PL
Artykuł stanowi nawiązanie do tekstu Dietricha Bennera na temat doświadczenia negatywnego i etyki eksperymentalnej. Podstawową kwestią jest możliwość (konieczność) dopełnienia negatywnego doświadczenia przez czynnik pozytywny. Problem ten ilustrują opinie Sokratesa (na temat bycia nauczycielem oraz znaczenia daimoniona), interpretacja imperatywu kategorycznego Kanta, a zwłaszcza – idei praktycznych Herbarta. Element pozytywny zdaje się być podstawą czy „horyzontem” doświadczenia negatywnego, to zaś jest „pożyteczne” dla moralnego wychowania: pokazuje bowiem wyraźną granicę między dobrem i złem i ujawnia ich obiektywność, a zarazem pomaga osobie przezwyciężyć jej słabości, egoistyczne skłonności i zakłamanie. Prawdziwa droga doskonalenia wymaga jednak pozytywnych wzorów osobowych, które można naśladować.
EN
This subject refers to Dietriech Benner’s article on negative experience and experimental ethics. The principal question is a possibility (or necessity) of fulfillment of a negative experience by a positive factor. This question is exemplified on Soctrates opinion (to be a teacher and meaning of daimoniom), interpretation of Kant’s categorical imperative and – especially – Herbart’s practical ideas. A positive element seems to be the basis or „horizon” of a negative experience. The negative one is „useful” for moral education: it shows a clear border between good and evil and reveals objectivity of them and help a person to overcome his or her faults, egoistic inclinations and hypocrisy. But the true way of perfection requires positive personal examples, which then can be followed.