Los caminos de los Premios Nobel de Literatura polacos hacia el lector hispanohablante

• Authors: Ewa Pałka

Title variants

PL

Drogi polskich laureatów Literackiej Nagrody Nobla do czytelników hiszpańskojęzycznych

EN

The Paths of Polish Winners of the Nobel Prize in Literature Leading to Spanish Speaking Readers

• Languages of publication: ES

Abstracts

ES

El Premio Nobel de Literatura, además del prestigio que supone para los galardonados, fomenta la traducción de su obra y la hace accesible a los lectores de todo el mundo. Los cuatro ganadores polacos del premio, a saber, Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Czesław Miłosz y Wisława Szymborska, han encontrado un camino hacia el público de lengua española. No obstante, en el caso de Sienkiewicz el impacto del premio parece que fue mínimo: su prosa era del gusto de la época y en España fue un éxito editorial aún antes del Nobel, a pesar de que la calidad de las traducciones era deficiente. En cuanto a Los campesinos de Reymont, el texto completo de la novela posiblemente se tradujera al castellano gracias a la concesión del galardón a su autor, puesto que antes se disponía tan solo de un extracto que fue traducido del francés y que, curiosamente, sigue publicándose en el siglo XXI, pese a todos sus defectos. Al final, si se trata de dos grandes representantes de la poesía polaca, la influencia del Nobel resultó decisiva para su presencia en el mercado editorial hispano. En la actualidad el público de lengua española, para el que los dos poetas eran desconocidos absolutos, dispone de traducciones de su escritura, en el caso de Miłosz, de una muestra representativa, en el de Szymborska, prácticamente de todo el conjunto.

PL

Literacka Nagroda Nobla przynosi, obok prestiżu, również natychmiastowe tłumaczenie dzieł nagrodzonych pisarzy na wiele języków i umożliwia im dotarcie do czytelników na całym świecie. Czterej polscy laureaci tej nagrody, Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Czesław Miłosz i Wisława Szymborska, trafili do rąk odbiorców w krajach hiszpańskojęzycznych. Wydaje się jednak, że jeśli chodzi o Sienkiewicza, wpływ nagrody był niewielki: pisarz utrafił w gusta swej epoki i w Hiszpanii jego proza stała się sukcesem wydawniczym jeszcze przed Noblem, mimo fatalnej na ogół jakości przekładów. Ale już w wypadku Chłopów Reymonta pełny tekst powieści został przetłumaczony na hiszpański dopiero po przyznaniu autorowi tego wyróżnienia: wcześniej przełożono jedynie fragment powieści, tłumacząc w dodatku z wersji w języku francuskim. Również w wypadku obu wielkich przedstawicieli polskiej poezji wpływ Nobla na ich obecność na hiszpańskim rynku wydawniczym był prawdopodobnie decydujący. Obecnie czytelnicy hiszpańskojęzyczni, którym wcześniej zarówno Miłosz, jak i Szymborska byli całkowicie nieznani, mają do dyspozycji przekłady ich twórczości – w wypadku Miłosza, reprezentatywną próbkę, w wypadku Szymborskiej, praktycznie całość dorobku poetki.

EN

The Nobel prize in Literature, apart from the prestige for the winners, brings an explosion of translations of their works and makes them accessible to readers all over the world. The four Polish winners of the prize, Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Czesław Miłosz and Wisława Szymborska, have found their paths to the Spanish speaking public. However, it seems that in the case of Sienkiewicz the influence of the price was minimum: the writer was in tune with the taste of his time and his prose became a publishing success before he received the Nobel, despite the poor quality of the translations. As for The Peasants by Reymont, the complete text of the novel was translated to Spanish probably due to the fact that the author was awarded the prize and up to that moment the readers had only an extract translated from French, which surprisingly continues to be published in the XXI century, despite of all its flaws. Finally, as regards the two great representatives of Polish poetry, the impact of the Nobel prize was decisive for their presence in the Spanish publishing market. Nowadays the Spanish speaking readers, for whom the two poets were completely unknown, have several translations—moreover, magnificent ones—of their works: in the case of Miłosz, a representative sample, in the case of Szymborska, practically all of her poems.

Keywords

ES

traducción literaria; traducciones españolas del polaco; Premios Nobel de Literatura; ganadores polacos del Nobel de Literatura

PL

tłumaczenie literackie; przekłady z języka polskiego na hiszpański; literacka nagroda Nobla; polscy laureaci literackiego Nobla

EN

literary translation; translations from Polish to Spanish; Nobel prize in Literature; Polish winners of the Nobel prize in Literature

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2014
• Volume: 62
• Issue: 5: Neofilologia
• Pages: 229-243

Contributors

author

Ewa Pałka

References

• Beltrán, G., A.Murcia Soriano (2004). “Nota de los traductores”. En: W. Szymborska. Instante. Tarragona: Igitur.
• Farré, X. (2011). Prólogo y nota explicatoria a Cz. Miłosz. Tierra inalcanzable. Barcelona: Galaxia Gutenberg.
• Juristo, J. A. (2012). “Czeslaw Milosz, los poetas son de corazón frío”. arn digital [en línea]. Disponible en: http://www.arndigital.com/cultura-y-sociedad/noticias/1818/czeslaw-milosz-los-poetas-son-de-corazon-frio/ [Consulta: 27 marzo 2013]
• Knörr, E. (2007). “Rudolf Slaby, vascófilo checo”, El Diario Vasco [en línea]. Disponible en: http://www.diariovasco.com/prensa/20070702/opinion/rudolf-slaby-vascofilo-checo_ 20070702.html [Consulta: 12 marzo 2013]
• Lentas, B. (2011). Tadeusz Peiper w Hiszpanii. Gdańsk: słowo / obraz terytoria.
• Llanas, M., R. Pinyol (2007). “Les traduccions d’escriptors polonesos a Catalunya fins a 1939”. En: L. F. Cercós García, C. J. Molina Rivero, A. de Ceballos-Escalera y Gila (coords.). Retos del hispanismo en la Europa Central y del Este. Madrid: Palafox & Pezuela, pp. 849-863.
• Llanas, M., R. Pinyol (2007). “Przekłady z języka polskiego w Katalonii do 1939 roku. Prze–gląd”. En: T. Eminowicz-Jaśkowska, A. Sawicka (eds.). Studia Iberystyczne nr 6. Almanach Kataloński, Kraków: Księgarnia Akademicka, pp. 183–195.
• Makowiecka, G. (1984). Po drogach polsko-hiszpańskich. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Narębska, I. (2011). Panorama histórico de las traducciones de la literatura polaca publicadas en España de 1939 a 1975 (tesis doctoral). Alicante: Universidad de Alicante.
• Ortega, A. (2011) “El nombre auténtico de las cosas’, El País [en línea]. Disponible en: http://elpais.com/ diario/2011/07/16/babelia/1310775147_850215.html [Consulta: 25 marzo 2013]
• Wisłocka, B. (1990). “Rara avis: traducciones españolas del polaco”. En: M. Rader, J. Conesa (eds.). II Encuentros Complutenses en torno a la traducción. Madrid: Universidad Complutense, pp. 279–287.