ILUZJA BUDDYJSKIEGO WYZWOLENIA W MYŚLI EMILA CIORANA

• Authors: Sławomir Piechaczek

Title variants

EN

THE ILLUSION OF BUDDHIST LIBERATION IN EMIL CIORAN’S THOUGHT

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Pragnąc pokonać lub uciszyć strach przed śmiercią i nie mogąc znaleźć oparcia w religii, bliźnich, kulturze i ideach, Emil Cioran zwraca się w kierunku filozofii Wschodu. Buddyzm, nie będąc zinstytucjonalizowaną religią, odwołuje się do refleksji i wysiłku poznawczego, i zmierza do oczyszczenia świadomości z iluzji świata zewnętrznego. Iluzje te stwarzają cały szereg przywiązań i pragnień, i w ten sposób wzbudzają w człowieku ciągły niepokój i cierpienie na myśl o rozczarowaniu, niepowodzeniu lub stracie. W dążeniu do oczyszczenia się ze złudzeń, pragnień i cierpienia Cioran sięga do buddyjskich praktyk kontemplacji tego, co zostaje z człowieka po śmierci oraz do buddyjskiego pojęcia pustki, które pomaga opróżnić świat z treści, i dzięki któremu znika strach przed śmiercią, dostępuje się odczucia niczym niezmąconej pełni i radości, a także osiąga stan błogiej obojętności. Ostatecznie jednak autor Ćwiartowania nie jest w stanie przystać na takie zawieszenie istnienia i zarzuca buddyzmowi, że wyrzekając się pragnień, przywiązań i cierpienia, w rzeczywistości wyrzeka się życia na rzecz jałowej obojętności, stwarza jedynie iluzję wyzwolenia, jest istotowo obcy człowiekowi Zachodu i w związku z tym szybko rodzi pragnienie ponownego włączenia się we wzburzony nurt iluzji, rzeczy, spraw, namiętności i powszechnej gonitwy.

EN

Wishing to defeat or silence a fear of death and not being able to find support from religion, neighbours, culture and ideas, turns Emil Cioran towards the philosophy of the East. Buddhism, which is not an institutionalized religion, refers to reflection and a cognitive effort, and aims at the purification of the consciousness from illusions of the external world. Those illusions create a number of attachments and desires and in this way, they arouse in a man constant anxiety and suffering at the thought of disappointment, failure and loss. In striving for purification from illusions, desires and sufferings, Cioran reaches for Buddhist contemplation techniques over what is left from a man after death, and for the Buddhist notion of emptiness, which helps in removing the content from the world, and thanks to all of this, the fear of death disappears, the impression of undisturbed completeness and happiness is attained, moreover, the state of blissful indifference is achieved. Ultimately, the author of Drawn and Quartered cannot consent to such an existential limbo and imputes to Buddhism, that by renouncing desires, attachments and sufferings, in fact, it renounces life due to pointless indifference, it creates only an illusion of liberation, in the essence, it is strange for a man from the West and therefore, it quickly arouses a desire for a re-involvement in the agitated course of illusions, objects, issues, passions and a common pursuits.

Keywords

PL

egzystencjalizm; pesymizm; buddyzm; samoświadomość; cierpienie; pustka; obojętność; wyzwolenie; cywilizacja zachodnioeuropejska

EN

existentialism; pessimism; Buddhism; self-consciousness; suffering; emptiness; indifference; liberation; Western European civilization

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Filozoficzne
• Year: 2013
• Volume: 61
• Issue: 4
• Pages: 53-72

Contributors

author

Sławomir Piechaczek

• Wydział Historyczno-Pedagogiczny Uniwersytetu Opolskiego

References

• Cioran E.: Brewiarz zwyciężonych, tł. A. Dwulit i M. Kowalska, Warszawa: Wydawnictwo KR 2004.
• Cioran E.: Ćwiartowanie, tł. M. Falski, Warszawa: Wydawnictwo KR 2004.
• Cioran E.: Je suis un auteur à fragments, [w:] L. Tacou, V. Piednoir (éd.), Cioran, Paris: Éditions de L’Herne 2009.
• Cioran E.: Księga złudzeń, tł. S. Królak, Warszawa: Wydawnictwo KR 2004.
• Cioran E.: Les continents de l’insomnie: entretien avec E.M. Cioran, [w:] G. Liiceanu, Itinéraires d’une vie: E. M. Cioran, Paris: Éditions Michalon 1995.
• Cioran E.: Na szczytach rozpaczy, tł. I. Kania, Kraków: Oficyna Literacka 1992.
• Cioran E.: O niedogodności narodzin, tł. I. Kania, Kraków: Oficyna Literacka 1996.
• Cioran E.: Pokusa istnienia, tł. K. Jarosz, Warszawa: Wydawnictwo KR 2003.
• Cioran E.: Rozmowy z Cioranem, tł. I. Kania, Warszawa: Wydawnictwo KR 1999.
• Cioran E.: Scrisori catre cei de-acasa, Bucuresti: Humanitas 2010.
• Cioran E.: Sylogizmy goryczy, tł. I. Kania, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia 2009.
• Cioran E.: Święci i łzy, tł. I. Kania, Warszawa: Wydawnictwo KR 2003.
• Cioran E.: Upadek w czas, tł. I. Kania, Kraków: Oficyna Literacka 1994.
• Cioran E.: Wyznania i anatemy, tł. K. Jarosz, Kraków: Zielona Sowa 2006.
• Cioran E.: Zarys rozkładu, tł. M. Kowalska, Warszawa: Wydawnictwo KR 2006.
• Cioran E.: Zeszyty, tł. I. Kania, Warszawa: Wydawnictwo KR 2004.
• Cioran E.: Zły demiurg, tł. I. Kania, Kraków: Oficyna Literacka 1995.
• Kania I.: Nihilista pielgrzymujący, [w:] E. Cioran, Na szczytach rozpaczy, tł. I. Kania, Kra ków: Oficyna Literacka 1992.