Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2013 | 16 | 281-299

Article title

Skuteczność zawarcia umowy pożyczki przez parafię bez zezwolenia biskupa

Authors

Content

Title variants

EN
The Effectiveness of Entering into a Loan Agreement by Parish without the Bishop's Consent

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Parafia, na podstawie kan. 1254 §1 Kodeksu Prawa Kanonicznego, art. 52 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w RP i art. 23 Konkordatu z 1998 r. posiada zdolność majątkową, która uzdalnia ją do czynności prawnych. W prawie kanonicznym istnieje ścisła korelacja w kwestii zawierania umów – kanonizacja przepisów cywilnych. W tym względzie prawo cywilne nie ma adekwatnej normy prawnej. Analiza orzecznictwa SN w tym względzie prowadzi do wniosku, że podstawą odwołania się do prawa kanonicznego stanowi art. 63 §1-2 k.c. – zgoda osób trzecich. Autor artykułu wykazuje, że brak pisemnej zgody biskupa do zawarcia umowy pożyczki stanowi negotium claudicans. Jest to zatem czynność prawna niezupełna. Podjęta czynność prawna będzie wówczas ważna, gdy uzyska pisemne zezwolenie od ordynariusza. Analiza prawa kanonicznego wskazuje, że w każdej diecezji, winne być określone akty nadzwyczajnego zarządzania. Jeśli takich nie ma, biskup diecezjalny po uzyskaniu opinii diecezjalnej rady do spraw ekonomicznych winien określić te czynności dla podległych jemu kościelnych osób prawnych. Ponadto każdy zarządca jest zobowiązany do przestrzegania prawa kanonicznego również przy zawieraniu umowy pożyczki czy kredytu. W przypadku gdy wartość pożyczki lub kredytu przekracza granice i sposób zwyczajnego zarządzania, proboszcz powinien najpierw skonsultować się z parafialną radą ds. ekonomicznych, a następnie uzyskać pisemne upoważnienie od biskupa diecezjalnego. Odpowiedzialność za brak stosownej zgody biskupa diecezjalnego spoczywa na samym zarządcy kościelnej osoby prawnej.
EN
The parish, under the art. 52 of the relationship between the State and the Catholic Church in Poland Act as art. 23 of the Concordat of 1998 is an entity in the course of civil law. There is a close connection between canon law and civil law regarding entering into a loan agreement. The basis to appeal is by legislature and the cannon case law in article 63 § 1-2 of the Civil Code. The lack of the bishop’s consent upholds a sanction of suspended ineffectiveness. It is therefore defective and can only become fully effective upon confirmation. There should be statutes in each diocese to determine which acts are beyond the limits and the manner of ordinary administration. If there is no provision within the statutes regarding this point, the decision remains with the diocesan bishop who following consultation with the financial committee, determines these acts for the persons subject to him. It would also seem legitimate to stipulate the creation of inventory of measures to form Acts to control extraordinary management, to which loan agreements can be added. A parish priest entering into a loan agreement is also obliged take into account particular law as well as the common law vested right. If the loan amount exceeds the limits and manner of ordinary administration the parish priest should initially consult the parish finance council and obtain authorisation from the diocesan bishop, prior to taking measures of the act. The responsibility for the lack of an appropriate authority in the first place belongs to the parish priest and not to the employees of the bank, who do not need to know the canon law. Hence there is a demand for diligent educating of clergy in the Church of patrimonial law in the seminaries and provision of relevant education courses on the management of parish property. In addition, if the parish priest causes harm to a person, as a result of failure to comply with the loan agreement; he is obliged to repair the damage. The parish does not take responsibility for actions taken by the administrator, unless it has gained benefits.

Year

Volume

16

Pages

281-299

Physical description

Contributors

author
  • Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin

References

  • Bączkowicz F., Prawo kanoniczne. Podręcznik dla duchowieństwa, t. 2, Opole 1958.
  • Bladowski B, Gola A., Pożyczka kredyt użyczenie, Warszawa 1985.
  • Heropolitańska I, Borowska E., Kredyty i gwarancje bankowe, Warszawa 1997.
  • Januchowski A., Glosa do uchwały SN z dnia 19 grudnia 2008 r., III CZP 122/08, OSP 2010, nr 2.
  • Jasiakiewicz M., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 27 lipca 2000 r. IV CKN 88/00, „Rejent” 2005, nr 1.
  • Kaleta P., Zadania zarządcy majątku kościelnego w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 roku i w polskich synodach diecezjalnych, Lublin 2012.
  • Królak-Werwińska J., Warunki otrzymania kredytu inwestycyjnego przez parafię, „Monitor Prawny Proboszcza” 2011, nr 1.
  • Krukowski J., Realizacja konkordatu z 1993 r. w prawie polskim, „Studia Prawnicze” 1999, nr 3.
  • Krzemiński M., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 27 lipca 2000 r. IV CKN 88/00, „Prawo Bankowe” 2005, nr 10.
  • Kuźmicka-Sulikowska J, Machnikowski P., Glosa do uchwały SN z dnia 19 grudnia 2008 r., III CZP 122/08, OSP 2010, nr 2.
  • Lewandowski J., Zarys prawa dla ekonomistów, Warszawa 1987.
  • Mezglewski A., Opinia prawna dotycząca problemu obowiązywania prawa wewnętrznego związków wyznaniowych w obrocie prawnym, „Przegląd Prawa Wyznaniowego” 2011, t. 3.
  • Pawluk A., Glosa do uchwały SN z dnia 19 grudnia 2008 r., III CZP 122/08, „Rejent” 2010, nr 7.
  • Pietraszewski M., Glosa do uchwały SN z dnia 19 grudnia 2008 r., III CZP 122/08, „Rejent” 2010, nr 3.
  • Pietraszewski M, Tyrakowska M., Status kościelnych osób prawnych jako przedsiębiorców, „Przegląd Prawa i Administracji” 2011, t. LXXXIV.
  • Pietrzak M., Prawo kanoniczne w polskim systemie prawnym, „Państwo i Prawo” 2006, z. 8.
  • Plisiecki M., Glosa do uchwały SN z dnia 19 grudnia 2008 r., III CZP 122/08, „Rejent” 2010, nr 7.
  • Popiołek W., Komentarz do art. 720 k.c. w: Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz do art. 450-1088, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2009.
  • Rakoczy B., Glosa do uchwały SN z dnia 19 grudnia 2008 r., III CZP 122/08, „Przegląd Prawa Wyznaniowego” 2011, nr 3.
  • Rakoczy B., Skuteczność norm prawa kanonicznego w prawie polskim. Komentarz do tezy wyroku Sądy Apelacyjnego w Poznaniu z 26 maja 2011, „Monitor Prawny Proboszcza” 2012, nr 9.
  • Radwański Z., System prawa prywatnego. Prawo cywilne – część ogólna, t. 1, Warszawa 2002.
  • Rakoczy B., Prawo kanoniczne w orzecznictwie sądów polskich, w: Prawo wyznaniowe w Polsce (1989-2009). Analizy-dyskusje-postulaty, red. D. Walencik, Katowice – Bielsko-Biała, 2009.
  • Rakoczy B., Glosa do wyroku z dnia 27 lipca 2000 r. IV CKN 88/00, OSP 2003, nr 9, poz. 115.
  • Rakoczy B., Glosa, „Rejent” 2005, nr 11.
  • Radecki G., Glosa, „Przegląd Sądowy” 2006, nr 1.
  • Rakoczy B., Glosa, „Przegląd Prawa Wyznaniowego” 2009, t. 1.
  • Rakoczy B. Glosa, „Gdańskie Studia Prawnicze. Przegląd Orzecznictwa” 2009, nr 2.
  • Safian M., Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, red. J. Pietrzykowski, Warszawa 2002.
  • Sobański R., Prawo kościelne a prawo świeckie, „Prawo Kanoniczne” 1987, nr 3-4.
  • Sobański R., Problem stosunku Kościół – Państwo w teorii i praktyce, „Prawo Kanoniczne” 1992, nr 3-4.
  • Strzała M., Skuteczność norm prawa kanonicznego w zakresie reprezentacji kościelnych osób prawnych w orzecznictwie Sądu Najwyższego, w: Prawo państwowe a prawo wewnętrzne zawiązków wyznaniowych. Pamiętnik VII Zjazdu Katedr i Wykładowców Prawa Wyznaniowego, Gniezno 11-12 IX 2010, red. K. Krasowski, M. Materniak-Pawłowska, M. Stanulewicz, Poznań 2010.
  • Sitarz M., Warunki alienacji majątku kościelnego według KPK 1983, „Roczniki Nauk Prawnych” 2000, t. 10.
  • Sitarz M., Słownik prawa kanonicznego, Warszawa 2004.
  • Świto L., Alienacja majątku kościelnego w diecezjach rzymskokatolickich w Polsce, Olsztyn 2010.
  • Świto L., Norma prawna w orzecznictwie Sądu Najwyższego – wykładnia czy prawotwórstwo? w: Filozofia prawa a praktyka prawnicza, red. A. Orłowska, P. Polczuk, L. Świto, Olsztyn 2010.
  • Sztyk R., Kościoły i związki wyznaniowe jako podmioty czynności prawnych w praktyce notarialnej, „Rejent" 2005, nr 2.
  • Wójcik W., Księga V. Dobra doczesne Kościoła, w: Księga V. Dobra doczesne Kościoła. Księga VI. Sankcje w Kościele, red. W. Wójcik, J. Kukowski, F. Lempa, t. 4, Lublin 1987.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-8e5ddb50-d1c6-44fd-8727-a47b50ac5c7c
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.