Relacja pomiędzy absolutnym a względnym wymiarem rzeczywistości w klasycznych Upaniszadach

• Authors: Kudelska Marta

Title variants

EN

The Relation Between the Absolute and the Relative Reality in the Classical Upanishads

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Powyższy problem jest przedstawiony na przykładzie wybranych kanonicznych Upaniszad. Punktem wyjścia analizy jest fragment z upaniszady Mundaka (2.2.8): „ujrzano go [brahmana], w tym co wyższe (para) i w tym, co (niższe)”. I właśnie potraktowanie łącznie absolutnego i względnego wymiaru rzeczywistości – co jest niezwykle rzadkie w tekstach kanonu – wymaga według mnie dogłębnej analizy. W badanych tekstach wymiary rzeczywistości para/apara są ściśle skorelowane ze stanami świadomości, w których są doświadczane. Prezentowane rozważania zatem również dotyczą tego, czy wszyscy praktykujący jogę zawsze mówili o doświadczeniach czterech stanów świadomości. Przedstawiam, jakimi terminami w tekście denotowane są wymiary para i apara, i czy tekst nie wskazuje jednak na ich hierarchię, a jeżeli tak, to w jakich kontekstach i ze względu na co. Odwołuję się do tych Upaniszad kanonu, które przynależą do linii Atharwawedy, czyli do Praśny, Mundaki i Mandukji.

EN

The above problem is discussed with the use of the example of selected canonical Upanishads. The analysis starts with a fragment from the Mundaka Upanishad (2.2.8): “When he [brahman] that is both high [para] and low [apara] is seen” (S. Sitarama Sastri’s translation). In my opinion, this very conjoining of the absolute and relative reality, which is considerably rare in the canonical texts, requires in-depth analysis. In the discussed texts, the para/apara dimensions of reality are strictly correlated with the states of consciousness in which they are experienced. Thus, in my discussion, I also consider whether all yoga adepts have always been talking about experiencing the four states of consciousness. I discuss the terms which denote the para and apara dimensions as well as the question whether the text indicates their hierarchy and, if this is the case, in what contexts and in what respect. I refer to the canonical Upanishads which belong to the Atharvaveda lineage, i.e. to Prashna, Mundaka, and Mandukya.

Keywords

PL

Upaniszady; Mundaka; Praśna; Mandukja; joga; pranajama; wiedza wyższa – para; wiedza niższa – apara; stany świadomości

EN

Upanishads; Mundaka; Prashna; Mandukya; yoga; pranayama; higher knowledge – para; lower knowledge – apara; states of consciousness

• Publisher: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Diametros
• Year: 2018
• Issue: 56
• Pages: 1-16

Dates

published

2018-06

Contributors

author

Kudelska Marta

• Katedra Porównawczych Studiów Cywilizacji UJ

References

• Fort A.O. (1990), The Self and Its States. A States of Consciousness Doctrine in Advaita Vedānta, Motilal Banarsidass, New Delhi.
• Gupta S.R. (1991), The Word Speaks to the Faustiam Man. A translation and interpretation of the Prastthānatrayī and Śankara`s bhāṣya for the participation of contemporary man, t. 1, Motilal Banarsidass, New Delhi.
• Gupta S.R. (1995), The Word Speaks to the Faustiam Man. A translation and interpretation of the Prastthānatrayī and Śankara`s bhāṣya for the participation of contemporary man, t. 2, Motilal Banarsidass, New Delhi.
• Kudelska M. (2004), Upaniszady, tłum. M. Kudelska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Zysk K.G. (2007), The Bodily Winds in Ancient India Revisited, „The Journal of the Royal Anthropological Institute” 2007: 105-115.

Notes

PL

Temat specjalny – Filozofia indyjska

EN

Special Topic – Indian Philosophy

Identifiers

DOI

10.13153/diam.1203