Redystrybucyjna rola Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej – przesłanki teoretyczne i rezultaty

• Authors: Juszczyk Sławomir , Gołasa Piotr , Wysokiński Marcin

Title variants

EN

Redistributive Role of the Common Agricultural Policy of the European Union: Theoretical Premises and Effects

RU

Роль совместной сельскохозяйственной политики Евросоюза в области перераспределения – теоретические предпосылки и результаты

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł rozważa redystrybucyjną funkcję Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej (WPR) służącej do podtrzymania dochodów rolniczych. Część teoretyczna omawia przejawy interwencjonizmu państwowego w rolnictwie i uzasadnienie jego redystrybucyjnej funkcji. Część empiryczna zawiera analizę wpływu transferów finansowych z UE na rozkład dochodów gospodarstw rolnych w Polsce w okresie 2004–2012. Dzięki redystrybucyjnej funkcji transferów publicznych dokonywanych w ramach WPR dyspersja dochodów rolników zmniejsza się, co pokazuje współczynnik Giniego i jego zmiany następujące wraz z upływem czasu. Niemniej jednak zróżnicowanie dochodów rolników jest większe niż dochodów reszty społeczeństwa, a luka dochodowa między rolnictwem a resztą gospodarki pozostaje wciąż duża.

EN

The paper deals with the redistributive function of the EU CAP to support farm incomes. The theoretical part presents evidence of state interventionism in agriculture and the justification for its redistributive function. The empirical part contains an analysis of the impact of the financial transfers received from the EU on income distribution among farmers in Poland in the period 2004–2012. With the implementation of the redistributive function of public transfers under CAP, the dispersion of farmers income is reduced, as evidenced by the Ginny coefficient and its evolution over time. Nevertheless, the diversification of farmers’ income is greater than in the income of the rest of society and the income gap between agriculture and the rest of economy remains large.

RU

Статья рассматривает перераспределительную функцию совместной сельскохозяйствен- ной политики Евросоюза (ССП), преследующей цель поддержать доходы в сельском хозяйстве. В теоретической части обсуждаются проявления государственного интервен- ционизма в сельском хозяйстве и его функции в области перераспределения. Эмпириче- ская часть содержит анализ влияния финансовых трансфертов из ЕС на доходы хозяйств аграрного сектора в Польше в период 2004–2012 гг. Благодаря перераспределительной функции публичных трансфертов, производимых в рамках ССП, дисперсия доходов крестьян сокращается, на что указывает коэффициент Джини и его изменения, проис- ходящие по мере течения времени. Тем не менее, дифференциация доходов крестьян оказалась выше, чем доходов остального общества, а разрыв доходов между сельским хозяйством и остальной частью экономики все еще остается большим.

Keywords

EN

redistribution of income; social inequalities; Common Agricultural Policy; European Union

• Publisher: Komitet Nauk Ekonomicznych PAN, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
• Journal: Ekonomista
• Year: 2016
• Issue: 5
• Pages: 704-726

Contributors

author

Juszczyk Sławomir

• Prof. dr hab. Sławomir Juszczyk – Wydział Nauk Ekonomicznych SGGW

author

Gołasa Piotr

• Dr Piotr Gołasa – Wydział Nauk Ekonomicznych SGGW

author

Wysokiński Marcin

• Dr Marcin Wysokiński – Wydział Nauk Ekonomicznych SGGW

References

• Acocella N., Zasady polityki gospodarczej: wartości i metody analizy, PWN, Warszawa 2002.
• Browning E.K., Johnson W.R., The Trade-off between Equality and Efficiency, „Journal of Political Economy” 1984, nr 92(2).
• Burtless G., The Work Response to a Quaranteed Income: a Survey of Experimental Evidence, w: Lessons from the Income Maintenance Experiments, red. A.H. Mundell, Federal Reserve Bank of Boston, Boston 1986.
• Chmieliński P., Zintegrowane podejście do rozwoju. Polityka spójności a Wspólna Polityka Rolna, w: Zintegrowane podejście do rozwoju – rola polityki spójności, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2008.
• Chojna-Duch E., Polskie prawo finansowe. Finanse publiczne, LexisNexis, Warszawa 2004.
• Czyżewski A., Henisz-Matuszczak A., Rolnictwo Unii Europejskiej i Polski. Studium porównawcze struktur wytwórczych i regulatorów rynków rolnych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2006.
• Czyżewski A., Matuszczak A., Interesy rolnictwa w świetle globalnych uwarunkowań polityki gospodarczej, „Polityka Gospodarcza” 2005, nr 12.
• Czyżewski A., Makroekonomiczne uwarunkowania rozwoju sektora rolnego, w: Uniwersalia polityki rolnej w gospodarce rynkowej, red. A. Czyżewski, Wyd. Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2007.
• Daniłowska A., Provision of Public Goods by Agriculture in Poland, w: Proceedings of the 2015 International Conference “Economic Science for Rural Development”, Jelgava 2015.
• Duczkowska-Małysz K., Duczkowska-Piasecka M., Raport w sprawie KRUS, BCC, 2008.
• Dudek H., Nierówności dochodowe w gospodarstwach domowych rolników, „Roczniki Naukowe SERIA” 2008, t. VIII, z. 5.
• Engel S., Pagiola S.S., Wunder S., Designing Payments for Environmental Services in Theory and Practice, „An Overview of the Issues. Ecological Economics” 2008, nr 65.
• FADN 2013: Wyniki Standardowe 2012 uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w Polskim FADN, część I: Wyniki standardowe, IERiGŻ, Warszawa 2013.
• Finanse – instytucje – instrumenty – podmioty – rynki – regulacje, red. M. Podstawka, PWN, Warszawa 2010.
• Floriańczyk Z., Charakterystyka instrumentów Wspólnej Polityki Rolnej oraz ich wpływ na dochody rodzin rolniczych, IERiGŻ, Warszawa 2003.
• Friedman M., Friedman R., Wolny wybór, Wyd. Aspekt, Sosnowiec 1994.
• Goodin R.E., Pettit P., Contemporary Political Philosophy: An Anthology, wyd. 2, Blackwell Publishing, Oxford 2006.
• Kenworthy L., Equality and Efficiency: The Illusory Tradeoff, „European Journal of Political Research” 1996, nr 27.
• Kołodziejczak A., Wpływ instrumentów polityki spójności UE na rozwój obszarów wiejskich w woj. wielkopolskim, w: Polityka spójności UE a rozwój obszarów wiejskich – stare problemy i nowe wyzwania, red. W. Kamińska, K. Heffner, „Studia PAN Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju”, t. CLVI, Warszawa 2014.
• Kot S.M., Metodologiczne dylematy pomiaru nierówności dobrobytu, w: Materiały konferencyjne: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2002.
• Kot S.M., Ekonometryczne modele dobrobytu, PWN, Warszawa-Kraków 2000.
• Kot S.M., Malawski A., Węgrzecki A., Dobrobyt społeczny, nierówności i sprawiedliwość dystrybutywna, Wyd. Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2004.
• Kowalski J., Podstawy statystyki opisowej dla ekonomistów, Wyd. Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań-Chorzów 2006.
• Lissowski G., Haman J., Jasiński M., Podstawy statystyki dla socjologów, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2008.
• Miklaszewska J., Filozofia a ekonomia, w kręgu teorii publicznego wyboru, Wyd. Uniwersytetu Jagielońskiego, Kraków 2001.
• Okun A.M., Equality and Efficiency: The Big Tradeoff, The Brookings Institution, Washington (DC) 2015.
• Owsiak S., Podstawy finansów, PWE, Warszawa 2002.
• Pigou A.A., Some Aspects of Welfare Economics, „American Economic Review” 1951, nr 41.
• Polityka gospodarcza, red. B. Winiarski, PWN, Warszawa 2006.
• Rothbard M.N., Anatomy of the State, Ludvig von Mises Institute, Auburn 2009.
• Rothbard M.N., Robert Nozick and the Immaculate Conception of State, „Journal of Libertarian Studies” 1977, nr 1(1).
• Samuelson P.A., Nordhaus W.D., Ekonomia, t. 2, PWN, Warszawa 2004.
• Sen A.K., From Income Inequality to Economic Inequality, „Southern Economic Journal” 1997, 64 (2).
• Sen A.K., Rozwój i wolność, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 2002.
• Sen A.K., Personal Utilities and Public Judgements: or What’s Wrong With Welfare Economics, „The Economic Journal” 1979, nr 89.
• Sen A.K., Liberty, Unanimity and Rights, „Economica” 1976, nr 43(171).
• Sobczyński T., Zmiany poziomu subsydiów w gospodarstwach rolniczych UE–12 w latach 1989–2006, „Journal of Agribusiness and Rural Development” 2009, nr 3(13).
• Stiglitz J.E., Ekonomia sektora publicznego, PWN, Warszawa 2004.
• Wilkin J., Interwencjonizm w rolnictwie: dlaczego był, jest i będzie, w: Dostosowanie polskiego rynku rolnego do wymogów Unii Europejskiej, red. A. Kowalski, Warszawa 2003.
• Wilkin J., Współczesna kwestia agrarna, PWN, Warszawa 1986.
• Woś A., Obszary interwencyjnej polityki państwa wobec wsi i rolnictwa, w: Konferencja – Interwencjonizm państwowy w rolnictwie i gospodarce żywnościowej, IERiGŻ, AE Poznań 1992.
• Zegar J.S., Dochody rolników po akcesji do Unii Europejskiej – raport, 2008.
• Ziętara W., Przemiany w rolnictwie polskim w latach 1990–2001, „Roczniki Nauk Rolniczych”, Seria G, t. 90, z. 1, 2003.