Drugi przełom dźwiękowy? Magnetofon Nagra i przemiany filmowego dźwięku w epoce postklasycznej

• Authors: Stelmach Miłosz

Title variants

EN

The Second Coming of Sound? Nagra Tape Recorder and the Evolution of Sound in Postclassical Cinema

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem autora jest przybliżenie wpływu, jaki wywarł na kinematografię Stefan Kudelski i stworzona przez niego marka magnetofonów Nagra. Zwłaszcza skonstruowana pod koniec lat 50. Nagra III stała się niezwykle popularna wśród filmowców (wraz z innymi przełomowymi wynalazkami tego okresu), przyczyniając się do powstania nowego typu kina dokumentalnego, a także wpływając na standardy produkcji fabularnej. Magnetofony marki Nagra na blisko trzy dekady stały się branżowym standardem, współtworząc takie ruchy jak francuska Nowa Fala czy Nowe Hollywood i tym samym biorąc znaczący udział w kształtowaniu się estetyki kina postklasycznego, wprowadzającego nowy rodzaj filmowego realizmu, a także znacznie większą swobodę w operowaniu dźwiękiem. Ten istotny epizod z historii techniki filmowej stanowi pretekst do ukazania tego, w jaki sposób postęp techniczny może stanowić przyczynek do przemian organizacji produkcji, praktyk branżowych, a także rozwiązań stricte artystycznych.

EN

The aim of this article is to present the influence exerted on cinema by Stefan Kudelski and his invention: the family of Nagra recorders. Introduced in 1958, Nagra III became especially popular among filmmakers, enabling, along with other technical breakthroughs of that time, the development of a new kind of documentary filmmaking, and later influencing feature production as well. For almost three decades, various models of Nagra recorders presented the golden standard in its field and helped shaping movements such as French New Wave and New Hollywood. It thus played an important part in the emergence of ‘postclassical’ cinema, which encompassed a new kind of cinematic realism and much more freedom in creating sound design. This important episode in the history of film technology might be instructive in understanding how technical progress might influence the culture and logistics of production but also inform strictly artistic and aesthetic choices made by filmmakers.

Keywords

PL

Nagra; Stefan Kudelski; dźwięk filmowy; technika filmowa; historia filmu; New Hollywood

EN

Nagra; Stefan Kudelski; film sound; film technology; film history; New Hollywood

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2021
• Issue: 113 Film i technologia
• Pages: 114-130

Contributors

author

Stelmach Miłosz

• Uniwersytet Jagielloński

• https://orcid.org/0000-0003-4004-7121+

References

• Abel, R., Altman, R. (red.) (2001). The Sounds of Early Cinema. Bloomington – Indianapolis: Indiana University Press.
• Altman, R. (1985). The Evolution of Sound Technology. W: E. Weis, J. Belton (red.), Film
• Sound: Theory and Practice (ss. 44-53). New York: Columbia University Press.
• Beck, J. (2016). Designing Sound: Audiovisual Aesthetics in 1970s American Cinema. New
• Brunswick – London: Rutgers University Press.
• Belton, J. (1992). 1950s Magnetic Sound: The Frozen Revolution. W: R. Altman (red.),
• Sound Theory, Sound Practice (ss. 154-170). New York – London: Routledge.
• Bordwell, D., Thompson, K. (2010). Film History: An Introduction. New York: McGraw
• Hill.
• Gomery, D. (2005). The Coming of Sound: A History. New York – London: Routledge.
• LoBrutto, V. (1994). Sound-on-film: Interviews with Creators of Film Sound. Westport:
• Praeger.
• Macura, M. A. (2019). Nagrastory. Stefan Kudelski, jego cztery Oskary i… inne opowieści
• rodzinne. Nowa Ruda: Mamiko.
• Neumeyer, D., Buhler, J., Deemer, R. (2010). Hearing the Movies: Music and Sound in
• Film History. New York – Oxford: Oxford University Press.
• Nowell-Smith, G. (2008). Making Waves: New Cinemas of the 1960s. New York – London:
• Continuum.
• Palmer, L. (2016). The Portable Recording Studio: Documentary Filmmaking and Live
• Album Recording, 1967-1969. Journal of the International Association for the Study
• of Popular Music, 6 (2), ss. 49-69.
• Przylipiak, M. (2007). Kino bezpośrednie. 1960-1963. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
• Salt, B. (2009). Film Style and Technology: History and Analysis (wyd. 3). London: Starword.
• Smith, S. D. (2013). A Tribute to Stefan Kudelski and the Nagra Recorder. 695 Quarterly,
• 5 (2), ss. 24-30.
• Sowińska, I. (2011). Przełom dźwiękowy. W: T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska (red.),
• Historia kina. Kino klasyczne (t. 2, ss. 19-72). Kraków: Universitas.
• Whittington, W. (2009). Sound Design in New Hollywood Cinema. W: G. Harper (red.),
• Sound and Music in Film and Visual Media: A Critical Overview. New York – London:
• Bloomsbury.