Pedagogika osób z otępieniem jako nowy obszar geragogiki specjalnej

• Authors: Zych Adam A.

Title variants

EN

Pedagogy of People Suffering Dementia as a New Area of Special Geragogics

Abstracts

EN

This paper refers to the problem of care, help and support in terms of persons with dementia and points the issue of compassion fatigue and long-term involvement of patient’s family. It presents some suggestions of the German educator and psychologist Janina Steurenthaler to develop a new geragogics discipline Dementagogik, that is pedagogy directed at people with dementia. In this paper the author pays a particular attention to the basic aims of pedagogy of persons with dementia as a subdiscipline of special geragogics, pointing to demographic changes and the increasing number of persons suffering dementia, both in a global scale and in Poland. This article also provides the discussion on recommendations of the World Health Organization and the European Union experts that are aimed at protection and support of elderly people with chronic issues and their caregivers. The paper ends with the basic tasks for the implementation of the pedagogy of people with dementia, as well as the final conclusion that the “dementagogics” emerged in the European Year of the Brain (2014) and presents a vision of promoting – in the time of globalization – a dementia-friendly society.

Keywords

EN

Alzheimer’s disease; dementia; geragogics; pedagogy of people with dementia; [“dementagogics”]; special geragogics

• Publisher: Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Spraw Społecznych
• Journal: Labor et Educatio
• Year: 2014
• Issue: 2
• Pages: 271-283

Contributors

author

Zych Adam A.

• Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu.

References

• Bachmann W., Geragogika jako kompleks zadań pedagogiki specjalnej, w: „Edukacja” 1990, nr 1.
• Barcikowska M. i współprac., Rozpoznawanie i leczenie otępień. Rekomendacje Interdyscyplinarnej Grupy Ekspertów Rozpoznawania i Leczenia Otępień (IGERO 2006), Wydawnictwo Czelej, Lublin 2006.
• Bartel R., Geragogische Hindwendung durch ein neues Berufsbild, [w:] Zur Lebenssituation alternder Menschen in Polen und in der Bundesrepublik Deutschland – eine comparative Survey-Studie, red. A. A. Zych, R. Bartel, JLU, Giessen 1988.
• Borowicz R., Recenzja dorobku naukowego i rozprawy habilitacyjnej nt. „Aspiracje życiowe młodzieży w środowisku kulturowo zróżnicowanym [Niepublikowana recenzja]. Arch. DSW, Wrocław 2013.
• Dementia: A public health priority, WHO, Geneva 2012.
• Duda H., Kapsuła niepowrotu, Wydawnictwo WBP, Opole 2014.
• Eichelberger W., Pawłowicz B., Życie w micie, czyli jak nie trafić do raju na niby i odnaleźć harmonię ze światem, Wydawnictwo Zwierciadło, Warszawa 2013.
• Geiger A., Stary król na wygnaniu, Wydawnictwo Świat Książki, Warszawa 2013.
• Genova L., Motyl, Wydawnictwo Filia, Poznań 2014.
• Gillies A., Opiekunka. Życie z Nancy. Podróż w świat alzheimera, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2012.
• Główny Urząd Statystyczny, Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2013.
• Grochmal-Bach B., Terapia, neurorehabilitacja i wsparcie społeczne osób z zespołami otępiennymi, [w:] Wspomaganie psychospołeczne osób z niepełnosprawnością, red. B. Grochmal-Bach, M. Alberska, A. Grzebinoga, Wydawnictwo WAM, Kraków 2012.
• Kilian M., Geragogika specjalna w dobie starzenia się społeczeństw, [w:] Dylematy (niepełno)sprawności – rozważania na marginesie studiów kulturowo-społecznych, red. M. Dycht, L. Marszałek. Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 2009.
• Kowalski J. K., Kapiszewski J., Jedziemy ekspresem do starości. Polska wkrótce będzie krajem emerytów, „Dziennik Gazeta Prawna” 2014, nr 5.
• Krawczyk-Blicharska M., Rola i znaczenie „Poradnictwa 60+”, [w:] Historyczno-społeczne aspekty starzenia się i starości, red. M. Stawiak-Ososińska, A. Szplit, Wydawnictwo Agencja Reklamowa TOP, Kielce 2014.
• Kucia K. A., Wójcik M., Otępienie – przyczyny, rozpoznanie, postępowanie, [w:] Poznać, zrozumieć i zaakceptować starość. Wybór materiałów konferencyjnych, red. A. A. Zych, Wydawnictwo Over Group, Łask 2012.
• Lanoux V., Dawno temu, dziś, 2010, http://www.dziennikteatralny.pl/artykuly/taktownie- wyreżyserowane-z-wyczuciem-zagrane.html [dostęp: 4.12.2014].
• Marteinsson H., Alzheimer tilbrigðin, Ljód Tunglid Forlag, Reykavík 2014.
• Masłowska D., Między nami dobrze jest, Wydawnictwo Lampa i Iskra Boża, Warszawa 2008.
• Opala G., Ryglewicz D., Zapobieganie chorobom mózgu i chorobom neurodegeneracyjnym, w tym chorobie Alzheimera, [w:] Zdrowe starzenie się: Biała Księga, red. B. Samoliński, F. Raciborski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2013.
• Pratchett T., Britain facing tsunami of Alzheimer’s disease, „Daily Telegraph” 2009, z 22.09. 2009.
• Rachel W. i współprac., Obciążenie opiekunów pacjentów z otępieniem w chorobie Alzheimera„Gerontologia Polska” 2014, nr 1.
• Roncaglia S., Dziadek jest chory, Wydawnictwo WAM, Kraków 2009.
• Rudzka Z., Zimny bufet, „Dialog” 2012, nr 1.
• Schiefele J. i współprac., Pielęgniarstwo geriatryczne, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 1998, dodr. 2004.
• Shakespeare [Szekspir] W., Król Lear, Wydawnictwo Elipsa, Warszawa 2007.
• Steurenthaler J., Dementagogik. Dementiell erkrankten Menschen neu und ganzheitlich begegen, Springer, Wiesbaden 2013.
• Wójcik L., Pożegnanie z chorobą Alzheimera, [w:] Poeci znad Narwi. Szkice, recenzje, felietony, wybór wierszy, oprac. W. Woźniak, Oficyna Wydawnicza OOK, Ostrołęka 1994.
• Zadoorian M., Powrót na Route 66, Wydawnictwo Pascal, Bielsko-Biała 2011.
• Zelenka P., Skutki uboczne, „Dialog” 2013, nr 7–8.
• Zych A. A., Geragogika specjalna – konieczność, potrzeba czy moralny obowiązek?, [w:] Pedagogika społeczna w służbie rodziny (aspekt marginalizacyjny, resocjalizacyjny i psychologiczny), red. K. Gąsior, T. Sakowicz, Świętokrzyskie Centrum Profilaktyki I Edukacji, Kielce 2005, t. 2.
• Zych A. A., The development and main ideas of pedagogy of ageing and old age, [w:] Continous education as a social fact, red. N. A. Lobanov, V. N. Skvortsov.Leningrad State University, Saint-Petersburg 2011.
• Zych A. A., Dezintegracja negatywna i rozpad osobowości w chorobie Alzheimera a możliwości przystosowania do życia w trudnej codzienności, [w:] Poznać, zrozumieć i zaakceptować starość. Wybór materiałów konferencyjnych, red. A. A. Zych, Wydawnictwo Over Group, Łask 2012.
• Zych A. A., Przekraczając „smugę cienia”. Szkice z gerontologii i tanatologii, Wyd. 2, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice 2013.
• Zych A. A., Geragogika pomiędzy Scyllą a Charybdą, [w:] Trwałość i zmiana. Pytania o edukację, red. J. Góral-Półrola, M. Wojciechowska, B. Walasek-Jarosz. Oficyna Wydawnicza Staropolskiej Szkoły Wyższej, Kielce 2014.