Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


Journal

2014 | 27/I | 175-215

Article title

Vertretern des britischen Konsulardienstes in Stettin in den Jahren 1946–1951

Content

Title variants

PL
Przedstawiciele brytyjskiej służby konsularnej w Szczecinie w latach 1946–1951
EN
REPRESENTATIVES OF THE BRITISH CONSULATE IN SZCZECIN IN THE YEARS 1946–1951

Languages of publication

DE

Abstracts

EN
The article describes the functioning of British consulate in Szczecin, paying special attention to activities undertaken by the heads of the consulate (vice-consuls), namely Joseph Walters, David Garnett Mitchell and Henry Francis Bartlett who were knowledgeable and competent officials delegated from the Foreign Office in London. Nevertheless, what had a negative effect on the work they carried out in the city on the Odra river was internal and external invigilation by the Security Service (SB) and the fact they were isolated and had hardly any contact with Polish institutions or the local community. Duties performed by the vice-consuls included not only standard administrative procedures (e.g. granting visas) or attention for their few compatriots, but most of all the observation of processes and events taking place in West Pomerania. Information function, which the British consulate fulfilled by submitting reports to their supervisors, was performed through reading local newspapers, asking people for their opinion, listening to the local community and “the hubbub of the street“. While at the very beginning the vice-consuls placed an emphasis on economic or socio-demographic issues, since the end of the 1940’s they paid special attention to political matters in their reports, which had to do with changes arising from the socialisation of life in Poland. The reports submitted by the British consulate confirmed the Foreign Office in their opinion about the presence of Polish people in West Pomerania. Needless to say, it was rather negative. The communist administration and new inhabitants of the former German lands were often criticized for the walking pace of the reconstruction and development of particular areas of economy which, according to the British, did not guarantee the adequate development of the region. Her Majesty’s Diplomatic Service, which questioned the belonging of Szczecin and the adjacent area to Poland and at the same time officially honoured the Potsdam agreement, postponed adopting their stance on the Polish-German border by the time another peace conference was organized. Nevertheless, it is worth noticing that by applying to Polish authorities for permission to establish vice-consulate in Szczecin, Great Britain recognized formally that Polish authorities did administer West Pomerania.
PL
W artykule scharakteryzowano funkcjonowanie placówki konsularnej Wielkiej Brytanii w Szczecinie przez pryzmat działalności jej kierowników, wicekonsulów: Josepha Waltersa, Davida Garnetta Mitchella i Henry’ego Francisa Bartletta, którzy należeli do wnikliwych i dobrze przygotowanych urzędników Foreign Office w Londynie. Negatywny wpływ na możliwości ich pracy w mieście nad Odrą miała inwigilacja zewnętrzna i wewnętrzna brytyjskiego przedstawicielstwa przez służby bezpieczeństwa, jego ścisła izolacja przez utrudnienie kontaktów z instytucjami i lokalną społecznością. Działalność wicekonsulów obejmowała nie tyle typowe czynności administracyjne (np. udzielanie wiz) lub opiekę nad nielicznymi rodakami, co przede wszystkim obserwację procesów oraz wydarzeń zachodzących na Pomorzu Zachodnim. Funkcję informacyjną, której wyrazem były różne raporty przekazywane władzom zwierzchnim, wypełniali Brytyjczycy na podstawie dokładnego studiowania miejscowej prasy, zasięgania opinii różnych ludzi, słuchania otoczenia i gwaru ulicy. O ile w pierwszych latach kładli oni nacisk na zagadnienia gospodarcze czy społeczno-demograficzne, to od końca lat czterdziestych dominowały w ich raportach sprawy polityczne, co wiązało się z odmienną sytuacją, jaką niosła socjalizacja życia w Polsce. Przekazy przedstawicieli konsularnych Wielkiej Brytanii pozwalały Foreign Office utrwalić panującą w Londynie opinię o polskiej obecności na Pomorzu Zachodnim. Nie była ona pozytywna, gdyż pod adresem komunistycznej administracji oraz nowej ludności dawnych niemieckich ziem, kierowano najczęściej krytyczne uwagi, odnoszące się zwłaszcza do powolnego tempa odbudowy i rozwoju różnych dziedzin gospodarki, nie gwarantującego – w brytyjskiej ocenie – należytego zagospodarowania tego regionu. Dyplomacja JKM, faktycznie kwestionująca przynależność Szczecina i przyległego obszaru do Polski, formalnie stała na stanowisku umowy poczdamskiej, która ostateczne uregulowanie granicy polsko-niemieckiej odkładała do decyzji przyszłej konferencji pokojowej. Należy jednak zauważyć, że występując do polskich władz o zgodę na powołanie wicekonsulatu w Szczecinie, Wielka Brytania potwierdziła nie tylko de facto, że to one sprawują rządy na Pomorzu Zachodnim.

Journal

Year

Volume

Pages

175-215

Physical description

Contributors

author
  • Uniwersytet Gdański

References

  • Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie
  • Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Pradze
  • Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Oddział w Warszawie
  • Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Oddział w Szczecinie
  • Tebinka J., Techman R.: Ostatni raport brytyjskiego wicekonsula…
  • Techman R.: Ludzie morskiego Szczecina (część 16) [Leute des Hochseestettins (Teil 16)], in: Kronika Szczecina 2006 (nr XXV), Szczecin 2007
  • Tebinka J., Techman R.: Ostatni raport brytyjskiego wicekonsula w Szczecinie Henry’ego F. Bartletta o sytuacji w tym mieście (6 III 1951 r.) [Der letzte Bericht des britischen Vizekonsuls in Stettin Henry F. Bartlett über die Lage in der Stadt (6. März 1951)], „Przegląd Zachodniopomorski“, 2000, H. 4
  • Dorrill S.: MI6. Fifty Years of Special Operations, London 2000; R.J. Aldrich: The Hidden Hand Britain, America and Cold War Secret Intelligence, London 2001
  • Techman R.: Anfänge des Konsulardienstes skandinavischer Staaten in Stettin nach dem Zweiten Weltkrieg, „Studia Maritima“, vol. XXVI, Szczecin 2013
  • Techman R.: Adolf Kania – pierwszy konsul Czechosłowacji w Szczecinie w latach 1949–1951 [Adolf Kania – der erste Konsul der Tschechoslowakei in Stettin], „Słupskie Studia Historyczne“ Nr. 11, 2004
  • Tebinka J., Techman R.: Raporty brytyjskich wicekonsulów w Szczecinie z 1949 r. [Berichte britischer Vizekonsuln in Stettin vom Jahr 1949], „Zapiski Historyczne“, 2000, H. 1, S. 108, 113 (weiter zitiert als: Raporty z 1949 r. [Berichte von 1949]). 34 Raporty z 1949 r. [Berichte von 1949]
  • Tebinka J., Techman R.: Raporty brytyjskiego wicekonsula w Szczecinie Josepha Waltersa z 1946 r., cz. I [Berichte des britischen Vizekonsuls in Stettin Joseph Walters von 1946, Teil I], „Zapiski Historyczne“ 1997, H. 1
  • Tebinka J., Techman R.: Pierwsze sprawozdanie brytyjskiej służby konsularnej o Pomorzu Zachodnim (15 II 1946 r.) [Der erste Bericht des britischen Konsulardienstes über Westpommern (15. Feb. 1946)], „Przegląd Zachodniopomorski“, 1998, H. 1
  • Tebinka J., Techman R.: Raporty z 1946 r., cz. I [Berichte von 1946, Teil I]
  • Kochavi A.J.: Post-Holocaust Politics. Britain, the United States and Jewish Refugees 1945–1948, London 2001
  • Techman R.: Internacjonalizacja miasta czy portu? Kilka uwag o dokumencie z 1946 r. [Internationalisierung der Stadt oder des Hafens? Einige Bemerkungen zum Dokument von 1946], „Przegląd Zachodniopomorski“, 1996, H. 4
  • Techman R.: Kalendarium morskie Szczecina. Rok 1946 r. [Seekalendarium Stettins. Das Jahr 1946], „Przegląd Zachodniopomorski“, 2001, H. 3
  • Techman R.: Konsuln der Französischen Republik in Stettin in den Jahren 1946–1950, „Studia Maritima“, vol. XXII (2009)
  • Techman R.: Jacques Leguebe, konsul francuski w Szczecinie w latach 1946–1948 [Jacques Leguebe, der französische Konsul in Stettin in den Jahren 1946–1948], in: Tempus nostrum est, Księga pamiątkowa ofiarowana profesorowi Edwardowi Włodarczykowi w 60. rocznicę urodzin [Tempus nostrum est. Festschrift für Professor Edward Włodarczyk anlässlich seines 60. Geburtstages], hrsg. W. Stępiński, D. Szudra, Techman R., Szczecin 2006
  • Jarosz D., Pasztor M.: Robineau, Bassaler i inni. Z dziejów stosunków polsko-francuskich w latach 1948– 1953 [Robineau, Bassaler und andere. Aus der Geschichte polnisch-französischer Verhältnisse in den Jahren 1948–1953], Toruń 2001
  • Techman R.: Iwan Siergiejewicz Borisow – pierwszy konsul radziecki w powojennym Szczecinie (1948–1952) [Iwan Siergiejewicz Borisow – der erste sowjetische Konsul in Stettin der Nachkriegsziet (1948–1952)], in: Tantum Possumus Quantum Scimus, Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Zdzisławowi Chmielewskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin [Tantum Possumus Quantum Scimus, Festschrift für Professor Zdzisław Chmielewski anlässlich seines 70. Geburtstages], red. R. Gaziński, A. Makowski, Szczecin 2012
  • Szczecin w dokumentach polskiej służby dyplomatycznej 1945–1950 [Stettin in den Dokumenten des polnischen diplomatischen Dienstes 1945–1950], Einführung, Auswahl und Bearbeitung Ryszard Techman, Szczecin 1996
  • Tebinka J., Techman R.: Szczecin w polityce brytyjskiej w latach 1945–1970 [Stettin in der britischen Politik in den Jahren 1945–1970], in: Polska w podzielonym świecie po II wojnie światowej (do 1989 r.) [Polen in einer geteilten Welt nach dem Zweiten Weltkrieg (bis 1989)], Studiensammlung hg. M. Wojciechowski, Toruń 2002
  • Jeffery K.: MI6. The History of the Secret Intelligence Service 1909–1949, London 2010
  • Kronika Szczecina 2007, Szczecin 2008
  • Zarys struktur i wybór źródeł [„Schutzschild der Partei und der Nation“. Gegenspionage der Volksrepublik Polen in den Jahren 1945–1956. Eine Skizze der Struktur und Quellenauswahl], Warszawa 2010

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-7917db8e-c377-418d-9b77-328aeb062b8c
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.