Korzenie i sytuacja polskiej animacji artystycznej pierwszych dekad XXI wieku

• Authors: Zmudziński Bogusław

Title variants

EN

The Roots and the Condition of Polish Artistic Animation in the First Decades of the 21st Century

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przemiany społeczno-polityczne oraz ekonomiczne zapoczątkowane w 1989 r. spowodowały dotkliwy kryzys w polskim filmie animowanym lat 90. Po okresie zastoju pierwsze dekady nowego wieku przyniosły znaczne ożywienie w polskiej animacji artystycznej. Autor kreśli obraz twórczości w tej dziedzinie, rozpatrując jej osiągnięcia na historycznym tle niepowtarzalnego zjawiska kulturowego, jakim była i jest znana na całym świecie tzw. polska szkoła animacji. Mając świadomość, że nowe pokolenia twórców zarówno kontynuują jej tradycje, jak i wchodzą z nią w polemiczny dyskurs, autor punktuje kluczową dla wartości szkoły rolę cenionej na świecie edukacji filmowej, wskazując równocześnie intensywną feminizację polskiej animacji ostatnich dekad jako jej cechę wyróżniającą.

EN

The socio-political and economic transformations initiated in 1989 caused a severe crisis in the Polish animated film of the 1990s. After a period of stagnation, the first decades of the new century brought a significant revival of Polish artistic animation. The author presents the works of Polish artistic animation and examines its achievements against the historical background of the “Polish school of animation”, which has always been a world-famous, unique cultural phenomenon. Aware of the fact that new generations of artists both continue this tradition, as well as engage with it polemically, the author emphasizes the role of internationally renowned film education, which is crucial to the transfer of the school’s values. At the same time, he indicates that, in recent decades, a distinctive feature of Polish animation has been its intense feminisation.

Keywords

PL

polska szkoła animacji; polska szkoła plakatu; animacja autorska; szkolnictwo filmowe; feminizacja animacji

EN

polska szkoła animacji; polska szkoła plakatu; animacja autorska; szkolnictwo filmowe; feminizacja animacji

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2020
• Issue: 112 Polski dokument, polska animacja
• Pages: 23-37

Contributors

author

Zmudziński Bogusław

• AGH – Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

References

• Armata, J. (2011). Z Armatą na Wilka. Animowany blues Mariusza Wilczyńskiego. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Nowe Horyzonty – Korporacja Ha!art.
• Armata, J. (2016). Poznańscy mistrzowie autorskiej animacji. W: J. Adamczak, M. Ćwiek (red.), Animacja w poznańskiej uczelni (1980-2016). Wydział Animacji. Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu (ss. 23-32). Poznań: Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu.
• Armata, J. (2018). Krakowska szkoła animacji. Ekrany, (5), ss. 95-99.
• Bendazzi, G. (2016). Animation: A World History. Volume 2: The Birth of a Style – The Three Markets. Boca Raton: CRC Press – Taylor & Francis Group – A Focal Press Book.
• Bendazzi, G., Zmudziński, B. (2004). Animacja to filmowa poezja. Z Giannalberto Bendazzim rozmawia Bogusław Zmudziński (tłum. M. Jaskóła). W: Katalog przeglądu „55 lat polskiej animacji”. 12.03-29.04.2004 (ss. 32-33). Warszawa: Stowarzyszenie Filmowców Polskich.
• Bobrowska, O., Bobrowski, M. (2018). Młoda polska animacja. W stronę kobiecej nowej fali. Ekrany, (2), ss. 30-35.
• Chwałek, M., Sygut-Wierzbicka, J., Zmudziński, B. (red.) (2015). Katalog 22. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Etiuda&Anima. Kraków: Fundacja Promocji Kultury Artystycznej, Filmowej i Audiowizualnej Etiuda&Anima.
• Dukaj, J., Stelmach, M. (2019). Procedury światotwórstwa. Jacek Dukaj w rozmowie z Miłoszem Stelmachem. Ekrany, (3-4), ss. 13-17.
• Frukacz, M. (2008). Nauczanie animacji między sztuką a rzemiosłem. W: M. Giżycki, B. Zmudziński (red.), Polski film animowany (ss. 142-159). Warszawa: Polskie Wydawnictwo Audiowizualne.
• Giżycki, M. (2004). Krótka historia polskiego filmu animowanego. W: Katalog przeglądu „55 lat polskiej animacji”. 12.03-29.04.2004 (s. 15). Warszawa: Stowarzyszenie Filmowców Polskich.
• Halas, J., Kijowicz, M. (1977). Film animowany: co to dziś znaczy? Mówią John Halas i Mirosław Kijowicz (notowała B. Mruklik). Kino, (7), ss. 21-24.
• Kossakowski, A. (1977). Kilka myśli przy okazji trzydziestolecia. Kino, (7), ss. 17-20.
• Kossakowski, A. (1977). Polski film animowany 1945-1977. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Kucia, J., Zmudziński, B. (1997-1998). Pomagam widzowi się odnaleźć. Z Jerzym Kucią rozmawia Bogusław Zmudziński. Kwartalnik Filmowy, (19-20), ss. 180-186.
• Maj, K. M. (2019). Słowo „film” znaczy świat. Ekrany, (3-4), ss. 6-10.
• Margolis, H. (2017). Problem dziedzictwa animacji autorskiej. W: M. Kozubek, T. Szczepański (red.), Polska animacja XXI wieku (ss. 42-63). Łódź: Wydawnictwo Biblioteki Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej.
• Margolis, H. (2019). Animacja autorska w PRL w latach 1957-1968. Ukryty projekt Kazimierza Urbańskiego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Margolis, H. (red.) (2018). Animacja w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Warszawa: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie.
• Olszowska, M., Zmudziński, B. (2016). Polish Animation from the Beginning of the New Century in the Eye of Strangers. W: O. Bobrowska, M. Bobrowski (red.), Obsession, Perversion, Rebellion: Twisted Dreams of Central European Animation (ss. 191-207). Bielsko-Biała – Kraków: Galeria Bielska BWA.
• Sitkiewicz, P. (2011). Polska szkoła animacji. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.