The White Sea Pomorye and Its Inhabitants

• Authors: Karol Piasecki

Title variants

Pomorze białomorskie i jego mieszkańcy

• Languages of publication: EN

Abstracts

PL

Pomorze Białomorskie, obejmujące przede wszystkim wybrzeża Morza Białego, zamieszkane jest obecnie przez subetnos pomorski wchodzący w skład ludnościowego masywu rosyjskiego. Osadnictwo słowiańskie, datowane na druga połowę średniowiecza, nałożyło się na tym terenie na liczne, nie do końca rozpoznane grupy etniczne, reprezentujące językowo głównie ludy fińskie. Część z nich wywędrowała na północ i zachód, pozostałe uległy asymilacji bądź ekstynkcji, wreszcie nieliczne (Saamowie, Karełowie) częściowo zachowały swoją odrębność. Pod koniec XIX wieku na obszar Białomorza zaczęły napływac grupy pasterzy reniferów - Nieńcy i Komi-Iżemcy. Specyfika środowiska przyrodniczego wymusiła powstanie gospodarki wykorzystującej zasoby morza i wybrzeży, a tym samym rozwój szkutnictwa i żeglugi. Wpłynęło to na formowanie się odrębnej, specyficznej grupy Pomorców, będącej potomkami dawnych osadników i żeglarzy. Obecnie, po rozpadzie systemu komunistycznego, obserwuje się wyraźny wzrost samoświadomości i działania zmierzające do społęcznej konsolidacji tej grupy.

Keywords

PL

Pomorze Białomorskie; osadnictwo słowiańskie; Pomorcy

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Studia Maritima
• Year: 2009
• Volume: 22
• Pages: 5-24

Contributors

author

Karol Piasecki

• Uniwersytet Szczeciński

translator

Beata Zawadka

References

• Augustovič [pen name Osip Belomorsky] B.: Istoričeskij vzgljad na Varangerskoje pomor’e, “Morskij sbornik”, 62, 1862, 10
• Barrow S.: Anglijskie putešestvenniki v Moskovskom gosuadarstwe v XVI v., Leningrad 1938
• Bernshtam T.A.: Pomory. Formirowanie grupy i sistiema chozjajstva, Leningrad 1978
• Bernštam T.A.: Pomory: Formirovanie grupy i sistema chozjaistwa, Leningrad 1978
• Bryleva Z.: Istoria Komi-Ižemcov v Laplandii, “Živa Arktika”, 1999, 2 (16)
• Bryzygalov V.V.: Stroitelstvo zapadnoevropejskich Sudov v Pomorie (piervaja polovina XVIII v.), in: Niderlandy i Severnaja Rossja, ed. by Y.N. Bespiatych, J.W. Veluwenkamp and L.D. Popova, Sankt-Peterburg 2003
• Bubrich D.A.: Proischoženije karel’skogo naroda, Petrozavodsk 1947
• Černosvitov P.: Osvoenie Krajnego Severa, Moskva 1994
• Chlobystin L.P., Gračova G.N.: Pojavlenie olenevodstva v tundrovoj zonie Evropy. Zapadnoj i Sredniej Sibiri, in: Formy perechoda ot prisvaivajuščevo chozjaistva k proizvodjaščemu i osobennosti razvitija obščestvennogo stroja, Moskva 1974
• Davydov A.N.: K etnografii nizov’ev Severnoj Dviny i Gorola Archangelska v svetle istorii kulturnogo rajonirovanija Russkogo Severa, “Priroda i chozjaistvo Severa”, Murmansk 1983
• Demin V., Gierborea – utro civilizacii, Moskva 1997
• Dolgich O.: Očerki po etničeskoj istorii nencev i encev, Moskva 1970
• Dubrovin G.E., Okorokov A.V., Starkov V.F., Černosvitov P.J..: Istorija sevierorusskogo sudostroenija, Sankt-Peterburg 2001
• Duczko W.: Ruś wikingów [Vikings’ Rus], Warszawa 2006
• Egorov V.: Rus’ i nova Rus’, http://www.ipiran.ru/egorov/hraith.htm
• Gerberštejn S.: Moskovia, Moskva 2007
• Giperborea. Istoričeskie korni russkogo naroda, Moskva 2003
• Giperborejskie tajny Rusi, Moskva 2007
• Golovniov A.V.: Kočovniki tundry: nency i ich folklore, Ekaterinburg 2004
• Hajdú P.: The Samoyed peoples and languages, Hague 1963
• K istorii Russkogo severa: Russko-norvežskie otnošenija, “Izvestia Archangelskogo Obščestva isučenija Russkogo severa”, 1910, 11
• Karely Karelskoj ASSR, Petrozavodsk 1983
• Kert G.M.: Saamskij jazyk, in: Pribaltyjsko-finskie narody Rossii, ed. by E.I. Klement’eva and N.V. Šlygina, Moskva 2003
• Kirkinen H.: Karjala idän kulttuuripiirissä. Bysantin ja Venäjän yhteyksistä keskijan Karjalaan, Rauma 1963
• Kočkurkina S.I.: Gipotezy proizchoždienija karil, in: Pribaltijsko-finskie narody Rossii, ed. by E.I. Klement’ev and N.V. Šlygina, Moskva 2003
• Kolendo J.: Wenetowie a Słowianie [Veneti and Slavs], “Z odchłani wieków” [From the Abyss of Ages], 51, 1985, 3–4
• Kolendo J.: Wenetowie w Europie środkowej i wschodniej. Lokalizacja i rzeczywistość etniczna [Veneti in Central and Eastern Europe. Location and Ethnic Reality], “Przegląd Historyczny” [Historical Review], 75, 1984, 4
• Kultura russkich pomorov, ed. by P.J. Černosvitiv, Moskva 2005
• Labuda G.: Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna [Ancient and Early Medieval Slavic Lands], Poznań 2003
• Labuda G.: Źródła skandynawskie i anglosaskie do dziejów Słowiańszczyzny [Scandinavian and Anglo-Saxon Sources for the History of Slav Lands], Warszawa 1961
• Labuda G.: Źródła, sagi i legendy do najdawniejszych dziejów Polski [Sources, Sagas and Legends for the Earliest History of Poland], Warszawa 1961
• Leont’iev A. and Leont’ieva M.: Biarmia: severina kolybel’ Rusi, Moskva 2007
• Limerov I.I.: Peredanija o čudi v kontekstie kosmogoničieskich predstavlenij, “Trudy Instytuta jazyka, literatury i istorii Komi naučnogo centra UrO Rossijskoj AN”, 60, 1966
• Luk’jančenko T.B.: K voprosu o “saamskom” substrate v kul’ture nekotorych grupp naselnija Evropejskogo Severa, “Priroda i chozjaistvo Severa”, Murmansk 1983
• Majewski A.: Języki świata i ich klasyfikowanie [Languages of the World and their Classification], Warszawa 1989
• Mocja A.P, Chalikov A.C.: Bulgar–Kiev. Puti – svjazi – sudby, Kiev 1997
• Mulloner I.I.: Etnoistoričeskije motivy topponimii Mežoziera, in: L.A. Golubeva and S.I. Kočkurkina, Belozerskaja ves’
• Niemi E.: Pomorskaja torgovla s točki zrenija norvežcev, in: Narody i kul’tury Barenceva regiona, Tromso 1996
• Osnovnyje problemy archeologii Archangel’skogo Belomorja, “Priroda i chozjaistvo Severa”, Murmansk 1983
• Paškov A.M., “Odkrytie” i izučenije vepsov v dorevolucionnoj Rossii, in: Pribaltijsko-finskie
• Piasecki K., Pasterze mamutów [Herdsmen of Mammoths], Światowit, 2001, New series, vol. 3 (44), fsc. B
• Ravdonikas V.I., Probliemy izučenija kult’ur epochi metala v Karieli, “Karelia, Yearbook KGM (1928)”, Pietrozavodsk 1930
• Rus’ Giperboreiskaja, Moskva 2002; Atlantida – Giperborea (co-author), Moskva 2003
• „Russkaja zemla” i obrazovanije territorii drevnierusskogo gosudarstva, Moskva 1951
• Russkij Sever, ed. by I.V. Vlasova, Moskva 2004
• Simčenko J.B.: Nektoroye dannye o drevniem etničeskom substrate v sostave narodov Severnoj Evrazii, in: Problemy antropologii I istoričeskoj etnografii Azii, Moskva 1968
• Simčenko J.B.: Nektorye dannye o drevnem etničeskom substrate v sostave narodom Severnoj Evrazji, in: Problemy antropologii i istoričeskoj etnografii Azii, ed. by V.P. Alekseev and I.S. Gurvič, Moskva 1978
• Starkel L.: Paleografia holocenu [Paleography of the Holocene], Warszawa 1977
• Ul’janov I.: Strana Pomorja, 1984
• Vorren Ø., Manker E.: Lapończycy [Lapps], Warszawa 1980

Identifiers

ISSN

0137-3587