Elementy religijne w Rejowym opisywaniu faz życia człowieka

• Authors: Dorota Kozaryn

Title variants

EN

Religious elements in Rej’s description of phases of human’s life

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Selected religious elements used by Rej to describe phases of human’s life are presented. Religiousness becomes visible in Rej’s work because: - he has a deep conviction that belief in God is very important in human’s life and that people should submit to God which in the linguistic sphere infl uences both lexical and syntax determinants used for persuasion (use of names of religious values, 2nd person singular and 1st person plural forms of verbs provoking for reflection or appealing for improvement of life); - he uses the Bible as an authority – biblical statements are referred to as a proof of veracity of content of his work; - he refers to specific biblical characters, situations and expressions, uses religious vocabulary and forms religious comparisons. Those planes (which is understandable) spread also to Rej’s descriptions of childhood, youth, adulthood and old age.

Keywords

PL

idiolekt; Mikołaj Rej; religijność

EN

idiolect; Mikołaj Rej; religiousness

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
• Year: 2010
• Volume: 9
• Pages: 101-112
• Physical description: oryginalny artykuł naukowy

Dates

published

2010

Contributors

author

Dorota Kozaryn

• Uniwersytet Szczeciński

References

• Aries Ph., Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach, tłum. M. Ochab, Gdańsk 1995.
• Brückner A., Mikołaj Rej, Warszawa 1988.
• Fabian J.S., Mikołaj Rej z Nagłowic jako pisarz religijny ewangelicki, „Zwiastun Ewangeliczny” 1905, R. 8, nr 7.
• Kozaryn D., Językowy obraz faz życia ludzkiego w utworach Mikołaja Reja, Szczecin 2009.
• Kozaryn D., Leksem Bóg w „Wizerunku własnym żywota człowieka poczciwego” Mikołaja Reja (Przyczynek do językowego obrazu Boga w Rejowym „Wizerunku”), w: Język religijny dawniej i dziś (w kontekście teologicznym i kulturowym), red. ks. P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak, M. Rybka, t. IV, Poznań 2009.
• Kozaryn D., O słownictwie „Catechismusa” z 1543 r., w: Język religijny dawniej i dziś. Materiały z konferencji, Gniezno 3–5 czerwca 2004, red. S. Mikołajczak,T. Węcławski, Poznań 2005.
• Kozaryn D., Porównania religijne w „Wizerunku własnym żywota człowieka poczciwego” Mikołaja Reja, w: Język religijny dawniej i dziś, red. ks. P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak, M. Rybka, t. III, Poznań 2007.
• Langkammer H., Słownik biblijny, wyd. IV, Katowice 1990.
• Maciuszko J.T., Poglądy religijne Mikołaja Reja, w: Mikołaj Rej z Nagłowic. W pięćsetną rocznicę urodzin, pod red. W. Kowalskiego, Kielce 2005.
• Maciuszko J.T.: Mikołaj Rej. Zapomniany teolog ewangelicki z XVI w., Warszawa 2002.
• Nowa księga przysłów polskich i wyrażeń przysłowiowych polskich, t. II K–P, red. J. Krzyżanowski, Warszawa 1970.
• Rej M., Przemowa krotka do tychże ksiąg należąca, do krześcijańskiego człowieka każdego o przypadkoch rozlicznych czasów dzisiejszych (Spolne narzekanie wszej Korony na porządną niedbałość naszę) – w: Źwierciadło albo kstałt, w ktorym każdy stan snadnie sie może swym sprawam, jako we źwierciedle, przypatrzyć; wyd. J. Czubek i J. Łoś, wstęp I. Chrzanowski, Kraków 1914.
• Rej M., Świętych słow a spraw Pańskich, ktore tu sprawował Pan a Zbawiciel nasz na tym świecie, jako prawy Bog, będąc w człowieczeństwie swoim, Kronika albo Postylla, polskim językiem a prostym wykładem, też dla prostakow, krotce uczyniona i na wielu miejscach nad pirwsze wydanie poprawiona; wyd. Biblioteka Pisarzy Polskich, Seria B, nr 14, t. 4, cz. 2, Wrocław 1965.
• Rej M., Wizerunk własny żywota człowieka poczciwego, w ktorym jako we źwierciedle snadnie każdy swe sprawy oględać może; zebrany i z filozofow i z roznych obyczajow świata tego; wyd. cz. I: Fototypia i transkrypcja tekstu, oprac. W. Kuraszkiewicz, Biblioteka Pisarzów Polskich, Seria B, nr 19, Wrocław 1971.
• Rej M., Źwierzyniec, w ktorym rozmaitych stanow ludzi, źwirząt, i ptakow, kształty, przypadki, i obyczaje, są właśnie wypisane. A zwłaszcza ku czasom dzisiejszym naszym niejako przypadające; wyd. Biblioteka Pisarzów Polskich, Kraków 1895, oprac. W. Bruchnalski.
• Rej M., Żegnanie z światem (Tenże to z światem, z dobrym towarzyszem swoim, i z jego ozdobnemi przypadki żegnając sie, rozmawia krotkiemi słowy); w: Źwierciadło albo kstałt, w ktorym każdy stan snadnie sie może swym sprawam, jako we źwierciedle, przypatrzyć; wyd. J. Czubek i J. Łoś, wstęp I. Chrzanowski, Kraków 1914.
• Rej M., Żywot człowieka poczciwego; wyd. w oprac. J. Krzyżanowskiego, BN S.I, nr 152, Wrocław 1956.
• Rej M., Żywot Jozefa z pokolenia żydowskiego syna Jakobowego rozdzielony w rozmowach person, ktory w sobie wiele cnot i dobrych obyczajow zamyka; wyd. faksymilowe egzemplarza z Biblioteki PAN w Kórniku (sygn. Cim.0.54) oraz oprac. przez R. Zawilińskiego, Biblioteka Pisarzów Polskich, Kraków 1889.
• Skorupka S., Słownik frazeologiczny języka polskiego, Warszawa 1967.
• Skwarczyńska S., „Literatura katolicka” jako termin w nauce o literaturze, „Znak” 1950, nr 24.
• Słownik polszczyzny XVI wieku, red. M.R. Mayenowa, F. Pepłowski, t. 1–32, Wrocław – Warszawa 1966–2004.
• Słownik współczesnego języka polskiego, red. B. Dunaj, Warszawa 1996.
• Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, Warszawa 2003.