Rozwój teorii internacjonalizacji przedsiębiorstwa w naukach ekonomicznych

• Authors: Rafał Bołoz

Title variants

EN

Development of the Theory of Business Internationalisation in Economic Theory

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Głównym celem artykułu jest określenie charakteru rozwoju teorii internacjonalizacji, czyli określenie tego, czy jest on ewolucyjny, czy rewolucyjny. Opisano podstawowe nurty badawcze, a w ich ramach – ważniejsze koncepcje dotyczące umiędzynarodowienia przedsiębiorstw. Celem pracy jest również ukazanie związków pomiędzy wybranymi konwencjami teorii internacjonalizacji przedsiębiorstw. W artykule wykazano, że rozwój teorii internacjonalizacji przedsiębiorstw ma charakter ewolucyjny z uwagi na komplementarność nurtów badawczych wyodrębnionych na przestrzeni ostatnich lat, w których wykorzystywane są elementy charakterystyczne dla wcześniejszych perspektyw badawczych.

EN

The main aim of the article is to determine the nature of development of internationalisation theory, answering the research issue posed in the work: Does the development of internationalisation theory have the nature of evolution or revolution? The work describes the main research streams, and within them, the more important concepts of internationalisation. The work also examines relations and dependencies between selected conventions of business internationalisation theory. The article indicates that the development of internationalisation theory assumes an evolutionary character due to the complementarity, in recent years, of research trends which have internalised the elements of previous research perspectives.

Keywords

PL

internacjonalizacja przedsiębiorstw; teoria internacjonalizacji; modele internacjonalizacji; przedsiębiorczość międzynarodowa

EN

entrepreneurial internationalisation; internationalisation theory; internationalisations models; international entrepreneurship

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Journal: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Year: 2019
• Issue: 1(979)
• Pages: 31-46

Contributors

author

Rafał Bołoz

References

• Ahokangas P. (1998), Internationalisation and Resources: An Analysis of Processes in Nordic SMEs, Universitas Wasaensis, Vaasa.
• Barney J. (1991), Firm Resources and Sustained Competitive Advantage, „Journal of Management”, vol. 17, nr 1, https://doi.org/10.1177/014920639101700108.
• Chandra Y., Wilkinson I.F. (2017), Firm Internationalization from a Network-centric Complex-systems Perspective, „Journal of World Business”, vol. 52, nr 5, https://doi.org/10.1016/j.jwb.2017.06.001.
• Costa E., Soares A.L., Pinho de Sousa J. (2017), Institutional Networks for Supporting the Internationalisation of SMEs: The Case of Industrial Business Associations, „Journal of Business and Industrial Marketing”, vol. 32, nr 8, https://doi.org/10.1108/jbim-03-2017-0067.
• Coviello N., Munro H. (1997), Network Relationships and the Internationalisation Process of Small Software Firms, „International Business Review”, vol. 6, nr 4, https://doi.org/10.1016/s0969-5931(97)00010-3.
• Czakon W. (2010), Zasobowa teoria firmy w krzywym zwierciadle, „Przegląd Organizacji”, nr 4.
• Daszkiewicz N. (2004), Internacjonalizacja małych i średnich przedsiębiorstw we współczesnej gospodarce, Scientific Publishing Group, Gdańsk.
• Daszkiewicz N. (2015), Internacjonalizacja przedsiębiorstw z branż high-tech, „Problemy Zarządzania”, vol. 13, nr 4(56), https://doi.org/10.7172/1644-9584.56.4.
• Daszkiewicz N. (2016), Internacjonalizacja przedsiębiorstw działających w branżach high-tech, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Daszkiewicz N., Wach K. (2013), Małe i średnie przedsiębiorstwa na rynkach międzynarodowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
• Dominguez N., Mayrhofer U. (2017), Internationalization Stages of Traditional SMEs: Increasing, Decreasing and Re-increasing Commitment to Foreign Markets, „International Business Review”, vol. 26, nr 6, https://doi.org/10.1016/j.ibusrev.2017.03.010.
• Emerging Exporters: Australia’s High Value-added Manufacturing Exporters (1993), McKinsey and Co., Australian Manufacturing Council, Melbourne.
• Etemad H. (2004), International Entrepreneurship as a Dynamic Adaptive System: Towards a Grounded Theory, „Journal of International Entrepreneurship”, vol. 2, nr 1–2, https://doi.org/10.1023/b:jien.0000026905.90552.b5.
• Fudaliński J. (2015), Risk Taking Propensity and Firm Internationalisation Process, „Entrepreneurial Business and Economics Review”, vol. 3, nr 2, https://doi.org/10.15678/eber.2015.030207.
• Gorynia M., Jankowska B. (2007), Teorie internacjonalizacji, „Gospodarka Narodowa”, nr 10, https://doi.org/10.33119/gn/101377.
• Hilmersson M., Johanson M., Lundberg H., Papaioannou S. (2017), Time, Temporality, and Internationalization: The Relationship among Point in Time of, Time to, and Speed of International Expansion, „Journal of International Marketing”, vol. 25, nr 1, https://doi.org/10.1509/jim.16.0013.
• Hymer S. (1976), The International Operations of National Firms: A Study of Direct Foreign Investment, The MIT Press, Cambridge, MA.
• Johanson J., Vahlne J.E. (1977), The Internationalization Process of the Firm: A Model of Knowledge Development and Increasing Foreign Market Commitments, „Journal of International Business Studies”, vol. 8, nr 1, https://doi.org/10.1057/palgrave.jibs.8490676.
• Johanson J., Vahlne J.E. (2009), The Uppsala Internationalization Process Model Revisited: From Liability of Foreignness to Liability of Outsidership, „Journal of International Business Studies”, vol. 40, nr 9, https://doi.org/10.1057/jibs.2009.24.
• Johanson J., Wiedersheim-Paul F. (1975), The Internationalization of the Firm: Four Swedish Cases, „Journal of Management Studies”, vol. 12, nr 3, https://doi.org/10.1111/j.1467-6486.1975.tb00514.x.
• Jones M.V., Coviello N.E. (2005), Internationalisation: Conceptualising an Entrepreneurial Process of Behaviour in Time, „Journal of International Business Studies”, vol. 36, nr 3, https://doi.org/10.1057/palgrave.jibs.8400138.
• Jones M.V., Coviello N., Tang Y.K. (2011), International Entrepreneurship Research (1989–2009): A Domain Ontology and Thematic Analysis, „Journal of Business Venturing”, vol. 26, nr 6, https://doi.org/10.1016/j.jbusvent.2011.04.001.
• Karasiewicz G. (2013), Marketingowe strategie internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw. Podejście holistyczne, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa.
• Kim J.U., Aguilera R.V. (2015), The World is Spiky: An Internationalization Framework for A Semi-globalized World, „Global Strategy Journal”, vol. 5, nr 2, https://doi.org/10.1002/gsj.1094.
• Kraśnicka T. (2012), Przedsiębiorczość międzynarodowa jako odrębny obszar badań (w:) Przedsiębiorczość międzynarodowa. Aspekty teoretyczne i praktyczne, red. T. Kraśnicka, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.
• Krzewicki P. (2016), Teoretyczne i empiryczne aspekty internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw, „Studia i Materiały”, vol. 2, nr 22, https://doi.org/10.7172/1733-9758.2016.22.13.
• Linder S.B. (1961), An Essay on Trade and Transformation, Almquista & Wiksell, Stockholm.
• Majzel A., Byczkowska M. (2016), Wiedza w procesie internacjonalizacji przedsiębiorstw, „Studies and Proceedings of Polish Association for Knowledge Management”, nr 81.
• Mtigwe B. (2006), Theoretical Milestones in International Business: The Journey to International Entrepreneurship Theory, „Journal of International Entrepreneurship”, vol. 4, nr 1, https://doi.org/10.1007/s10843-006-5872-5.
• Oparaocha G.O. (2015), SMEs and International Entrepreneurship: An Institutional Network Perspective, „International Business Review”, vol. 24, nr 5, https://doi.org/10.1016/j.ibusrev.2015.03.007.
• Oviatt B.M., McDougall P.P. (1994), Toward a Theory of International New Ventures, „Journal of International Business Studies”, vol. 25, nr 1, https://doi.org/10.1057/palgrave.jibs.8490193.
• Posner M.V. (1961), International Trade and Technical Change, „Oxford Economic Papers”, vol. 13, nr 3, https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.oep.a040877.
• Przybylska K. (2013), Born global. Nowa generacja małych przedsiębiorstw, Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
• Rugman A.M., Verbeke A., Nguyen Q.T. (2011), Fifty Years of International Business Theory and Beyond, „Management International Review”, vol. 51, nr 6, https://doi.org/10.1007/s11575-011-0102-3.
• Ruzzier M., Hisrich R.D., Antoncic B. (2006), SME Internationalization Research: Past, Present, and Future, „Journal of Small Business and Enterprise Development”, vol. 13, nr 4, https://doi.org/10.1108/14626000610705705.
• Rynarzewski T., Zielińska-Głębocka A. (2008), Międzynarodowe stosunki gospodarcze. Teoria wymiany i polityki handlu międzynarodowgo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Rymarczyk J. (2004), Internacjonalizacja i globalizacja przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa.
• Vernon R. (1966), International Investment and International Trade in the Product Cycle, „The Quarterly Journal of Economics”, vol. 80, nr 2, https://doi.org/10.2307/1880689.
• Wach K. (2012a), Europeizacja małych i średnich przedsiębiorstw, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Wach K. (2012b), Wybrane modele internacjonalizacji przedsiębiorstw bazujące na wiedzy (w:) Innowacyjność i wiedza we współczesnym handlu międzynarodowym, red. S. Wydymus, M. Maciejewski, Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
• Wach K. (2014), Theoretical Framework of the Firm-level Internationalisation in Business Studies (w:) Patterns of Business Internationalisation in Visegrad Countries: In Search for Regional Specifics, red. A. Duréndez, K. Wach, Universidad Politécnica de Cartagena, Cartagena.
• Wach K. (2015), Incremental versus Rapid Internationalisation of Firms: Results of Exploratory Investigation from Poland, „Entrepreneurial Business and Economics Review”, vol. 3, nr 4, https://doi.org/10.15678/eber.2015.030403.
• Wach K. (2017), Ewolucja uppsalskiego modelu internacjonalizacji przedsiębiorstwa: w kierunku nielinearności procesu umiędzynarodowienia (w:) Handel zagraniczny i biznes międzynarodowy we współczesnej gospodarce, red. M. Maciejewski, K. Wach, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków.
• Welch L.S., Luostarinen R. (1988), Internationalization: Evolution of a Concept, „Journal of General Management”, vol. 14, nr 2, https://doi.org/10.1177/030630708801400203.
• Wiklund J. (1996), Theoretical Perspectives in Research on Firm Growth, materiały konferencyjne, RENT X, Brussels.
• Witek-Hajduk M.K. (2010), Strategie internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw w warunkach akcesji Polski do Unii Europejskiej, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie – Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
• Zachowanie przedsiębiorstwa w procesie internacjonalizacji. Podejście sieciowe (2009), red. K. Fonfara, PWE, Warszawa.
• Zahra S.A., George G. (2002), Absorptive Capacity: A Review, Reconceptualization, and Extension, „Academy of Management Review”, vol. 27, nr 2, https://doi.org/10.5465/amr.2002.6587995.
• Zielińska-Głębocka A. (2012), Współczesna gospodarka światowa. Przemiany, innowacje, kryzysy, rozwiązania regionalne, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.15678/ZNUEK.2019.0979.0102