Przed podjęciem misji życiowej. Z lwowskiej drukarni w świat literatury. Droga Mariana Szyjkowskiego do objęcia Katedry Języka i Literatury Polskiej Uniwersytetu Karola w Pradze

• Authors: Baron Roman

Title variants

EN

rior to undertaking a life mission. From a Lviv printing house into the world of literature. Marian Szyjkowski’s path to becoming the Head of the Department of Polish Language and Literature at Charles University in Prague

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

A Polish scholar, literary critic, university lecturer, theatre lover, great organiser and speaker, an associate of a number of scholarly journals and newspapers, a man of impeccable manners, and patriot, Marian Szyjkowski undoubtedly stands out as one of the most outstanding examples of the Polish-Czech research co-operation, or even of a much wider ‘mission – to bring both nations closer to each other‘. Szyjkowski‘s life began in Lviv, then the capital of Galicia of an autonomous era. The atmosphere of his family home, the Polish-language high school and an extremely high level of university studies were a formative infl uence on Szejkowski. Next came Kraków, with its Jagiellonian Library, subsequent degrees, signifi cant publications, PAU (the Polish Academy of Learning) membership. His life nevertheless took the main turn when Szyjkowski became the Head of a newly established Department of Polish Language and Literature at Charles University in Prague.

Keywords

EN

Marian Szyjkowski; Polish studies; literary studies; Lviv; Kraków

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Historia Slavorum Occidentis
• Year: 2015
• Issue: 1(8)
• Pages: 114-140

Contributors

author

Baron Roman

• Masarykova Univerzita

References

• Archiwum Biblioteki Jagiellońskiej, teczka osobowa Mariana Szyjkowskiego, zapis z posiedzenia Komisji Wydziału Filozoficznego UJ w dniu 25. 11. 1913 r., sporządzony w dniu 27. 11. 1913 r.
• Archiwum Biblioteki Jagiellońskiej, teczka osobowa Mariana Szyjkowskiego, Protokół spisany na nadzwyczajnym posiedzeniu Zgromadzenia Profesorów Wydziału fi lozofi cznego w c. k. Uniwersytecie krakowskim w dniu 6. 12. 1913.
• Archiwum Biblioteki Jagiellońskiej, teczka osobowa Mariana Szyjkowskiego, pismo ministra wyznania i oświaty w Wiedniu Maxa Hussarka do dziekana Wydziału Filozofi cznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie Jana Łosia z 28. 4. 1914 r.
• Archiwum i Biblioteka Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, sygn. 5335.
• Archiwum PAN w Warszawie, oddział w Poznaniu, spuścizna Stefana Vrtela-Wierczyńskiego, list M. Szyjkowskiego do S. Vrtela-Wierczyńskiego, Praga, 28. 1. 1949.
• Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, sygn. N. 4992 (14530/II), Szyjkowski Marian: „Juliusz Słowacki w Czechach”.
• Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza, Warszawa, dział rękopisów, Rkp. 1382.
• Almanach Biblioteki Narodowej. W pięćdziesięciolecie Wydawnictwa 1919–1969, Wrocław– Warszawa–Kraków 1969.
• Almanach sceny polskiej 1984/1985, red. K. A. Wysiński, Warszawa 1989.
• Baczkowski M., Czy Kraków mógł zostać stolicą Galicji na początku XIX wieku? Prace Historyczne, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 136 (2009), s. 49–56.
• Bańdo A., Obraz kultury i literatury na łamach „Ilustrowanego Kuriera Codziennego” w latach 1918–1939 (wyniki analizy prasoznawczej), Studia ad Bibliothecarum Scientiam Cracoviensis IV (2006).
• Baron R, Ambasadorowie wzajemnego zrozumienia. Niedocenieni twórcy pomostów między polską i czeską kulturą (XIX–XXI w.), Toruń 2013.
• Baron R., Obraz Czecha w społeczeństwie polskim. Przykład Galicji, Prace Historyczne, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 136 (2009).
• Baron R., Rzecz o niektórych związkach Henryka Sienkiewicza z Czechami, [w:] Przez Kresy i historię po obrzeża polityki. Profesorowi Marcelemu Kosmanowi w półwiecze pracy naukowej, red. I. Hofman, W. Maguś, t. 2, Toruń 2011, s. 13–38.
• Beauvois D., Wilno – polska stolica kulturalna zaboru rosyjskiego 1803–1832, Wrocław 2010.
• Biernacki A., Historia ośmiu zjazdów polonistycznych. Od Michała Bobrzyńskiego do Stefana Żółkiewskiego, Warszawa 1997.
• Biliński P., Feliks Koneczny (1862–1949). Życie i działalność, Warszawa 2001.
• Bobrownicka M., Narkotyk mitu. Szkice o świadomości narodowej i kulturowej Słowian zachodnich i południowych, Kraków 1995; taż, Pogranicza w centrum Evropy. Slavica, Kraków 2003.
• Borowiec P., Jesteśmy głosem milionów. Dzieje krakowskiego wydawnictwa i koncernu prasowego Ilustrowany Kurier Codzienny (1910–1939), Kraków 2005.
• Brzoza Cz., Polskie Stronnictwo Republikańskie (1918–1919), Studia Historyczne 133 (1991), z. 2.
• C. K. Uniwersytet Jagielloński w Krakowie. Skład uniwersytetu rok szkolny 1907/1908, Kraków 1907.
• C.K. Uniwersytet Jagielloński w Krakowie. Spis wykładów rok szkolny 1915/1916, Kraków 1915.
• C.K. Uniwersytet Jagiellońskiw Krakowie. Spis wykładów w półroczu letnim rok szkolny 1915/1916, Kraków 1916.
• Dybiec J., Uniwersytet Lwowski pod zaborem austriackim, [w:] Universitati Leopoliensi. Trecentesimum quinquagesimum anniversarium suae fundationis celebranti. In memoriam, red. W. Lohman, Kraków 2011, s. 65–76.
• Dzieje Katedry Historii Literatury Polskiej w Uniwersytecie Jagiellońskim. Zarys monograficzny, red. T. Ulewicz, Kraków 1966.
• Encyklopedia wiedzy o Jezuitach, na ziemiach Polski i Litwy, opracował L. Grzebień SJ przy współpracy zespołu jezuitów, Kraków 1996.
• Finkel L., Starzyński S., Historia Uniwersytetu Lwowskiego, cz. I–II, Lwów 1894.
• Gajak-Toczek M., Dzieje V Gimnazjum Państwowego we Lwowie – wydarzenia, fakty, sylwetki uczniów i nauczycieli, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica 14 (2011).
• Gajak-Toczek M., Męskie gimnazja państwowe we Lwowie w latach 1772–1914, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica 13 (2010).
• Głębicka E., Baron R., hasło Szyjkowski Marian, Polski Słownik Biograficzny, t. L/1, z. 204, Warszawa – Kraków 2014, s. 3–7.
• Głębicka E., Szyjkowski Marian, [w:] Współcześni polscy pisarze i badacze literatury, red. J. Czachowska, A. Szałagan, t. 8, Warszawa 2003.
• Grabowski T.S., Dorobek literacko-naukowy Mariana Szyjkowskiego. Polskie czterdziestolecie: 1912–1952 i czeskie trzydziestolecie: 1923–1952, [w:] Franku Wollmanovi k sedmdesátinám, red. A. Závodský, Praha 1958.
• Grabowski T.S., Wspomnienie pośmiertne: Marian Szyjkowski (1883–1952), Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego 45 (1952).
• Grabski A. F., Zarys historii historiografi i polskiej, Poznań 2000.
• Herbst S., Wacław Tokarz (1873–1937), [w:] Tradycje i współczesność. Księga pamiątkowa Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego 1930–2005, Warszawa 2005, s. 24–30.
• Historia literatury polskiej, red. L. Marinelli, tłum. M. Woźniak, Wrocław 2009.
• Iwaszkiewicz J., Chopin, Kraków 1983.
• Janaszek-Ivaničková H., W meandrach rwącej rzeki, czyli o kongresach Międzynarodowego Stowarzyszenia Literatury Porównawczej z historią w tle, [w:] Komparatystyka dla humanistów, red. M. Dąbrowski, Warszawa 2011.
• Jaworski F., Uniwersytet Lwowski. Wspomnienie jubileuszowe, Lwów 1912.
• Kaleta P., Czesi w Galicji Wschodniej w XIX wieku: społeczeństwo, gospodarka, kultura, Prace Historyczne, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 141 (2014).
• Kardyni-Pelikánová K., „Wesele hrabiego Orgaza” w świetle czeskich dążeń do stworzenia prozy awangardowej, [w:] taż, Czesko-polskie spotkania literackie. Komparatystyka – genologia – przekład, Brno 2000, s. 67–86.
• Kardyni-Pelikánová K., hasło Szyjkowski Marian, [w:] Słownik badaczy literatury polskiej, red. J. Starnawski, t. V, Łódź 2002.
• Kardyni-Pelikánová K., Leopold Staff a Stanislav Kostka Neumann, Česká literatura 23 (1975), nr 4.
• Kardyni-Pelikánová K., Osobliwości środkowoeuropejskiej przestrzeni literackiej: ironiczni moraliści i ludyczni myśliciele, Porównania 8 (2011), s. 17–32.
• Kardyni-Pelikánová K., Uwiedzeni przez polską literaturę. Czeska polonistyka literacka, Warszawa 2003.
• Klimowicz M., Oświecenie, Warszawa 1980.
• Krasiński E., Teatr Polski Arnolda Szyfmana 1913–1939, Warszawa 1991.
• Lam A., Początki świadomości ekspresjonistycznej w Polsce, Przegląd Humanistyczny 6 (1962), nr 2.
• Lipski J.J., hasło ekspresjonizm, [w:] Słownik literatury polskiej XX wieku, s. 265.
• Łazuga W., Kalkulować… Polacy na szczytach c.k. monarchii, Poznań 2013.
• Łempicki S., Wspomnienia ossolińskie, Wrocław 2006.
• Łempicki S., Złote paski. Wspomnienia ze szkoły galicyjskiej, Warszawa 1957.
• Maciejewska I., Leopold Staff. Lwowski okres twórczości, Warszawa 1965.
• Majkowska R., Odkrywca i piewca przeszłości Lwowa (Własysław Łoziński w 150-lecie urodzin), [w:] Lwów: miasto – społeczeństwo – kultura, t. I: Studia z dziejów Lwowa, red. H.W. Żaliński, K. Karolczak, Kraków 1995.
• Markiewicz H., Przekroje i zbliżenia dawne i nowe. Rozprawy i szkice z wiedzy o literaturze, Warszawa 1976.
• Měšťan A., Leopold Staff – syn czeskiego ojca, Kultura (Paryż) 1986, nr 3, s. 102–105.
• Mickiewicz A., Wiersze, Warszawa 1969.
• Minakowski M.J. , Elita krakowska senatorska. Elita Rzeczypospolitej, t. IV.
• Mitosek Z., Teorie badań literackich. Przegląd historyczny, Warszawa 1983.
• Mitosek Z., Teorie literatury. Historický přehled, Brno 2010.
• Ong W.J., Oralność i piśmienność: słowo poddane technologii, przekład, wstęp, redakcja naukowa J. Japol, wyd. 2, Warszawa 2011.
• Opacki Z., W kręgu Polski, Rosji i Słowiańszczyzny. Myśl i działalność społeczno-polityczna Mariana Zdziechowskiego do 1914 roku, Gdańsk 1996.
• Pamiętnik Literacki 7 (1908), nr 1–2, s. 660–664.
• Pawlukiewicz R., hasło naukowe czasopisma literackie, [w:] Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A. Brodzka, M. Puchalska, M. Semczuk, A. Sobolewska, E. Szary-Matywiecka, Wrocław–Warszawa–Kraków 1995, s. 688.
• Pelikán J., Překladatelské dílo Josefa Matouše, Sborník prací Filozofi cké fakulty Brněnské univerzity D 20 (1973), s. 111–120.
• Pelikán J., Recepcja twórczości Juliusza Słowackiego w literaturze i społeczeństwie polskim w latach 1849–1867, Praha 1963.
• Pelikán J., Witkiewiczovy varující grotesky, [w:] Stanisław Ignacy Witkiewicz, Hry, Praha 1985, s. 9–30.
• Pigoń S., Poprzez stulecia. Studia z dziejów literatury i kultury, wybór i oprac. J. Maślanka, Warszawa 1984.
• Pigoń S., Uwłaszczenie chłopa polskiego, [w:] tenże, Na drogach kultury ludowej: rozprawy i studia, wybór i opracowanie T. Jodełka-Borzecki, Warszawa 1974 (pierwodruk 1938).
• Pilař J., Má cesta za polskou poezií. Vzpomínky – portréty – eseje, Praha 1981.
• Polska myśl filozofi czna i społeczna, t. II, red. B. Skarga, Warszawa 1975.
• Poskuta-Włodek D., Dzieje teatru w Krakowie w latach 1918–1939. Zawodowe teatry dramatyczne, Kraków 2012.
• Poskuta-Włodek D., Trzy dekady z dziejów sceny. Teatr im. Juliusza Słowackiego
• Putzchacher-Buchtová R., Česko-polské literární vztahy ve druhé polovině 20. století. Polští básníci a jejich překladatelé, [w:] R. Baron, R. Madecki a kolektiv, Česká polonistická studia: tradice a současnost (fi lologie – historie – politologie – právo), Praha 2014, s. 122–137.
• Rocznik Polskiej Akademii Umiejętności 1918/1919, Kraków 1920.
• Serejski M. H., Krakowska szkoła historyczna a historiografi a europejska. Spór o historyczną szkołę krakowską, Kraków 1972.
• Simon L., Bibliografi a dramatu polskiego 1765–1964, t. II, oprac. i red. E. Heise, T. Sivert,
• Smoleński W., Szkoły historyczne w Polsce. Główne kierunki poglądów na przeszłość, wyd. M. H. Serejski, Wrocław 1952.
• Sondel J., Słownik historii i tradycji Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.
• Stankiewicz-Kopeć M., „Błędni rycerze feudalizmu”. Proromantyczne sympatie szefa carskiej cenzury Józefa Kalasantego Szaniawskiego, [w:] W świecie myśli i wartości. Prace z historii literatury i kultury ofi arowane profesorowi Julianowi Maślance, red. R. Dąbrowski, A. Waśko, Kraków 2010.
• Szulakiewicz W., Stanisław Łempicki (1886–1947), [w:] Złota księga historiografi i lwowskiej XIX i XX wieku, red. J. Maternicki przy współpracy L. Zaszkilniaka, Rzeszów 2007, s. 553–568.
• Szyjkowski M., Wileńscy filomaci w Pradze, Pamiętnik Literacki XXXII (1935), zeszyt 1–2, (1885– 1935 Stanisławowi Windakiewiczowi Profesorowi Uniwersytetu Jagiellońskiego, Pierwszemu współpracownikowi Pamiętnika Literackiego, w 50-lecie pracy naukowej na niwie historii literatury polskiej Uczniowie, Koledzy i Przyjaciele), s. 209–223.
• Szymczak D., Galicyjska „ambasada” w Wiedniu. Dzieje ministerstwa dla Galicji 1871–1918, Poznań 2013.
• Topinka E., Archiv spolku Česká beseda ve Lvově (1867–1936). K 140. výročí založení spolku Česká beseda ve Lvově, Lvov 2007.
• Uniwersytet Jagielloński. Złota księga Wydziału Historycznego, red. J. Dybiec, Kraków 2000.
• Urbańczyk S., Uniwersytet za kolczastym drutem (Sachsenhausen-Dachau), wyd. II, Kraków 1969.
• Vrtel-Wierczyński S., Marian Szyjkowski, Przegląd Zachodni 8 (1952), s. 323–324.
• Weiss T., hasło „Museion”, [w:] Słownik literatury polskiej XX wieku, s. 681.
• Wnęk K., Zyblikiewicz L. A., Callahan E., Ludność nowoczesnego Lwowa w latach 1857–1938, Kraków 2006.
• Wojnowski J., hasło Pilat Roman, [w:] Przewodnik encyklopedyczny: Literatura Polska, t. 2, Warszawa 1985, s. 171–172.
• Wyrok na Uniwersytet Jagielloński 6 listopada 1939, red. L. Hajdukiewicz, Kraków 1989.
• Żeleński Boy T., Znaszli ten kraj?.. (Cyganeria krakowska) oraz inne wspomnienia o Krakowie (wybór), wstęp i wybór T. Weiss, przypisy i objaśnienia osób R. Hennel, Wrocław 1983.