teoretyczne i badania empiryczne. W: A. Jasińska-Kania, S. Łodziński (red.), Obszary i formy wykluczenia etnicznego w Polsce, mniejszości narodowe, imigranci, uchodźcy. Warszawa: Wydawnictwo naukowe Scholar.
• Jaśko, B., Mirga, E. (2009). Ocena realizacji edukacyjnej części Pilotażowego programu rządowego na rzecz społeczności romskiej w województwie małopolskim na lata 2001–2003. Raport. W: P. Borek (red.), O Romach w Polsce i w Europie. Tożsamość, historia, kultura, edukacja. Kraków: Collegium Columbinum, 369-404.
• Leśniak, M. (2009). Romowie. Bliscy, czy dalecy? Realizacja zadań w ramach Rządowego Programu na Rzecz Społeczności Romskiej w Polsce. Kraków: Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne sp. z o.o., Oficyna Wydawnicza AFM.
• Living conditions of the Roma: Substandard housing and health (2012), Dublin: European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions.
• Mazur, S. (red.) (2010). Krajowe i wspólnotowe polityki publiczne wobec mniejszości romskiej – mapa aktywności społeczno-gospodarczej Romów. Kraków: Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
• Nowicka, E. (2007). Romowie i świat współczesny. W: P. Borek (red.), Romowie w Polsce i Europie. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 124-147.
• Paszko, A. (2004). Pilotażowy Program rządowy na rzecz społeczności romskiej w województwie małopolskim na lata 2001–2003 (komunikat). W: Z. Jasiński, T. Lewowicki (red.), Kultura mniejszości narodowych i grup etnicznych w Europie. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 165-176.
• Paszko, A., Sułkowski, R., Zawicki, M. (red.). (2007). Romowie na rynku pracy. Kraków: Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Akademii Ekonomicznej w Krakowie.
• Quality of life in ethnically diverse neighbourhoods (2011). Dublin: European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions.
• Ślosarczyk, I., Wężowicz-Bochenek, B. (2007). Edukacja młodzieży romskiej w polskiej szkole na przykładzie gimnazjum w Łososinie. W: W. Osuch (red.), Wybrane problemy edukacyjne i kulturowe niektórych mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce i Europie. Kraków: Geoinfo, 101-112.
• Walczak, M., Talewicz-Kwiatkowska, J., Skrzyński, M., Wójcik, P., Kutyło. Ł. (2008). Raport opracowany na zlecenie Władzy Wdrażającej Programy Europejskie w ramach projektu ewaluacyjnego: Ocena zakresu i ukierunkowania Poddziałania 1.3.1 POKL w kontekście efektów wcześniejszych działań na rzecz społeczności romskiej. Kutno: ASM – Centrum Badań i Analiz Rynku Sp. z o.o.
• Zakrzewski, L. (2002). Raport z badań problemu: „Mapa społeczna Romów w województwie świętokrzyskim 2001”. Kielce: EPRD Biuro Polityki Gospodarczej i Rozwoju Regionalnego.
• Zawicki, M. (red.). (2007). Aktywizacja zawodowa Romów. Kraków: Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
• Zbiorcza informacja dotycząca decyzji Ministra AiC w sprawie podziału środków przeznaczonych na realizację zadań (2012). Warszawa: MaiC.