Sytuacja graniczna jako moment doświadczenia siebie w ujęciu Karla Jaspersa

• Authors: Karolina Rozmarynowska

Title variants

EN

The ultimate situation as the moment of self-experience according to Karl Jaspers

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu jest związek, jaki zachodzi między przeżyciem sytuacji granicznej a doświadczeniem siebie. Wyjaśniając, na czym polega ten związek, autorka sięga do koncepcji Karla Jaspersa, która powszechnie jest uważana za klasyczne opracowanie problematyki sytuacji granicznych. Prowadzone analizy wskazują, że doświadczenie sytuacji granicznych rozszerza samoświadomość podmiotu, ponieważ w tych szczególnych momentach okazuje się, czy to, co o sobie sądzimy jest zgodne z tym, jacy jesteśmy oraz czy wartości, które cenimy, są tymi, które realizujemy. Co więcej, przeżycie niepokoju czy chaosu, jaki towarzyszy sytuacjom granicznym zmusza nas do zadawania pytań fundamentalnych: Czy jesteśmy tacy, jacy chcielibyśmy i powinniśmy być? Jaki jest właściwy, najlepszy sposób bycia? Autorka dochodzi do wniosku, że przeżywając sytuacje graniczne, źródłowo doświadczamy wolności oraz odpowiedzialności za siebie i swoje życie.

EN

The subject of the article is the link between ultimate situations and self-experience. Deliberations show that experiencing ultimate situations broadens self-consciousness, because it is in these moments that we see if we are in fact the way we perceive ourselves, and whether those values we prefer are those, which we ourselves preserve. What’s more, anxiety and chaos force us to ask fundamental questions about whether we really are the way we would like and should be. And so, we are forced to enter into a dialogue with ourselves. We have to give answer to the questions about what is the best way to live – it is a fundamental choice. Moreover, in ultimate situations, the individual is left to their own devices, nobody can help them make a decision, so they experience personal responsibility and freedom. The individual has a chance to perceive that which transcends their bodily nature, biological existence – what is unchangeable and infinite.

Keywords

PL

sytuacja graniczna; doświadczenie siebie; Jaspers Karl; podmiotowość

EN

ultimate situation; self-experience; Jaspers Karl; subjectivity

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Philosophiae Christianae
• Year: 2012
• Volume: 48
• Issue: 3
• Pages: 165-183

Contributors

author

Karolina Rozmarynowska

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wydział Filozofii Chrześcijańskiej, Instytut Filozofii, ul. Wóycickiego 1/3, 01-938 Warszawa, Poland