Edukacja włączająca – scenariusze zysków i strat w perspektywie teorii waloryzacji roli społecznej

• Authors: Papuda-Dolińska Beata

Title variants

EN

Inclusive Education – Profit and Loss Scenarios in the Perspective of Social Role Valorisation Theory

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Jednym z istotniejszych aktualnie dylematów teoretycznych w dziedzinie pedagogiki specjalnej jest umiejscowienie w jej paradygmatycznych fundamentach tez edukacji włączającej jako konstruktu teoretycznego. Próbę ich konfrontacji z rozwinięciem projektu normalizacji – teorią waloryzacji ról społecznych podjęto w niniejszych rozważaniach. Ich celem ma być krytyczna analiza korzyści i ułomności edukacyjnego włączania jako jednej z dróg do społecznej integracji dzieci niepełnosprawnych. Mając na względzie potencjał eksplikacyjny i prognostyczny teorii Wolfa Wolfensbergera, stworzono dwa scenariusze przedstawiające zarówno zyski, jak i straty włączającego kształcenia uczniów niepełnosprawnych, za kryterium sukcesu uznając dostępność roli społecznie cenionej – roli ucznia szkoły ogólnodostępnej. Przeprowadzone refleksje pozwoliły dostrzec niedoskonałości, jak i punkty rozbieżności socjalizacji według teorii waloryzacji ról z kluczowymi tezami edukacji włączającej (asymilacja do roli a różnorodność ról) oraz zdemaskować ukryty mechanizm wtórnej dewaloryzacji uczniów niepełnosprawnych w szkołach używających języka inkluzji.

EN

One of the most important theoretical dilemmas in the field of special education is the location of theoretical construct of inclusion in its paradigmatic foundations. The attempt to confront them with the development of the normalization project – the Social Role Valorisation theory was undertaken in these considerations. Their goal is to critically analyze the benefits and failures of educational inclusion as one of the ways to social integration of children with disabilities. Considering the exploratory and prognostic potential of Wolf Wolfberger’s theory, two scenarios were created revealing both the profits and losses of the disabled students’ education. The established criterion for success was the availability of a socially valued role – the role of a regular school student. The reflections made it possible to notice imperfections and points of divergence of socialization based on the Social Role Valorisation theory with the key assumptions of inclusive education (assimilation to role and diversity of roles) and to unmask the hidden mechanism of renewed devaluation of disabled students in schools using the language of inclusion.

Keywords

PL

teoria waloryzacji roli społecznej; edukacja włączająca; wykluczenie społeczne; role społeczne; socjalizacja; niepełnosprawność

EN

Social Role Valorisation; inclusive education; social devaluation; social roles; socialization; disability

• Publisher: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
• Journal: Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania
• Year: 2019
• Issue: 4(33)
• Pages: 95-111

Dates

published

2020-05-29

Contributors

author

Papuda-Dolińska Beata

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Wydział Pedagogiki i Psychologii

References

• Barnes C., Mercer G., Niepełnosprawność, wyd. SIC, Warszawa, 2008
• Barton L., The Politics of Special Educational Needs, Falmer Press, Lewes, 1987
• Blum C., Bakken J. P., Labeling of students with disabilities: Unwanted and not needed, [w:] Current issues and trends in special education: Identification, Assessment and Instruction, eds. Obiakor F. E., Bakken J. P., Rotatori A. F.,Emerald Group Publishing Limited, Bingley, UK, 2010
• Campbell F., Contours of Ableism. The Production of Disability and Abledness, Palgrave Macmillan UK, 2009
• Chrzanowska I., Funkcjonowanie dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim w szkole podstawowej, Łódź, Wydawnictwo UŁ, 2003
• Gindrich P., Psychospołeczne korelaty wyuczonej bezradności młodzieży gimnazjalnej z trudnościami w uczeniu się i zaburzeniami towarzyszącymi, Lublin, UMCS, 2011
• Grzyb B., Uwarunkowania związane z przenoszeniem uczniów niepełnosprawnych ze szkół integracyjnych do specjalnych, Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls, 2013
• Kearney A., Exclusion from and Within School. Issues and Solutions, Rotterdam, Sense Publishers, 2011
• Krause A., Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej, Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls, 2011
• Lipińska-Lokś J., Zmiany stosunków między dziećmi pełnosprawnymi i dziećmi niepełnosprawnymi w klasach integracyjnych, Zielona Góra, UZ, 2011
• Little L., Victimization of children with disabilities, [w:] Health consequences of abuse in the family: A clinical guide for evidence-based practice, red. Kendall-Tackett K. A., Washington, American Psychological Association, 2004
• Mitchell D., Sprawdzone metody w edukacji specjalnej i włączającej. Strategie nauczania poparte badaniami, Gdańsk, wyd. Harmonia, 2016
• Oliver M., Capitalism, disability and ideology: a materialist critique of the normalization principle, [w:] A quarter-century of normalization and social role valorization: evolution and impact, eds. Flynn R., Lemay R., Ottawa, University of Ottawa Press, 1999
• Race D. G., Social role valorisation and the English experience, London, Whiting & Birch Ltd., 1999
• Rozenbajgier M., Dziecko niepełnosprawne w grupie rówieśniczej, [w:] O poznawaniu siebie i świata przez dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, red. Pilecka W., Bidziński K., Pietrykiewicz M., Kielce, Wydawnictwo UHP Jana Kochanowskiego, 2008
• Siperstein G. N., Norins J. & Mohler A., Social acceptance and attitude change, [w:] Handbook of intellectual and developmental disabilities, eds. Jacobson W., Mulick J. A. & Rojahn J., Springer, New York, 2007
• Slee R., The irregular school: Exclusion, schooling and inclusive education, New York, Taylor & Francis, 2011
• Slee R., Social Justice and the changing directions in educational research: the case of inclusive education, [w:] Special educational needs and inclusive education. Major themes in education, Routledge, ed. Mitchell D., New York, 2004
• Szumski G., Wokół edukacji włączającej. Efekty kształcenia uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim w klasach specjalnych, integracyjnych i ogólnodostępnych, Warszawa, wyd. APS, 2010
• Tillmann K., Teorie socjalizacji. Społeczność Instytucja Uprzedmiotowienie, Warszawa, 2013
• Whatever happened to inclusion? The place of students with intellectual disabilities in education, ed. Smith P., Peter Lang, New York, 2010
• Wiącek G., Efektywna integracja szkolna. Systemowy model uwarunkowań powodzenia w kształceniu integracyjnym, Lublin, Towarzystwo Naukowe KUL, 2008
• Wolfensberger W., Thomas S., Introductory Social Role Valorisation workshop training package. Syracuse, New York, Training Institute for Human Service Planning, Leadership and Change Agentry, 2005
• Wolfensberger W., Thomas S., PASSING. A tool for analyzing service quality according to Social Role Valorization criteria. Ratings manual (3rdrev. ed.), New York, Training Institute for Human Service Planning, Leadership & Change Agentry, 2007
• Żółkowska T., Społeczna (de)waloryzacja roli osoby niepełnosprawnej, [w:] Gajdzica Z., Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej, Kraków, Oficyna Wydawnicza Impuls, 2013
• Baker E. T., Wang M. C., Walberg H. J., The effects of inclusion on learning, „Educational Leadership” 1994, vol. 52
• Bernburg J. G., Krohn M. D., Rivera C. J., Official Labeling, Criminal Embeddedness, and Subsequent Delinquency: A Longitudinal Test of Labeling Theory, „Journal of Research in Crime and Delinquency” 2006, 43
• Boyle C., Scriven B., Durning S., Downes C., Facilitating the learning of all students: The ‘professional positive’ of inclusive practice in Australian primary schools, „Support for Learning” 2011, 26(2)
• Cameron D. L., Jortveit M., Do different routes to becoming a special educator produce different understandings of the profession and its core concepts?, „European Journal of Special Needs Education” 2014, 29(4)
• Cameron D. L., Lindqvist G., School District Administrators’ Perspectives on the Professional Activities and Influence of Special Educators in Norway and Sweden, „International Journal of Inclusive Education” 2014, 18(7)
• Caruso G. A., Osburn J. A., The Origins of “Best Practices” in the Principle of Normalization and Social Role Valorisation, „Journal of Policy and Practices in Intellectual Disability Research” 2011, 8(3)
• Cole D. A., Meyer L., Social Integration and Severe Disabilities: A Longitudinal Analysis of Child Outcomes, „The Journal of Special Education” 1991, 25(3)
• Courtade G., Spooner F., Browder D., Jimenez B., Seven reasons to promote standards-based instruction for students with severe disabilities: A reply to Ayres, Lowrey, Douglas & Sievers (2011), „Education and Training in Autism and Developmental Disabilities” 2012, 47(1)
• Fekkes M., Pijpers F. I. M., Fredriks A. M., Vogels T., Verloove-Vanhorick S. P., Do bullied children get ill, or do ill children get bullied? A prospective cohort study on the relationship between bullying and health-related symptoms, „Pediatrics” 2006, 117(5)
• Florian L., Inclusive Pedagogy: A transformative approach to individual differences but can it help reduce educational inequalities?, „Scottish Educational Review” 2015, 47(1)
• Gajdzica Z., Dlaczego dziecko z niepełnosprawnością zwykle staje się uczniem upośledzonym?, „Kultura-Społeczeństwo-Edukacja” 2012, nr 2
• Gajdzica Z., Źródła wiedzy polskich i czeskich nauczycieli na temat przemian kształcenia uczniów niepełnosprawnych – doniesienie z badań, „Studia Edukacyjne” 2013, nr 24
• Gibbs S., Elliott J., The differential effects of labelling: how do ‘dyslexia’ and ‘reading difficulties’ affect teachers’ beliefs, „European Journal of Special Needs Education” 2015, 30(3)
• Glazzard J., Perceptions of the barriers to effective inclusion in one primary school: Voices of teachers and teaching assistants, „Support for Learning” 2011, 26(2)
• Graham L. J., Sweller N., The inclusion lottery: Who’s in and who’s out? Tracking inclusion and exclusion in New South Wales government schools, „International Journal of Inclusive Education” 2011, 15(9)
• Guralnick M. J., Gottman J. M., Hammond M. A., Effects of social setting on the friendship formation of young children differing in developmental status, „Journal of Applied Developmental Psychology” 1996, 17
• Jones B. A., Fostering Collaboration in Inclusive Settings: The Special Education Students at a Glance Approach, „Intervention in School and Clinic” 2012, 4(5)
• Lebeer J., Artanen P., Candeias A., Grácio M. L., Bohacs K., Sønnesyn G., Van de Veire H., Van Trimpont I., Orban R., János R., Demeter K., Schraepen B., Dawson I., The Need for a more Dynamic and Ecological Assessment of Children Experiencing Barriers to Learning to move towards Inclusive Education: a Summary of Results of the Daffodil Project, „Transylvanian Journal of Psychology”, 2013, Special Issue
• Lejzerowicz M., Włączanie i integracja a stygmatyzacja osób z niepełnosprawnością w polskiej edukacji, „Forum Oświatowe” 2016, 28(1)
• Mallory B. L., New R. S., Social constructivist theory and principles of inclusion: challenges for early childhood special education, „The Journal of Special Education” 1994, Vol. 28, No. 3
• Mann G., van Kraayenoord Ch., The Influence of Wolf Wolfensberger and His Ideas, International Journal of Disability, „Development and Education” 2011, 58(3)
• Norwich B., Lewis A., How specialized is teaching children with disabilities and difficulties?, „Journal of Curriculum Studies” 2007, 39(2)
• Osburn J., An overview of Social Role Valorisation Theory, „The SRV Journal” 2006, 1(1)
• Persson B., Exclusive and inclusive discourses in special education research and policy in Sweden, „International Journal of Inclusive Education” 2003, 7(3)
• Plichta P., Przemoc rówieśnicza i uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi – uwarunkowania i propozycje rozwiązań profilaktycznych, „Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka” 2016, 15(1)
• Rose C. A., Espelage D. L., Monda-Amaya L. E., Shogren K. A., Aragon S. R., Bullying and Middle School Students With and Without Specific Learning Disabilities: An Examination of Social-Ecological Predictors, „Journal of Learning Disabilities” 2015, 48(3)
• Santoli S. P., Sachs J., Romey E., McClurg S., A successful formula for middle school inclusion: Collaboration, time, and administrative support, „Research in Middle Level Education” 2008, 32(2)
• Slee R., Allan J., Excluding the included: A reconsideration of inclusive education, „International Studies in Sociology of Education” 2001, 11(2)
• Slee R., Limits to and possibilities for educational reform, „International Journal of Inclusive Education” 2006, 10(2–3)
• Wolfensberger W., Thomas S., Obstacles in the professional human service culture to implementation of Social Role Valorisation and community integration of clients, „Care in place” 1994, 1(1)
• Zacharuk T., Edukacja włączająca szansą dla wszystkich uczniów, „Meritum” 2011, 1(20)
• Zelek S., Self-concepts of students with learning disabilities and their normally achievingmpeers: a review, ,,European Journal of Special Needs Education” 2004, No 19(2)
• Armstrong J. (2006), The Application of Social Role Valorisation in Supporting People with an Intellectual Disability – An Overview, http://www.socialrolevalorization.com/images/documents/Articles-resources/Armstrong2006-SRVandIntellectualDisability.pdf, [dostęp dnia: 02.08.2017]
• Szluz B. (2007), Integracja czy stygmatyzacja osób niepełnosprawnych, https://repozytorium.ur.edu.pl/bitstream/handle/item/2294/Szluz_Integracja. pdf?sequence=1&isAllowed=y, [dostęp dnia: 23.03.2018]
• Firkowska-Mankiewicz A., Does Exclusive Education Contribute to a Good Quality of Life?, Paper presented to the International Special Education Congress, Manchester (24–28 July 2000)
• Najwyższa Izba Kontroli, Wspieranie kształcenia specjalnego uczniów z niepełnosprawnościami w ogólnodostępnych szkołach i przedszkolach, Warszawa, 2018
• UNESCO, Policy Guidelines on Inclusion in Education, UNESCO, Paris, 2009