Osobowość publicznoprawna w świetle statusu prawnego Kościoła katolickiego w II RP

• Authors: Krawczyk Michał

Title variants

EN

The Public-Legal Entity in the Light of the Legal Character of the Catholic Church in the Second Polish Republic

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Od lat trwa dyskusja nad przywróceniem do polskiego porządku prawnego pojęcia osobowości publicznoprawnej. Jednocześnie pojęcie to ciągle wydaje się niejasne, problematyczne, a jego zasadność dyskusyjna. Pomocne w rozwiązaniu powyższych kwestii może być odwołanie się do poglądów międzywojennej doktryny prawa, która przy wykorzystaniu tej konstrukcji prawnej definiowała charakter prawny Kościoła katolickiego w II RP, poddając ją przy tym gruntownej analizie.

EN

The discussion about the restitution of the public-legal entity issue to Polish legal order have lasted for many years. Simultaneously, this issue still seems to be vague, problematic, and its justice - disputable. The reference to the interwar law doctrine may be helpful to solve the issues above. Then it was common to define the legal character of the Catholic church in the light of the issue discussed here.

Keywords

PL

Kościół katolicki, Konkordat, Związki wyznaniowe

EN

Roman Catholic Church, Concordat, Religious association

• Publisher: Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
• Journal: Zeszyty Naukowe UPH seria Administracja i Zarządzanie
• Year: 2013
• Issue: 99
• Pages: 159-175

Contributors

author

Krawczyk Michał

• UP-H Siedlce

References

• Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. z 1921 r., Nr 44, poz. 267.
• Ustawa z dnia 17 lutego 1922 r. o państwowej służbie cywilnej, Dz.U. z 1922 r., Nr 21, poz. 164.
• Ustawa z dnia 16 sierpnia 1923 r. o opiece społecznej, Dz.U. z 1923 r., Nr 92, poz. 726.
• Ustawa z dnia 6 lutego 1928 r. prawo o ustroju sądów powszechnych, Dz.U. z 1932 r., Nr 102, poz. 863.
• Ustawa z dnia 19 marca 1928 r. Kodeksu Postępowania Karnego, Dz.U. z 1932 r., Nr 33. poz. 725.
• Ustawa z dnia 29 listopada 1930 r. Kodeks Postępowania Cywilnego, Dz.U. z 1932 r., Nr 112, poz. 934.
• Ustawy z dnia 11 marca 1932 r. o ustroju szkolnictwa, Dz.U. z 1932 r., Nr 38, poz. 389.
• Ustawa z dnia 17 marca 1932 r. o składkach na rzecz Kościoła katolickiego, Dz.U. z 1932r., Nr 35, poz. 358.
• Ustawa z 17 marca 1932 o chowaniu zmarłych i stwierdzaniu przyczyn zgonu, Dz.U. z 1932 r., Nr 35, poz. 359.
• Ustawa z dnia 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego , Dz.U. z 1933 r., Nr 35 poz. 294.
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1936 r. Kodeks Wojskowego Postępowania Karnego, Dz.U. z 1936 r., Nr, 76, poz. 537.
• Ustawa z dnia 09 kwietnia 1938 r. o powszechnym obowiązku wojskowym, Dz.U. z 1938r., Nr 25, poz. 220.
• Rozporządzenie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z 23 marca 1926 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych w sprawie udzielania pomocy państwowej przy wykonywaniu postanowień i dekretów kościelnych, Dz.U. z 1926 r., Nr 44, poz. 271.
• Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 22 marca 1928 r. o postępowaniu administracyjnym, Dz.U. z 1928 r., Nr 36, poz. 341.
• Rozporządzenie Ministra Wyznań i Oświecenia Publicznego z dnia 5 kwietnia 1928 r. przepisy o organizacji gmin wyznaniowych żydowskich, Dz.U. z 1928 r., Nr 52, poz. 500.
• Rozporządzenie Min. Pracy i Opieki Społecznej z dnia 25 maja 1929 r. wydane w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości i Ministrem Spraw Wewnętrznych o organizacji przytułków, domów pracy dobrowolnej i przymusowej, Dz.U. z 1929 r. Nr 41, poz. 350.
• Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 11 lipca 1932 r. wprowadzające kodeks karny, Dz.U. z 1932 r., Nr 60, poz. 571.
• Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 27 listopada 1932 r. Prawo o stowarzyszeniach, Dz.U. z 1932r., Nr 84, poz. 806.
• Rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 27 października 1933r. o publicznych przedsięwzięciach rozrywkowych, Dz.U. z 1933 r. Nr 85, poz. 632.
• Rozporządzenie Prezydenta R.P. z dnia 24 sierpnia 1934 o wojskowej służbie pomocniczej, Dz.U. z 1934 r., Nr 86, poz. 783.
• Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 24 września 1934 r. prawo o postępowaniu wywłaszczeniowym, Dz.U. z 1934 r., Nr 86, poz. 776.
• Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 24 października 1934 o osobistych świadczeniach wojennych, Dz.U. z 1934 r., Nr .95, poz. 858.
• Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 20 kwietnia 1936 r. o wykonaniu dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 14 listopada 1935 r. o podatku od lokali, Dz.U. z 1936 r., Nr 33, poz. 258.
• Rozporządzenie Ministrów Spraw Wojskowych, Spraw Wewnętrznych i Opieki Społecznej z dnia 7 lutego 1939 r. w sprawie wykonania ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 r. o powszechnym obowiązku wojskowym, Dz.U. z 1939 r., Nr 20, poz. 131.
• Dekret Prezydenta RP z 14 listopada 1935 r. o podatku lokalowym, Dz.U. z 1935 r., Nr 82, poz. 505.
• Konkordat pomiędzy Stolicą Apostolską a Rzeczypospolitą Polską zawarty dnia 10 lutego 1925 r., Dz.U. z 1925 r., Nr 72, poz. 501.
• Codex Iuris Canonici Pii X Pontificis Maximi iussu digestus Benedicti Papae XV autoritate promulgator, Acta Apostolicae Sedis 9 (1917) pars II.
• Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1933 r., OSP z 1934 r., poz. 79.
• Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 1958 r., w spr. 4 CR 93/58, nie publikowane, AAN, UdsW, 136/43.
• Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 1959 r. w spr. 2 CR 162/59, nie publikowane.
• Uchwała składu Siedmiu Sędziów z dnia 19 grudnia 1959, w spr. I Co 42/59, OSN z 1960 r., zesz. II, poz. 33; też w OSP i KA nr 6/1960 poz. 1440.
• Uchwała Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 czerwca 1993 r. (W.3/92), OTK 2/1993.
• Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 stycznia 1995 r. (k. 5/94), OTK 1/1995.
• Opinia prawna M. Jaroszyńskiego na temat własności majątków pokościel-nych na Ziemiach Odzyskanych, AAN, UdsW 145/22; AAN, UdsW nr spisu 136/43.
• Pismo MSW do MWRiOP z 28 kwietnia 1925 r., AAN/MWRiOP/V/355/297.
• Abraham W., Konstytucja a stosunki wyznaniowe i kościół, ze zbioru: Nasza Konstytucja, Kraków, 1922.
• Aleksandrowicz. K., Brachium saeculare według obecnie obowiązujących i dawniejszych konkordatów, Kraków 1934.
• Agopszowicz A.Z. Gilowska Z., Ustawa o samorządzie terytorialnym. Komentarz, Warszawa 1997.
• Bigo T., Związki publicznoprawne w świetle ustawodawstwa polskiego, Warszawa, 1928.
• Dembiński H, Osobowość publicznoprawna samorządu w świetle metody dogmatycznej i socjologicznej, Wilno 1934.
• Gerstman A., Konkordat Polski ze Stolicą Apostolską, Lwów 1925.
• Grelewski S., Wyznania protestanckie i sekty religijne w Polsce współczesnej, Lublin 1937.
• Halban L., Konkordat ze Stolica Apostolską, [w:] Encyklopedia Prawa Prywatnego, t. I, Warszawa 1931.
• Jaworski W.L., Projekt konstytucji, Kraków 1928.
• Jaworski W.L., Prawa Państwa Polskiego, zesz. II A, Kraków 1921.
• Komarnicki H., Polskie prawo polityczne (geneza i system), Warszawa 1922.
• Litauer J. (red.), Prawo Cywilne, obowiązujące na obszarze b. kongresowego Królestwa Polskiego, Warszawa 1926.
• Litwin J., Rżewski A., Rejestracja stanu cywilnego, Warszawa 1931.
• Makowski J., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924.
• Makarewicz J., Kodek Karny z komentarzem, Lwów 1932.
• Mycielski A., Polskie prawo polityczne (konstytucja z 17.III.1921 r.), Kraków 1947.
• Nowacka E.J., Samorząd Terytorialny w administracji publicznej, Warszawa 1997.
• Osuchowski J., Prawo wyznaniowe RP 1918-1939, Warszawa 1967.
• Panejko J., Geneza i podstawy samorządu europejskiego, Wilno 1934.
• Pietrzak M., Prawo wyznaniowe, Warszawa 2005.
• Rabska T., Przywracanie ciągłości pojęć prawnych [w:] Państwo prawa, administracja, sądownictwo. Prace dedykowane prof. dr hab. Januszowi Łętowskiemu, Warszawa 1999.
• Sawicki J., Studia nad położeniem prawnym mniejszości religijnych w Państwie Polskim, Warszawa 1937.
• Świątkowski H., Wyznania religijne w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem ich stanu prawnego, Warszawa 1937.
• Świątkowski H., Wyznaniowe prawo państwowe, cz. IV, Warszawa 1949.
• Włodarczyk T., Konkordaty, Zarys historii ze szczególnym uwzględnieniem XX wieku, Warszawa 1974.
• Demiańczuk J., Wolfenburg T., Publiczno-prawny charakter kościołów i związków religijnych, "Gazeta Administracyjna" nr 9-10, 1947.
• Demiańczuk J., Uznanie prawne wyznań w świetle konstytucji, "Państwo i Prawo" nr 5-6, 1948.
• Fundowicz S., Osoby prawne prawa publicznego w prawie polskim, "Samorząd Terytorialny" nr 3, 2000.
• Kołodziejek H., Osobowość prawna prawa publicznego Kościoła katolickiego w Polsce, "Państwo i Prawo" nr 6, 1988.
• Kotulski M., Pojęcie i istota samorządu terytorialnego, "Samorząd Terytorialny" nr 1-2, 2000, s. 87 i n.
• Krukowski J., Problematyka osobowości prawnej Kościoła katolickiego w relacji do państwa, Roczniki Teologiczno-Kanoniczne, Tom XXV, 1978, zeszyt 5.
• Krukowski J., Osobowość prawna Kościoła katolickiego w relacji do państwa, Roczniki Nauk Społecznych, Tom VIII, 1980.
• Litwin J., Prawo o aktach stanu cywilnego, jego geneza i zasady przewodnie, przedruk z "Demokratycznego Przeglądu Prawniczego" nr 3-4 z 1946, Warszawa 1946.
• Miemiec W. i M., Podmiotowość publicznoprawna gminy, "Samorząd Terytorialny" nr 11-12, 1991.
• Piekara A., Wartości i funkcje społeczne samorządu terytorialnego, "Państwo i Prawo" nr 8, 1990.
• Rabska T., Pozycja samorządu terytorialnego w Konstytucji, "Ruch Prawniczy, Społeczny i Ekonomiczny" nr 2, 1995.
• Radziewicz P., Kilka uwag w sprawie prawnej przydatności pojęcia "osoba prawa publicznego", "Samorząd Terytorialny" nr 6, 2000.
• Rajca L., Konstrukcja osobowości prawnej samorządu terytorialnego, "Samorząd Terytorialny" nr 3, 2004.
• Tupin R., Określenie własności i osób prawa publicznego, "Rzeczpospolita" z 8 listopada 1994 r.
• Tupin R., Osoby prawa publicznego. Problem do uregulowania w nowej konstytucji, "Rzeczpospolita" nr 8 z 10 stycznia 1996 r.
• Acta Apostolicae Sedis, 26:1934, 56:1965
• Palestra, 1966 r., nr 9.
• Okólnik nr 7 z 27 stycznia 1937 r. o trybie korespondencji z urzędnikami stanu cywilnego, Dz.Urz. MSW z 1937 r., Nr 3, poz. 24.

Notes

PL

Pełny tekst artykułu umieszczono za zgodą wydawcy. Tekst jest dostępny w Internecie na stronie Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach.