Poziom i uwarunkowania identyfikacji mieszkańców z miastami poprzemysłowymi

• Authors: Agnieszka Michalska-Żyła , Kamil Brzeziński

Title variants

EN

The Level and Determinants of Local Identification of Inhabitants with a Post-Industrial Cities

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Współcześnie stosunek jednostki do zajmowanej przestrzeni można przedstawić w postaci dwóch opozycyjnych stanowisk. Pierwsze wskazuje na progresywny proces uniezależniania się człowieka od miejsca urodzenia i miejsca zamieszkania, czego konsekwencją jest malejące przywiązanie i utrata lokalnej tożsamości. Drugie, przeciwne stanowisko, akcentuje proces rosnącego zainteresowania ideą lokalizmu oraz lokalnymi partykularyzmami. Ta rozbieżność stanowisk stała się główną inspiracją dla autorów prezentowanego artykułu. Głównym jego celem jest ukazanie poziomu i głównych determinant lokalnej identyfikacji mieszkańców wybranych miast poprzemysłowych. Podstawą prezentowanych rozważań są badania reprezentatywne, zrealizowane w miastach Europy Środkowej i Wschodniej oraz w Turcji. Wyniki przeprowadzonych analiz zmierzają do odpowiedzi na pytanie, która kategoria zmiennych: zakorzenienie terytorialne czy jakość życia i zamieszkiwania, ma największy wpływ na kształtowanie identyfikacji mieszkańców z miastem? W opracowaniu przyjęto założenie, iż wpływ „klasycznych” uwarunkowań przywiązania do miejsca, takich jak zakorzenienie terytorialne, traci na znaczeniu wobec rosnącego znaczenia jakości życia i oceny warunków zamieszkiwania. Zaprezentowane w artykule wyniki badań potwierdzają tak sformułowaną hipotezę.

EN

Nowadays the attitude of the individual to occupied space might be presented in two opposing ways. The first indicates the progressive process of making man independent form place of birth and place of residence. It displays in decreasing level of place attachment and local identities. The second, opposite position indicates the increasing process of interest in localism, local affairs, local particularities and so on. The opposing thesis became the main inspiration for the authors of this article. The main goal of the article is to depict the level of inhabitants local identification with post-industrial cities and to identify its main determinants. The basis of the presented in the article issues are representative surveys conducted in cities of Central and Eastern Europe as well in Turkey. The results of the data analysis enabled the researchers to answer one of the main questions: which category of variables (rootedness or quality of life and municipal management) has the greatest influence on shaping the place attachment. It should be noted, that it was assumed that the impact of “traditional” and “classic” determinants of place attachment such as: rootedness forgoes its importance. On the other hand, it was assumed that such factor as the quality of life gains importance in the process of shaping residents place identity. Presented in the article results confirmed this hypothesis and proved greater importance of quality of life in shaping the place attachment.

Keywords

PL

identyfikacja lokalna; przywiązanie do miejsca; jakość życia; miasto; miasto post-industrialne

EN

local identification; place attachment; quality of life; city; post-industrial city

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Społecznych
• Year: 2018
• Volume: 10(46)
• Issue: 4
• Pages: 125-145

Contributors

author

Agnieszka Michalska-Żyła

• Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Uniwersytet Łódzki

author

Kamil Brzeziński

• Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Uniwersytet Łódzki

References

• Bauman Z., Glokalizacja, czyli komu globalizacja, a komu lokalizacja, „Studia Socjologiczne” 1997, nr 3.
• Bauman Z., Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika, tłum. E. Klekot, Warszawa: PIW 2000.
• CBOS, Małe ojczyzny – poczucie przynależności Polaków, komunikat z badań, Warszawa 2009, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2009/K_151_09.PDF [dostęp: 20.11.2016].
• CBOS, Polacy o swoim przywiązaniu do miejsca zamieszkania i kraju, komunikat z badań, Warszawa 2015, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2015/K_165_15.PDF [dostęp: 20.11.2016].
• Giddens A., Stanowienie społeczeństwa. Zarys teorii strukturacji, tłum. S. Amsterdamski, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka 2003.
• Hunter A., Symbolic Communities. The Persistence and Change of Chicago’s Local Communities, Chicago: The University of Chicago Press 1982.
• Jałowiecki B., Społeczna przestrzeń metropolii, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2000.
• Kasarda J.D., Janowitz M., Community Attachment in Mass Society, „American Sociological Review” 39(1974), nr 3, s. 328-339.
• Kryczka P., Adaptacja ludności napływowej do społeczności uprzemysłowionego miasta, w: Przemiany miejskich społeczności lokalnych w Polsce, red. S. Nowakowski, Warszawa: PWN 1974.
• Kryczka P., Społeczność osiedla mieszkaniowego w wielkim mieście. Ideologie i rzeczywistość, Warszawa: PWN 1981.
• Lewicka M., Identyfikacja z miejscem zamieszkania mieszkańców Warszawy: determinanty i konsekwencje, w: Społeczna mapa Warszawy, red. J. Grzelak, T. Zarycki, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2004.
• Lewicka M., Psychologia miejsca, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2012.
• Majer A., Duże miasta Ameryki. „Kryzys” i polityka odnowy, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 1997.
• Majer A., Miasto osobiste, „Acta Universitatis Lodziensis”. Folia Sociologica 2010, nr 36, s. 17-34.
• Majer A., Odrodzenie miast, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2014.
• Majer A., Mikropolis. Socjologia miasta osobistego, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2015.
• Majer A., Miasto w osobistym wymiarze, „Studia Miejskie” 2016, t. 21, s. 9-28.
• Malikowski M., Więź mieszkańców z miastem. Studium socjologiczne na przykładzie społeczeństwa miasta Rzeszowa, Rzeszów: Towarzystwo Naukowe w Rzeszowie 1984.
• Mamzer H., Tożsamość w podróży. Wielokulturowość a kształtowanie tożsamości jednostki, Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza 2002.
• Melchior M., Społeczna tożsamość jednostki, Warszawa: Uniwersytet Warszawski ISNS 1990.
• Mesch G.S., Manor O., Social ties, environmental perception and local attachment, „Environment and Behavior” 30(1998), nr 4, s. 504-519.
• Michalska-Żyła A., Przywiązanie do Miasta, „Przegląd Socjologiczny” 57(2008), nr 1, s. 225-248.
• Michalska-Żyła A., Psychospołeczne więzi mieszkańców z miastem. Studium na przykładzie Łodzi, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2010.
• Michalska-Żyła A., Więź z miastem – wymiary, typy i uwarunkowania. Na przykładzie Łodzi i Iwanowa, „Acta Universitatis Lodziensis”. Folia Sociologica 2011, nr 36, s. 79-99.
• Mlinar Z., Introduction, w: Globalization and Territorial Identities, red. Z. Mlinar, England: Avebury 1992.
• Nowicka E., Swojskość i obcość jako kategorie socjologicznej analizy, w: Swoi i obcy, red. E. Nowicka, Warszawa: Uniwersytet Warszawski IS 1999.
• Olubiński A., Identyfikacja z własną miejscowością oraz możliwości samorealizacji mieszkańców małego miasta, „Studia Socjologiczne” 1991, nr 1-2.
• Ossowski S., O osobliwości nauk społecznych, Warszawa: PWN 1983.
• Ossowski S., O ojczyźnie i narodzie, Warszawa: PWN 1984.
• Pawłowska K., Idea swojskości w urbanistyce i architekturze miejskiej, Kraków: Politechnika Krakowska 1996.
• Robertson R., Globality, global culture, and image of order, w: Social change and modernity, red. H. Haferkamp, N.J. Melser, Berkeley: California University Press 1992.
• Rykiel Z., Przemiany struktury społeczno-przestrzennej miasta polskiego a świadomość terytorialna jego mieszkańców, „Prace Geograficzne” 1999, nr 170, s. 7-148.
• Sagan I., Współczesne przemiany miast w kontekście ekonomicznej, kulturowej i politycznej globalizacji, w: Globalizacja i my. Tożsamość lokalna wobec trendów globalnych, red. R. Piekarski, M. Graban, Kraków: Universitas 2003.
• Savage M., Warde A., Urban Sociology. Capitalism and Modernity, New York: Continuum 1993.
• Szkurłat E., Więzi terytorialne młodzieży z miastem. Uwarunkowania, przemiany, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2004.
• Starosta P., Poza metropolią. Wiejskie i małomiasteczkowe zbiorowości lokalne a wzory porządku makrospołecznego, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 1995.
• Starosta P., Identyfikacja lokalna, w: Postawy mieszkańców gmin polskich miast wobec środowiska naturalnego, red. E. Rokicka, P. Starosta, Łódź: Przedsiębiorstwo Specjalistyczne ABSOLWENT 2003.
• Starosta P., Brzeziński K., The structure of social trust in post-industrial cities of Central and Eastern Europe, „Przegląd Socjologiczny” 63(2014), nr 1.
• Stokols D., Shumaker S.A., People in Places. A Transactional View of Setting, w: Cognition, social behavior and the environment, red. J. Harvey, New York: Lawrence Erlbaum Associates, Hillsdale 1981.
• Turowski J., Problemy społeczne i urbanistyczne nowego miasta przemysłowego, w: Studia socjologiczne i urbanistyczne miast Lubelszczyzny, red. J. Turowski, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1970.
• Turowski J., Uwarunkowanie identyfikacji mieszkańców z osiedlem – na podstawie badań lubelskich, w: Przemiany miejskich społeczności lokalnych w Polsce, red. S. Nowakowski, Warszawa: PWN 1974.
• Turowski J., Kształtowanie się zbiorowości osiedlowych, w: Nowe osiedla mieszkaniowe. Ludność – środowisko mieszkalne – życie społeczne. Na podstawie badań nowych jednostek mieszkaniowych Lublina, Warszawa: ZWCZSR 1976.
• Turowski J., Środowisko mieszkalne w świadomości ludności miejskiej, Wrocław: Ossolineum 1979.
• Turowski J., Socjologia. Małe struktury społeczne, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 1993.

Identifiers

DOI

10.18290/rns.2018.46.4-7