Działalność społeczna ks. Franciszka Blachnickiego

• Authors: Robert Derewenda

Title variants

EN

Rev. Franciszek Blachnicki’s social work

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ksiądz Franciszek Blachnicki (1921-1987) jest zaliczany do grona osób, które w szczególny sposób wpłynęły na ukształtowanie polskiego społeczeństwa w okresie PRL. Wojnę przeżył jako więzień Auschwitz i innych obozów i więzień nazistowskich. Po wojnie wstąpił do seminarium duchownego i w roku 1950 rozpoczął działalność duszpasterską. W latach 1957-1960 rozwinął ruch trzeźwościowy – Krucjatę Wstrzemięźliwości, którego centralę zorganizował w Katowicach. Wydawała ona własne książki i czasopisma. Organizowała wiele akcji i rekolekcji. Po likwidacji Krucjaty przez władze państwowe ks. Blachnicki zaangażował się w działalność liturgiczną i katechetyczną, inicjując w roku 1969 ruch oazowy. Uczestnicy tego ruchu prezentowali styl życia odmienny od popularnego w PRL-u. Mimo utrudnień ze strony władz komunistycznych, Ruch Światło-Życie rozwijał się bardzo dynamicznie, gromadząc na rekolekcjach letnich w końcu lat osiemdziesiątych 78 tys. osób. Wobec narastającego w latach siedemdziesiątych alkoholizmu i demoralizacji społecznej, ks. Blachnicki zainicjował w roku 1979 kolejny ruch trzeźwościowy – Krucjatę Wyzwolenia Człowieka. Widząc zakłamanie systemu komunistycznego, propagandy „szerokiego poparcia społecznego”, w marcu 1980 r. wezwał oazowiczów do bojkotu „wyborów” w PRL i przemyślenia swojego uczestnictwa w partii komunistycznej i w innych marksistowskich organizacjach. W okresie Solidarności ks. Blachnicki przygotował specjalny program rekolekcji ewangelizacyjnych dla środowisk pracy. W listopadzie 1981 r. zainicjował stowarzyszenie pod nazwą Niezależna Chrześcijańska Służba Społeczna. W roku 1982, będąc na emigracji w RFN, utworzył Chrześcijańską Służbę Wyzwolenia Narodów. Stowarzyszenie działało na rzecz wyzwolenia narodów, które po II wojnie światowej utraciły swoją państwowość lub suwerenność. Dynamiczne działania ks. Blachnickiego przerwała jego nagła śmierć w lutym 1987 r.

EN

Rev. Franciszek Blachnicki (1921-1987) is counted among the people who in a special way influenced the shaping of the Polish society in the period of the Polish People’s Republic. He spent the Second World War as a prisoner in Auschwitz and other Nazi camps and prisons. After the war he entered the Seminary and in 1950 he started his pastoral work. In the years 1957-1960 he developed a temperance movement – The Temperance Crusade whose central office was located in Katowice. It published its own books and periodicals and it organized numerous actions and retreats. After the Crusade was abolished by the State authorities Rev. Blachnicki started liturgical and catechetic work, initiating the Oasis Movement in 1969. The participants in this movement adopted a style of life that was different from the one popular in the Polish People’s Republic. Despite difficulties created by the communist authorities the Light – Life Movement developed dynamically, gathering 78 thousand people in summer retreats at the end of the 1980s. Because of alcoholism and social demoralization that grew in the 1970s Rev. Blachnicki initiated another temperance movement in 1979 – The Crusade for the Liberation of Man. Seeing the hypocrisy of the communist system and the propaganda of a “broad social support” in March 1980 he appealed to the Oasis participants to boycott the “election” in the Polish People’s Republic and to think over their membership in the communist party and in other Marxist organizations. In the “Solidarity” period Rev. Blachnicki prepared a special program of evangelization retreats for working people. In November 1981 he initiated an association called the Independent Christian Social Service. In 1982, in emigration in Germany, he established the Christian Service for the Liberation of Nations. The association worked for the liberation of nations that lost their statehood or independence. Rev. Blachnicki’s dynamic work was stopped by his sudden death in February 1987.

Keywords

PL

ks. Franciszek Blachnicki; działalność społeczna; ruch trzeźwościowy; oaza; Ruch Światło-Życie; opozycja w PRL; teologia wyzwolenia; non violence

EN

Rev. Franciszek Blachnicki; social work; temperance movement; oasis; Light – Life Movement; opposition in the Polish People’s Republic; liberation theology; non violence

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2015
• Volume: 63
• Issue: 2: Historia
• Pages: 219-235

Contributors

author

Robert Derewenda

• Instytut im. ks. Franciszka Blachnickiego

References

• Bolczyk H.: Wolny człowiek – wolny naród. Ostatnie dzieło życia ks. Franciszka Blachnickiego: Chrześcijańska Służba Wyzwolenia Narodów, Kraków 2012.
• Derewenda R.: Bezpieka wobec ruchu oazowego (1977-1981), „Biuletyn IPN” 2007, nr 4(75), s. 93-103.
• Derewenda R.: Dzieło wiary. Historia Ruchu Światło-Życie w latach 1950-1985, Kraków 2010.
• Derewenda R.: Ks. F. Blachnicki współczesnym autorytetem wychowawcy patriotyzmu, „Eleuteria” 2(2013), nr 94, s. 4-12.
• Derewenda R.: Tajni współpracownicy Służby Bezpieczeństwa w oazowym Ruchu Światło-Życie, „Roczniki Humanistyczne” 62(2014), z. 2, s. 172-190.
• Dudek A., Gryz R.: Komuniści i Kościół w Polsce (1945-1989), Kraków 2003.
• Kosiński K.: Historia pijaństwa w czasach PRL, Warszawa 2008.
• Nowicki T.: Ruch Światło-Życie w świetle ankiet z 1997 roku, „Teka Komisji Historycznej” 2014, t. 11, s. 150-171.
• Paluch M.: Zarys historii Ruchu Światło-Życie, Lublin-Kraków 1998.
• Wodarczyk A.: Prorok Żywego Kościoła. Ks. F. Blachnicki (1921-1987) – życie i działalność, Katowice 2008.
• Zieliński Z.: Kościół w Polsce 1944-2002.
• Żurek J.: Kim byli „księża patrioci”, „Biuletyn IPN” 2003, nr 1(24), s. 65-72.

Identifiers

DOI

10.18290/rh.2015.63.2-11