Nowi właściciele dworów i pałaców ziemiańskich: próba portretu zbiorowego

• Authors: Wylegała Anna

Title variants

EN

New Owners of the Post-Gentry Mansions in Poland: Sketch of a Collective Portrait

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł ma na celu sportretowanie szczególnej grupy nowych mieszkańców wsi: osób, które po 1989 roku kupiły dawny dwór lub pałac ziemiański i traktują go przede wszystkim jako dom prywatny. Bazując na 17 wywiadach z 19 osobami, autorka szuka cech wspólnych łączących rozmówców, analizując ich doświadczenie biograficzne i funkcjonowanie jako właścicieli obiektu zabytkowego. Przedstawia ich motywacje, styl życia, postawy wobec ziemiańskiego dziedzictwa oraz członkostwo w szerszych środowiskach związanych z etosem ich grupy. Teoretyczną podstawę tekstu stanowią badania biograficzne, studia nad stylem życia i etosem.

EN

This article aims at sketching a collective portrait of a particular group of new countryside inhabitants: these are people who, after 1989, bought a mansion or a palace once belonging to the landed gentry with an intention to live there. The article’s theoretical approach owes to biographical research as well as to the studies of lifestyles and group ethos. On the basis of the material from 17 interviews with 19 research participants, the author sets out to establish these persons’ shared traits and analyzes their biographical experience and daily routines of being owners of the heritage sites. The analysis centers on their motivations, lifestyle, attitudes towards the gentry heritage and membership in the wider circles that relates to the ethos of the group.

Keywords

PL

styl życia; wieś; biografia; ziemiaństwo; etos

EN

biography; landed gentry; countryside; lifestyle; ethos

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2020
• Issue: 2(237)
• Pages: 163-192

Contributors

author

Wylegała Anna

• Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk

References

• Bell, Mayerfeld M. 1997. The ghosts of place. Theory and Society, 26, 6: 813–836.
• Bertaux, Daniel. 1981. From the Life-History Approach to the Transformation of Sociological Practice. In: D. Bertaux, ed. Biography and Society. London–Beverly Hills: Sage Publications, 19–28.
• Bourdieu, Pierre. 2005: Dystynkcja: społeczna krytyka władzy sądzenia. Przekład Piotr Biłos. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Brzoza, Czesław. 1988. Reforma rolna w województwie krakowskim (1945–1948). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• CBOS. 2019. Problem reprywatyzacji w opiniach Polaków. Komunikat z badań nr 117. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_117_19.PDF. Dostęp 31.05.2020.
• Chorązki, Marcin. 2014. Relacje wojenne ziemian. Perspektywa dwóch pokoleń. Warszawa: IPN.
• Giddens, Anthony. 2001. Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Przekład Alina Szulżycka. Warszawa: PWN.
• Góra, Władysław. 1962. PPR w walce o podział ziemi obszarniczej. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Helling, Ingeborg K. 1990. Metoda badań biograficznych. W: J. Włodarek, M. Ziółkowski, red. Metoda biograficzna w socjologii. Warszawa–Poznań, 13–38.
• Hobsbawm, Eric, Terence Ranger, eds. 2008. Tradycja wynaleziona. Przekład Mieczysław Godyn, Filip Godyn. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytety Jagiellońskiego.
• Jakubowska, Longina. 1995. Między ideologią i praktyką reformy rolnej: pamięć ziemiaństwa. Polska 1944/45–1989: studia i materiały, 4: 7–44.
• Jakubowska, Longina. 2012. Patrons of History. Nobility, Capital and Political Transition in Poland. Farnham–Burlington: Ashgate.
• Kajdanek, Katarzyna. 2012. Suburbanizacja po polsku. Kraków: Nomos.
• Kaźmierska, Kaja. 2008. Biografia i pamięć. Na przykładzie pokoleniowego doświadczenia ocalonych z Zagłady. Kraków: Nomos.
• Kaźmierska, Kaja. 2013. Badania biograficzne w naukach społecznych. Przegląd Socjologii Jakościowej, 9, 3: 6–10.
• Konecki, Krzysztof. 2000. Studia z metodologii badań jakościowych: teoria ugruntowana. Warszawa: WN PWN.
• Kulas, Piotr. 2017. Inteligenckość zaprzeczona. Etos i tożsamość młodych inteligenckich elit. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Laskowska-Otwinowska, Justyna. 2008. Globalne przepływy kulturowe a obecność nowoosadników na wsi polskiej. Łódź: Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne.
• Łoś, Anna. 2008. Styl życia ziemiaństwa polskiego po II wojnie światowej. Lublin: Werset.
• Maffesoli, Michel. 2008. Czas plemion. Przekład Marta Bucholc. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Markiewicz, Marcin. 2016. Przekształcenia własnościowe w polskim rolnictwie (1944–1956). W: T. Osiński, red. „Rewolucja społeczna” czy „dzika przebudowa”? Społeczne skutki przekształceń własnościowych w Polsce (1944–1956). Lublin: IPN, 184–195.
• Mesoudi, Alex. 2010. The experimental study of cultural innovation. In: M. O’Brien, S. Shennan, ed. Innovation in cultural systems: contributions from evolutionary anthropology. Cambridge–London, MIT Press, 2010, 175–191.
• Muggleton, David. 2004. Wewnątrz subkultury. Ponowoczesne znaczenie stylu. Przekład Agata Sadza. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Ochał, Magdalena. 2012. „Bezeci” – byli ziemianie sześćdziesiąt lat po likwidacji warstwy. Acta Universitas Wratislaviensis, 3405, 155–163.
• Palska, Hanna. 2002. Bieda i dostatek: o nowych stylach życia w Polsce końca lat dziewięćdziesiątych. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Poria, Yaniv, Richard Butler, David Airey. 2003. The core of heritage tourism. Annals of Tourism Research, 30, 1: 238–254.
• Rydel, Maciej. 2019. Aktualny stan dawnych siedzib wiejskich polskiego ziemiaństwa. Polskie Towarzystwo Ziemiańskie. http://www.ziemianie.org.pl/siedziby-ziemianskie-dzisiaj/. Dostęp 31.05.2020.
• Siciński, Andrzej. 1988. Badania „rozumiejące” stylu życia. Warszawa: IFiS PAN.
• Smoczyński, Rafał, Tomasz Zarycki. 2017. Totem inteligencki: Arystokracja, szlachta i ziemiaństwo w polskiej przestrzeni społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Straczuk, Justyna. 2015. Andrzeja Sicińskiego badania stylów życia – spojrzenie z dystansu. Kultura i Społeczeństwo, 3: 125–145.
• Wenkler, Michał, red. 2006. Ziemianie wobec okupacji 1939–1945. Kraków: IPN.
• Wrona, Anna. 2017. Migrants from Cities as Cultural Innovators in the Rural Communities of the Świętokrzyskie Province. Acta Innovations, 24: 38–46.
• Wrona, Anna. 2019. Migranci z miast oraz ich sąsiedzi – zróżnicowanie kulturowe wiejskich społeczności lokalnych a sfery swojskości i obcości w relacjach codziennych mieszkańców. Przypadek trzech wsi z terenu Kielecczyzny. Niepublikowana praca doktorska obroniona w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN.

Identifiers

DOI

10.24425/sts.2020.132466