Aspekty prawne diagnozowania dzieci oraz realizowanie w tym zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej przez szkołę i rodziców

• Authors: Łukasz Burliga , Anna Zdańska

Title variants

EN

Legal Issues Pertaining to the Diagnostic Assessment of Children and the Psychological and Pedagogical Assistance Given by Schools and Teachers

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dotyka problematyki profesjonalnego diagnozowania dzieci i młodzieży w szkole, placówkach oraz poradniach psychologiczno-pedagogicznych. Został w nim zawarty aktualny stan prawny dotyczący diagnozowania dzieci oraz wydawania w tym zakresie opinii i orzeczeń. Ponadto omówiono problematykę statusu prawnego zespołów i uprawnienia prawnych opiekunów dotyczące składania wniosków o wydanie opinii i orzeczeń oraz prawne możliwości odwołania od podjętych przez zespoły rozstrzygnięć. Poruszono również problematykę relacji przepisów proceduralnych zawartych w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające przy publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych oraz przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Należy się zgodzić z poglądami wyrażonymi w piśmiennictwie i orzecznictwie sądów administracyjnych, iż przepisy obu tych aktów prawnych nie wykluczają się, ale wzajemnie uzupełniają. Autorzy wskazali, iż nie ma zgodności co do charakteru prawnego orzeczenia wydawanego przez zespoły. Spór dotyczy tego, czy jest to akt administracyjny wykazujący cechy decyzji administracyjnej czy decyzja administracyjna. Z uwagi na brak jednolitej linii orzeczniczej w tym zakresie oraz spory w doktrynie, problematyka ta jest nadal trudna do jednoznacznego opisania. Ponadto w niniejszym artykule zostały zawarte nie tylko informacje na temat stanu prawnego i obowiązków nałożonych na szkoły i placówki, ale również realia funkcjonowania placówek oświatowych (podkreślono fakt braku odpowiednich funduszy na pełne etaty dla specjalistów). Niewątpliwie problem ten najbardziej dotknął placówki najmniejsze pod względem liczebności dzieci, czyli szkoły na wsiach i w małych miasteczkach. Przekłada się to na opóźnienie w zakresie identyfikacji dysfunkcji lub zaburzeń oraz rozpoznawania sytuacji kryzysowych. Taka sytuacja wpływa również na zmniejszone możliwości dostępu do pomocy terapeutycznej adekwatnej do zdiagnozowanych potrzeb. Autorzy podkreślają także konieczność permanentnego rozwoju; tak nauczycieli, wychowawców, jak i innych specjalistów pracujących na terenie szkoły lub poza nią. Trzeba mieć na względzie fakt, że tylko gruntowna wiedza połączona z czynnym i zgodnym zaangażowaniem na rzecz dziecka jest jedyną, a zarazem słuszną drogą nie tylko trafnej i pełnej diagnozy, ale raczej wyznacza ona szlak moralnej powinności. Nie ulega wątpliwości, iż do podążania nim w sposób szczególny zaproszeni, a zarazem zobowiązani są ci, w których ręce zostaje powierzone dziecko.

EN

This article explores issues surrounding the professional diagnosis of children and young people in school, educational and psychological-pedagogical advice centers. In addition, it covers opinions and judgments regarding the current legal status of children with respect to issues raised by diagnostic assessment. The article also reflects on the psychological and educational assistance that, on the basis of current regulations laid down by the Ministry of National Education (as of 18th September 2008), children and young people can expect to receive. It not only includes information about the legal status and duties imposed on schools and institutions, but also addresses the reality in which they find themselves – one where they often lack any additional funding for posts for psychologists, teachers, therapists, speech therapists or professional counsellors. The worst affected by this problem are those schools in villages and small towns ranking as the smallest in terms of the number of children attending them. This translates into variations in the time devoted to the diagnosis of dysfunctions and disorders, and diminished access to the resources and therapeutic aid needed when dealing with acute cases. The article also draws attention to the fact that each teacher should be suitably educated, with their range of competencies broadened enough to enable them to collaborate with other teachers and specialists in conducting accurate diagnoses and giving immediate professional help to the children in their care. There is not only a legal but also a moral obligation, in this regard, on both teachers and the schools for which they work.

Keywords

PL

diagnoza; pomoc psychologiczno-pedagogiczna; poradnie psychologiczno-pedagogiczne; dzieci; rodzice; szkoła

EN

diagnosis; psychological-pedagogical assistance; psychological- pedagogical advice centers; children; parents; school

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, ul. Kopernika 26, 31-501 Krakow, Poland
• Journal: Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
• Year: 2014
• Issue: 3(33)
• Pages: 67-88

Contributors

author

Łukasz Burliga

author

Anna Zdańska

References

• Adamiak B., Borkowski J., Kodeks Postępowania Administracyjnego. Komentarz. Wydanie 12.
• Dawidowicz W., Ogólne postępowanie administracyjne. Zarys systemu, Warszawa 1962.
• Dołęga Z., Problemy metodologiczne diagnozy psychologicznej dzieci przedszkolnych, [w:] Diagnoza psychologiczna dzieci w wieku przedszkolnym red. Z. Dołęga, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2006.
• Grabisa S., Postępowanie logopedyczne. Diagnoza, programowanie terapii, terapia, „Logopedia”, T. 37, Lublin 2008.
• Guzik-Tkacz M., Badania diagnostyczne w pedagogice i psychopedagogice, „Żak”, Warszawa 2011.
• Janowicz Z., Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądem administracyjnym, Warszawa-Poznań 1987.
• Jarosz E., Wysocka E., Diagnoza psychopedagogiczna, „Żak”, Warszawa 2006.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późniejszymi zmianami.
• Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, PWN, Warszawa 1995.
• Ochendowski E., Prawo administracyjne. Część ogólna. Toruń 2004.
• Plich M., Ustawa o systemie oświaty. Komentarz, LEX 2013, komentarz do art. 71b, punkt 6 i wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 2 lipca 2014 r. sygn. akt IV SA/Po 223/14, http:// orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/B77495E06A. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 września 2008 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające przy publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz.U. Nr 733, poz. 1072).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. (Dz.U. Nr 733, poz. 1072).
• Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013 r. poz. 267).
• Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. teks jednolity (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572).
• Wysocka E., Diagnoza w resocjalizacji, PWN, Warszawa 2008.