Zagadnienie ochrony prawnej zabytków ze starego cmentarza żydowskiego w Pilicy

• Authors: Rozmus Dariusz

Title variants

EN

The preservation of historic monuments of the old jewish cemetery in Pilica

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W Pilicy znajdują się ruiny domu powstałego po dewastacji starego cmentarza żydowskiego. Do konstrukcji ścian użyto nagrobków żydowskich z pierwszej połowy XIX w., być może nawet starszych. Ruina jest przykładem przestępstwa kradzieży nagrobków popełnionego kilkadziesiąt lat temu. W chwili obecnej budynek wymaga rozebrania, a zabytkowe nagrobki stosownego potraktowania i zabezpieczenia przez służbę konserwatorską.

EN

In Pilica there are ruins of a house which was constructed a\er an old Jewish cemetery was devastated. The Jewish sepulchral stones dating back to the first half of the 19th century or even earlier ones were used to construct the walls of the house. The ruins are an example of the crime of theft that was committed a few dozen of years ago. Currently the building should be pulled down and the historic sepulchres should undergo appropriate treatment and preservation by the conservatory services.

Keywords

PL

stary cmentarz żydowski w Pilicy; nagrobki z XIX i XVIII w.; budowla wzniesiona z zabytkowych nagrobków; kwestie prawne związane z ochroną zabytków żydowskich

EN

the old cemetery in Pilica; the 19th- and 18th-c. sepulchres; a building constructed with historic sepulchres as building material; legal questions associated with the preservation of Jewish monuments

• Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas
• Journal: Roczniki Administracji i Prawa
• Year: 2015
• Volume: 15/2
• Pages: 91-103

Contributors

author

Rozmus Dariusz

• Wyższa Szkoła Humanitas

References

• Bałaban M., Żydzi w Olkuszu i gminach parafialnych, [w:] Studium historyczne, Warszawa 1927.
• „Biuletyn Głównej Komisji Badań Zbrodni Hitlerowskich w Polsce 1939–1945”, Opracowanie materiałów ankiety z 1945 r., woj. krakowskie i lubelskie, 1957, t. IX.
• Błażkiewicz H., Dzieje parafii Pilica, Kraków 1988.
• Cebula R., Ochrona prawna cmentarza żydowskiego w polskim porządku prawnym, [w:] Żydzi na Górnym Śląsku i Zagłębiu Dąbrowskim, red. D. Rozmus i S. Witkowski, Kraków 2011.
• Dąbrowski J., Realizacja ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami – wybrane problemy administracyjne, [w:] Dlaczego i jak w nowoczesny sposób chronić dziedzictwo kulturowe. Materiały pokonferencyjne, red. A. Rottermund, Warszawa 2014.
• Dzieje Olkusza i regionu olkuskiego, t. 1, red. F. Kiryk i R. Kołodziejczyk, Warszawa 1978.
• Gardocka T., Cmentarze jako dobra kultury, [w:] Prawna ochrona dóbr kultury, red. T. Gardocka, J. Sobczak, Toruń 2009.
• Hońdo L., Rozmus D., Witek A., Cmentarz żydowski w Pilicy – materiały inwentaryzacyjne, red. L. Hońdo, Kraków 1995.
• Kraushar A., Frank i frankiści polscy, tom II, Kraków 1895.
• Leszczyński A., Sejm Żydów Korony 1623-1764, Warszawa 1994.
• Mrówczyński M., Egzekucja sądowa z ruchomości o wartości historycznej lub artystycznej, [w:] Kultura w praktyce. Zagadnienia prawne, t. 2: Wobec problematyki prawnej zabytków i rynku sztuki, red. A. Jagielska-Burnik, W. Szafrański, Poznań 2013.
• Piechotkowie M. i K., Bożnice drewniane, Warszawa 1957.
• Polska 2030. Wyzwania rozwojowe, red. M. Boni, Warszawa 2009.
• Prawna ochrona dóbr kultury, red. T. Gardocka, J. Sobczak, Toruń 2009.
• Purchla J., Dziedzictwo kulturowe a  kapitał społeczny, [w:] Dlaczego i  jak w  nowoczesny sposób chronić dziedzictwo kulturowe. Materiały pokonferencyjne, red. A. Rottermund, Warszawa 2014.
• Rosset de T.F., Stan i potrzeby muzealnictwa polskiego, [w:] Acta Universitatis Nicolai Copernici. Zabytki i konserwacja XXIX – Nauki Humanistyczno-Społeczne, zeszyt 326, Toruń 1998.
• Rozmus D., Cmentarze żydowskie ziemi olkuskiej, Kraków 1999.
• Rozmus D., De arte judeorum sepulcrali. Motywy artystyczne w żydowskiej sztuce sepulkralnej, Kraków 2005.
• Sienkiewicz T., Umowa oddania gruntu w użytkowanie wieczyste jako nienazwana forma ochrony zabytków, [w:] Kultura w praktyce. Zagadnienia prawne, t. 2: Wobec problematyki prawnej zabytków i rynku sztuki, red. A. Jagielska-Burnik, W. Szafrański, Poznań 2013.
• Spis Żydów woj. krakowskiego z roku 1765, t. 8, wyd. A. Czuczyński, Archiwum Komisji Historycznej, Kraków 1898.
• Stawiarski B., Cmentarze Żydów aszkenazyjskich w średniowieczu. Przykład Wrocławia, [w:] Średniowieczne i nowożytne nekropolie Wrocławia, red. K. Wachowski, „Wratislavia Antiqua” 12/2010.
• Szlachetko P., Przestępczość przeciwko dobrom kultury, [w:] Zabytki sakralne wobec szczególnych zagrożeń, Warszawa 2000.
• Worończak J.P., Specy#ka kulturowa cmentarzy żydowskich, Katowice 1993.
• Zalasińska K., Prawna ochrona zabytków nieruchomych w Polsce, Warszawa 2010.