Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


Journal

2015 | 19 | 4(41) | 91-106

Article title

Egzystencjalna aplikacja dogmatu na przykładzie Thomasa Mertona

Content

Title variants

EN
Existential Application of the Dogmas at the Example of Thomas Merton

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Współczesna teologia kładzie bardzo silny akcent na egzystencjalny wymiar wiary. Wielkie prace teologiczne ubiegłego wieku skupiają się na antropologicznej sferze wiary. Unaoczniają nam to chociażby dokonania takich teologów jak Karl Rahner czy Hans Urs von Balthasar. Teologia bowiem potrzebuje zakorzenienia w ludzkiej egzystencji, gdyż rodzi się ona w wyniku odczytania objawienia konkretyzującego się w życiu ludzkim. Niestety bardzo często dogmaty są traktowane przez katolików jako abstrakcyjne formuły mające niewielki związek z życiem duchowym. Współczesne propozycje teologiczne poprzez zakorzenienie w tzw. z w r o c i e a n t r o p o l o g i c z n y m rzeczywiście zdają się bliższe życiu. Niemniej jednak, pomimo swojego egzystencjalnego ukierunkowania, pozostają one nadal w dużej mierze produktem intelektualnych rozważań. W tym kontekście (dążenia do zespolenia nauki wiary z praktyką życia) bardzo cenna wydaje się teologia mistyków i mistrzów duchowych, którzy nie zajmowali się profesjonalnie tą dziedziną, a jednak dzięki swojemu doświadczeniu duchowemu byli doskonałymi teologami. Jednym z takich mistrzów był Thomas Merton, którego zapiski pokazują, w jaki sposób teologia wyjaśniająca podstawowe dogmaty chrześcijańskie, takie jak dogmat trynitarny i chrystologiczny, może być nie tyle rozważaniem doktrynalnym, ile opisem doświadczenia duchowego. Ponadto tego typu teologia jest bardzo ściśle zharmonizowana z codziennym doświadczeniem świata, przez co może nam pomóc tak przyjmować prawdy wiary, by to przyjęcie prowadziło do głębokiego doświadczenia duchowego.
EN
The contemporary theology puts a stress on the existential dimension of the faith. The great theological works of the last century focus on the anthropological aspect of the faith which has been shown by the works of Karl Rahner, Hans Urs von Balthasar and others. The theology does need to have roots in the human existence, for it begins in the reading of the Revelation concretised in the human life. Unfortunately, the dogmas are very often considered by Catholics as abstractive formulas hardly linked with the inner life. The contemporary theological proposals, thanks to some implantation in so-called a n t h r o p o l o g i c a l t u r n, seem to be really closer to the life. However, in spite of their existential direction, they remain products of intellectual speculations. In this context (i.e. tendency to join the faith teaching with the practice) the theology of the mystics and spiritual masters seems to be very useful since they did not practise the theology professionally but yet were perfect theologians thanks to their experience. T. Merton was one of such masters. His writings show how the theology explaining the fundamental dogmas (like Trinitarian or Christological dogmas) may be not so much a doctrinal investigation as a spiritual experience. Moreover, such theology is very strongly harmonised with the daily experience of the world and that is why it may help us accept the truths of the faith in the way they lead us to a deep spiritual experience.

Journal

Year

Volume

19

Issue

Pages

91-106

Physical description

Contributors

  • Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

References

  • Balthasar H. U. von, Teologia misterium paschalnego, tłum. E. Piotrowski, Kraków 2001.
  • Dermine F. M., Mistycy i wizjonerzy. Twarzą w twarz z niewidzialnym światem, tłum. A. Mrozek, Warszawa 2006.
  • Dzidek T., Granice rozumu w teologicznym poznaniu Boga, Kraków 2001.
  • Gogola J. W., Teologia komunii z Bogiem, Kraków 2001.
  • Góźdź K., Logosowy charakter wiary według Josepha Ratzingera – Benedykta XVI, „Polonia Sacra” 17 (2013) nr 2 (33), s. 43–52.
  • Grzybowski W., Kierownictwo duchowe w pismach Tomasza Mertona, [w:] Sztuka kierownictwa duchowego, red. J. Augustyn, J. Kołacz, Kraków 2007, s. 222–231.
  • Hart P., Sylwetka duchowa Thomasa Mertona, [w:] T. Merton, Drogowskazy, tłum. A. Świderkówna, Wrocław 1988, s. 85–93.
  • Johnston W., Mistycyzm Obłoku niewiedzy, tłum. A. Gical, Poznań 2001.
  • Lichacz P., Olszewski M., Przanowski M., Wstęp, [w:] Tomasz z Akwinu, O poznaniu Boga, tłum. P. Lichacz, M. Olszewski, M. Przanowski, Kraków 2005, s. 5–51.
  • Maritain J., Łaska i człowieczeństwo Jezusa, tłum. A. Ziernicki, Warszawa–Ząbki 2001.
  • Merton T., Chleb na pustyni, tłum. S. Sumiński, Kraków 1996.
  • Merton T., Doświadczenie wewnętrzne, tłum. I. i P. Zarębscy, Kraków 2005.
  • Merton T., Nowy człowiek, tłum. P. Ciesielski, Kraków 1996.
  • Merton T., Nowy posiew kontemplacji, tłum. L. Zielińska, Kraków 2005.
  • Merton T., Ostatni z Ojców, tłum. M. Sabiniewicz, Skoczów 2004.
  • Merton T., Pokój monastyczny, [w:] T. Merton, Szukanie Boga, tłum. P. Ogórek, Kraków 1983.
  • Merton T., Posiew kontemplacji, tłum. M. Morstin-Górska, Kraków 1989.
  • Merton T., Siedmiopiętrowa góra, tłum. M. Morstin-Górska, Poznań 1998.
  • Merton T., Ślub konwersacji, tłum. A. Gomola, Poznań 1997.
  • Merton T., Wspinaczka ku prawdzie, tłum. P. Parlej, Kraków 2008.
  • Merton T., Znak Jonasza, tłum. K. Poborska, Poznań 2001.
  • Ogórek P., Mistyka według Tomasza Mertona, Warszawa 1996.
  • Pennington M. B., Thomas Merton – brat, mnich, tłum. E. Nartowska, Bydgoszcz 1999.
  • Rahner K., Teologia i antropologia, [w:] K. Rahner, Pisma wybrane, t. 1, tłum. G. Bubel, Kraków 2005, s. 46–67.
  • Shannon W. H., Milcząca lampa, tłum. A. Wojtasik, P. Ducher, Bydgoszcz–Lublin 2002.
  • Skawroń J., Noc ducha i dezintegracja pozytywna, Kraków 2007.
  • Sławiński H., Oryginalne ujęcie kwestii wiary w encyklice papieża Franciszka „Lumen Fidei”, „Polonia Sacra” 17 (2013) nr 2 (33), s. 97–112.
  • Sobór Laterański IV, Konstytucja 2 „O błędzie opata Joachima”, [w:] Dokumenty Soborów Powszechnych: tekst grecki, łaciński, polski. Tom 2: Konstantynopol IV, Lateran I, Lateran II, Lateran III, Lateran IV, Lyon I, Lyon II, Vienne (869–1312), układ i oprac. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2007.
  • Sobór Watykański II, Konstytucja Gaudium et spes.
  • Tarnowski K., Usłyszeć niewidzialne. Zarys filozofii wiary, Kraków 2005.
  • Tomasz z Akwinu, Komentarz do „O Trójcy Świętej” Boecjusza, [w:] Tomasz z Akwinu, O poznaniu Boga, tłum. zbiorowe, Kraków 2005, s. 52–315.
  • Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna. O Trójcy Przenajświętszej, tłum. P. Bełch, Londyn 1978.
  • Vagaggini C., Teologia. Pluralizm teologiczny, tłum. J. Partyka, Kraków 2005.
  • Zarzycki S. T., Rozwój życia duchowego i afektywność, Lublin 2008.

Document Type

Publication order reference

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-93abb568-30d3-49db-ab92-83478473c10c
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.