Konflikt o Górski Karabach i próby jego rozwiązania

• Authors: Zieliński Jacek

Title variants

EN

The conflict over Mountainous Karabagh and attempts of solving it

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article discusses one of the key problems of the post-Soviet area in respect of broadly understood security. Although almost two decades have passed since its beginning, the conflict between Armenia and Azerbaijan still remains unregulated. It is a serious obstacle to normalizing relations between Armenia, Azerbaijan and Russia. The stance of the latter is particularly important to the possibility of peacefully resolving the conflict.

Keywords

EN

conflict; security; borders

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica
• Year: 2014
• Issue: 12
• Pages: 131-172

Contributors

author

Zieliński Jacek

References

• Arct M., Słownik wyrazów obcych. 31.000 wyrazów, wyrażeń i przysłów cudzoziemskich, Warszawa 1928.
• Barsegow J. (red.), Nagornyj Karabach w mieżdunarodnom prawie i mirowoj politikie. Dokumienty i kommientarij, t. 1, Moskwa 2008.
• Basic fact about Karabakh conflict for discussions on Karabakh conflict, Yerevan 2009, [w:] R. Mielikjan (red.), Nagornyj Karabach w mieżdunarodnom prawie i mirowoj politikie, Dokumienty i kommientarij, t. 2, Moskwa 2009.
• Battle for the FSU: Wooing Armenia (2004), www.stratfor.com, dostęp 05.01.2013.
• Biszkiekskij protokoł ot 5 maja 1994 g., www.nkr.am
• Carrel L.F., Grundsätze der Führung in, nach Und von der Krise, Zürich 2004.
• Chaczikjan A., Istorija Armienii (kratkij oczerk), Jerewan 2009.
• Cox C., Eibner J., Ethnic Cleansing War in Nagorno Karabakh, www.sumgait.info, dostęp 15.11.2012.
• Deklaracja Rewolucyjnego Komitetu Azerbejdżanu „O uznaniu Nagornego Karabachu, Zanzeguru i Nachiczewania za integralną część Armiańskiej SRR” z 30 XI 1920 r. Pełny tekst w języku ormiańskim: „Kommunist” (Erewań), 7 XII 1920.
• Dieklaracija O prowozgłoszenii Nagorno Karabachskoj Riespubliki ot 2 sientjabrja 1991 g., [w:] Status Nagornogo Karabacha w polityko-prawowych dokumientach, Jerewan 1995.
• Diekłaracija Azierbiejdżanskoj Riespubliki, Riespubliki Armienija i Rossijskoj Fiedieracji, 2 nojabrja 2008 goda, Moskowskaja Obłast, Zamok Majendorf, http//archive.kremlin.ru, dostęp 15.11.2012.
• Diekłaracija niezawisimosti Armienii ot 23 awgusta 1990, „Gołos Armienii”, 25 VIII 1990 r., [w:] K sojuzu suwieriennych narodow. Sbornik dokumientow KPSS, zakonodatielnych aktow, diekłaracij, obraszczenij, priezidientskich ukazow, poswjaszczonnych probliemie nacjonalno-gosudarswiennogo suwierienitieta, Moskwa 1991.
• Diekłaracija O gosudarstwiennoj niezawisimosti Nagorno-Karabachskoj Riespubliki ot 1 janwaria 1992 g., [w:] Status Nagornogo Karabacha w polityko-prawowych dokumentach, Jerewan 1995, s. 88–89.
• Diekłaracija Wierchownogo Sowieta Azierbiejdżanskoj Riespubliki O wosstanowlienii gosudarstwiennoj niezawisimosti Azierbiejdżanskoj Riespubliki prinjata na wnieoczeriednoj siessii Wierchownogo Sowieta ot 30 awgusta 1991 g., „Bakinskij raboczij”, 3 IX 1991.
• Furman D., Armianskoje Nacjonalnoje Dwiżenije. Istorija i psichołogija, „Swobodnaja mysl” 1992, nr 16, s. 30.
• Gorbaczow M., Obraszczenije Gienieralnogo Siekrietarja CK KPSS, Michaiła S. Gorbaczowa k trudjaszczimsja, k narodam Azierbiejdżana i Armienii w swjazi s sobytijami w Nagornom Karabachie i wokrug niego, „Izwiestija”, 29 II 1988.
• International Crisis Group, Nagorno-Karabakh: A Plan for Peace, Europe Report 167, 11 XI 2005, p. 4.
• Ismaiłow E., Oczerki po istorii Azierbiejdżana, Moskwa 2010.
• Iz pisma CK KP i Sowieta Ministrow Armienii v CK KPSS otnositielno Nagornogo karabacha i Nachiczewania ot 30 sientiabria 1966 g., [w:] J. Barsegow (red.), Nagornyj Karabach w mieżdunarodnom ot 30 sientiabria 1966 g., [w:] J. Barsegow (red.), Nagornyj Karabach w mieżdunarodnom prawie i mirowoj politikie. Dokumienty i kommientarij, t. 1, Moskwa 2008.
• Jamskow A., Nagornyj Karabach. Analiz priczin i putiej rieszienija nie-nacjonalnogo konflikta, prawie i mirowoj politikie. Dokumienty i kommientarij, t. 1, Moskwa 2008.
• Jazykow A. (red.), Siewiernyj Kawkaz: probliemy ekonomiki i polityki, Moskwa 2008, s. 33.
• Jeziegodnik bolszoj sowietskoj enciklopiedii, Moskwa 1990.
• Kamieniew A., Dietonator spokoistwija, „Uczitielskaja gazieta” 1990, nr 5.
• Kasumowa T., Azerbiejdżan poslie wyborow, „Trud”, 3 XI 1990.
• Kazinian A., Poligon „Azerbejdżan”, Jerewan 2011.
• Konstitucionnyj Akt O gosudarstwiennoj niezawisimosti Azierbiejdżanskoj Riespubliki ot 18 oktjabria 1991 g., „Bakinskij raboczij”, 7 XI 1991.
• Konstitucjonnyj Zakon Azierbiejdżańskoj SSR O suwierienitietie Azierbiejdżańskoj SSR ot 23 sientjabrja 1989 goda, „Bakinskij raboczij”, 5 X 1989, „Izwiestija”, 24 XI 1990.
• Konstytucja Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, Warszawa 1978.
• Leksykon państw świata '93/94, Dortmund–Warszawa 1993.
• Łapin A., Konflikty w obszczestwie, „Krugłyj stoł uczionych”, „Obszczestwiennyje Nauki i Sowriemiennost” 1991, nr 1 s. 52.
• Łubian G., Zolian S., Arszakjan A., Sumgait, gienocid… głasnost?, Jeriewan 1989.
• Mielikjan R. (red.), Nagornyj Karabach w mieżdunarodnom prawie i mirowoj politikie, Dokumienty i kommientarij, t. 2, Moskwa 2009.
• Mroziewicz K., Pół sieroty po ZSRR, „Polityka”, nr 6, 8 II 1992.
• Nagornyj Karabach – wojna na poroge, „Argumienty i fakty – Armenija”, 15 VI 2012.
• Nagornyj Karabach. Istoriczeskaja sprawka, Jerewan 1988.
• O principiach wsieobjemliuszczego uriegulirowanija nagorno-karabachskogo woorużiennogo konflikta, nojabr 1998, [w:] J. Barsegow (red.), Nagornyj Karabach w mieżdunarodnom prawie i mirowoj politikie. Dokumienty i kommientarij, t. 1, Moskwa 2008, s. 767.
• Obraszczenije I Siekrietaria CK KP(b) Armienii G. Arutinowa k J. Stalinu o wniesienii CK KP i Sownarkomom Armienii na rassmotrienije CK WKP(b) i prawitielstwa SSSR woprosa o wkliuczenii Nagornogo Karabacha w sostaw Armianskoj SSR w kaczestwie karabachskoj obłasti, [w:] J. Barsegow (red.), Nagornyj Karabach w mieżdunarodnom prawie i mirowoj politikie. Dokumienty i kommientarij, t. 1, Moskwa 2008.
• Oganesjan E., Wiek borby, München–Moskwa 1991.
• Organization for Security and Co-operation in Europe. Minsk Group, Statement by the OSCE Minsk Group Co-Chair countries, press release, L’Aquila, Italy, 10 July 2009, www.osce.org.
• Minsk Group Co-Chair countries, press release, L’Aquila, Italy, 10 July 2009, www.osce.org.
• Pierwaja dopołnitielnaja wstrecza sowieta SBSJe w Hielsinki, 24 marta 1992, [w:] J. Barsegow (red.), Nagornyj Karabach w mieżdunarodnom prawie i mirowoj politikie. Dokumienty i kommientarij, t. 1, Moskwa 2008, s. 717.
• Pjanych G., Kto otdast orużije, „Moskowskije Nowosti”, nr 31, 5 VIII 1990.
• Płan Gobła po karabachskoj problemie do sich por jawliajetsja priedmietom intiensiwnogo obsużdienija, 14 III 2008, www.panarmenian.net., dostęp 05.01.2012.
• Postanowlienije Plienuma Nagorno-Karabachskogo Obkoma KP Azerbejdżana o triebowanii trudjaszichsja, kommunistow awtonomnoj obłasti po woprosu prisojedinienija NKAO k Armianskoj SSR ot 17 III 1988 g., „Sowietskij Karabach” (Stepanakert), 18 III 1988.
• Postanowlienije Plienuma Nagorno-karabachskogo obkoma KP Azierbiejdżana o poddierzkie triebowanij nasielienija awtonomnoj oblasti prisoiedinit NKAO k Armianskoj SSR ot 20 fiewralia 1988 g., „Sowietskij Karabach” (Stepanakert), 7 III 1988.
• Postanowlienije Prezidiuma Wierchownogo Sowieta Azierbiejdżanskoj SSR O chodatajstwie deputatow sowieta narodnych dieputatow NKAO pieriedacze oblasti iz Azierbiejdżanskoj SSR w sostaw Armianskoj SSR ot 13 ijunia 1988 g., „Bakinskij raboczij”, 14 VI 1988.
• Postanowlienije Wierchownogo Sowieta Armianskoj SSR O priedlożenijach wnosimych w Wierchownyj Sowiet SSSR po rieszeniju problemy NKAO ot 17 sientjabrja 1989 g., „Kommunist” (Erewań), 23 IX 1989.
• Postanowlienije Wierchownogo Sowieta Armiańskoj SSR O rieszenii wnieoczeriednoj Sessii obłastnogo Sowieta Narodnych Dieputatow Nagorno-Karabachskoj Awtonomnoj Obłasti Azierbiejdżanskoj SSR ot 20 fiewralia 1988 goda „O chodatajstwie pieried wierchowymi sowietami Azierbiejdżanskoj i Armianskoj SSR o pieriedacze Nagorno-Karabachskoj Awtonomnoj oblasti iż sostawa Azierbiejdżanskoj SSR w sostaw Armjanskoj SSR” ot 15 ijunia 1988 g., „Kommunist” (Erewań), 16 VI 1988.
• Postanowlienije Wierchownogo Sowieta Azierbiejdżańskoj Riespubliki O podgotowkie projektaPostanowlienije Prezidiuma Wierchownogo Sowieta Azierbiejdżanskoj SSR O chodatajstwie deputatow sowieta narodnych dieputatow NKAO pieriedacze oblasti iz Azierbiejdżanskoj SSR w sostaw Armianskoj SSR ot 13 ijunia 1988 g., „Bakinskij raboczij”, 14 VI 1988.
• Priedłożenija Karena Demirczana za kotoryje jego ubili, www.news.am z 31 III 2011 r., dostęp 19.11.2012.
• Radio Azatutyun z 24 VI 2011, www.rus.azatutyun.am, dostęp 03.01.2013.
• Radyszewskij D., Grażdańskoj wojny nie budiet, „Moskowskije Nowosti” nr 36, 9 IX 1990.
• Radyszewskij D., Fidaini, „Moskowskije Nowosti” nr 23, 10 VI 1990.
• Rieszenije wnieoczeriednoj sessii Sowieta Narodnych Dieputatow NKAO 20-togo sozywa O słoziwszejsja w oblasti obstanowkie i mierach po jejo stabilizacji ot 21 ijunia 1988 g., „Sowietskij Karabach” (Erewań), 23 VI 1988.
• Rieszenije Wnieoczeriednoj Siessii Sowieta Narodnych Dieputatow NKAO XX sozywa o chodatajstwie pieried Wierchownymi Sowietami Azierbiejdżanskoj SSR i Armianskoj SSR o pieriedacze NKAO iz sostawa Azeerbejdżanskoj SSR w sostaw Armjanskoj SSR, „Sowietskij Karabach”, 21 II 1988.
• Safari M., Protowosostojanije nie możet prodołżatsja wieczno. Narodnyj Front izbieżał raskoła, „Niezawisimaja gazieta”, 20 VII 1991.
• Soglaszenije protivoborstwujuszczich storon – Azierbiejdzana, Armenii i Nagornogo Karabacha O połnom prekraszczenii diejstwij ot 11 maja 1994 g., www.rn.kazimirov.ru.
• Soobszczenije o zasiedanii Priezidiuma Wierchownogo Sowieta SSSR o priniatom im postanowlieniju o wwiedienii w NKAO osoboj formy uprawlienija ot 12 janwaria 1989 g., „Prawda”, 13 I 1989.
• Sowmiestnoje kommunikie Ob itogach posriedniczeskoj missii priezidientow B. Jelcyna i N. Nazarbajewa, 23 sientjabrja 1991 g., [w:] J. Barsegow (red.), Nagornyj Karabach w mieżdunarodnom prawie i mirowoj politikie. Dokumienty i kommientarij, t. 1, Moskwa 2008, s. 703.
• Sowmiestnoje zajawlienije gław gosudarstw Isłamskoj Riespubliki Iran, Azierbiejdżanskoj Riespubliki i Riespubliki Armienija w Tiegieranie ot 7 maja 1992 g., [w:] J. Barsegow (red.), Nagornyj Karabach w mieżdunarodnom prawie i mirowoj politikie. Dokumienty i kommientarij, t. 1, Moskwa 2008, s. 717.
• Ukaz Priezidienta SSSR O zaprieszczienii sozdanija woorużonnych formirowanij nie priedusmotriennych zakonodatielstwom SSSR i izjatii orużija w słuczaje jego niezakonnogo chranienija ot 25 ijulia 1990 g., „Wiedomosti Sjezda narodnych dieputatow i Wierchownogo Sowieta SSSR”, nr 31/1990, poz. 559.
• Ukaz Priezidiuma Wierchownogo Sowieta SSSR Ob objawlienii czriezwyczajnogo położenija w Nagorno-Karabachskoj awtonomnoj obłasti i niekotorych drugich rajonach ot 15 janwaria 1990 g., „Izwiestija”, 16 I 1990.
• Ukaz Prieziduma Wierchownogo Sowieta SSSR o wwiedienii osoboj formy uprawlienija w Nagorno-Karabachskoj awtonomnoj oblasti ot 12 I 1989 g., „Wiedomosti Wierchownogo Sowieta SSSR” 1989, nr 3, s. 14.
• W. Stupiszin, Moja missija w Armienii 1992–1994. Wospominanija pierwogo posła, Moskwa 2001.
• Wojewodskij K., Pierestrojka w karabachskom zierkalie, „Pro Armenia” 1993, nr 1.
• Zakon Armianskoj SSR o pierieimienowanii Armjańskoj SSR ot 24 awgusta 1990, „Gołos Armienii”, 25 VIII 1990.
• Za chodom diwiersionnoj wyłazki WS Azierbiejdżana sliedili tureckije i izrailskije spiecjalisty, „Nowoje wriemia” (Jerewan), 9 VI 2012.
• Zakliuczenije Prezidiuma Sowieta Ministrow SSSR po rezultatam rassmotrienia obraszczenij trudiaszczichsja s triebowanijem prisojedinienija Nagornogo Karabacha k Armianskoj SSR ot 23 nojabria 1977 g., [w:] J. Barsegow (red.), Nagornyj Karabach w mieżdunarodnom Zakon SSSR o porjadke rieszenija woprosow swjazannych s wychodom sojuznoj riespubliki iz SSSR ot 3 aprielia 1990 g., „Wiedomosti Sjezda narodnych dieputatow SSSR i Wierchownogo Sowieta SSSR” 1990, nr 15.
• Zakon SSSR o razgraniczenii połnomoczij miezdu Sojuzom SSR i subiektami federacji ot 26 aprielia 1990 g., „Wiedomosti Sjezda narodnych dieputatow SSSR i Wierchownogo Sowieta SSSR” 1990, nr 19.
• Zieliński E., Proces odrodzenia narodowego i państwowego republik, [w:] Przeobrażenia ustrojowe w republikach dawnego ZSRR, red. E. Zieliński, Warszawa 1993.
• Zieliński J., Próby rozwiązywania konfliktów narodowościowych, [w:] Przeobrażenia ustrojowe w republikach dawnego ZSRR, red. E. Zieliński, Warszawa 1993.
• Мinskaja Gruppa OBSE sczitajet riezoliuciju GA OON po Karabachu nieudowlietworitielnoj i diskriminacionnoj, 13 III 2008, www.panarmenian.net, dostęp 17.11.2012.
• www. news.am z 4 II 2013 r., dostęp 28.12.2012.
• www.dijin2003,livejurnal.com, dostęp 28.12.2012.
• www.eastbook.eu, dostęp 17.11.2012.
• www.mfa.am, dostęp 07.01.2013.
• www.mid.ru, dostęp 03.01.2013.
• www.rferl.org, dostęp 03.01.2013.
• www.stratfor.com, dostęp 0501.2013.
• www.stratfor.com, dostęp 05.01.2013.
• www.studium.uw.edu.pl, www.konserwatyzm.pl z 30 X 2012, dostęp 02.01.2013.
• www.sumgait.info, dostęp 08.01.2013.
• „Izwiestija”, 17 VI 1988.
• „Izwiestija”, 26 II 1988.
• „Izwiestija”, 6 III 1988.
• „Kommunist” (Erewań), 28 II 1988.
• „Litieraturnaja Gazieta”, nr 10, 13 III 1991.
• „Litieraturnaja Gazieta”, nr 8, 27 II 1991.
• „Moskowskije Nowosti”, nr 1, 7 I 1990.
• „Niezawisimaja Gazieta”, 13 VIII 1992.
• „Rodina”, nr 4, 1994.
• „Sielskaja żizń”, 24 XII 1987.
• „Wiedomosti Sjezda narodnych dieputatow SSSR i Wierchownogo Sowieta SSSR”, 1990, nr 15, s. 252.
• „Życie Warszawy”, 24 IX 1991 r.

Notes

EN

Bezpieczeństwo w relacjach międzynarodowych