Polish Diaspora and Military Intelligence of the Second Polish Republic, 1918-1939. An Outline of the Problem

• Authors: Wojciech Skóra

Title variants

PL

Polonia a wywiad wojskowy Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939). Zarys problemu

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Millions of Poles living outside of their native lands, that is members of Polish diaspora, were recognized by the Polish authorities as a reservoir of strong support for the homeland. The Polish Ministry of Foreign Affairs conducted activities aimed at turning them into a useful tool in the hands of the government. Polish diaspora, mainly understood as Poles permanently living abroad, formed the basis for Polish intelligence activities in the interwar period. An analysis of selected intelligence networks and agents’ nationalities may lead to such a conclusion. This phenomenon applied not only to “small fries” in the intelligence cycle, that is thousands of people gathering meaningless information, but also to the most prominent agents, who – although less often – were of Polish origin.

PL

Wielomilionowa Polonia była uznawana przez władze Polski za rezerwuar wsparcia dla kraju. Ministerstwo Spraw Zagranicznych prowadziło działania mające uczynić z niej narzędzie rządu. Polonia, rozumiana jako Polacy na stałe przebywający za granicą, była w dwudziestoleciu międzywojennym podstawą działań wywiadu polskiego. Do takiego wniosku prowadzi analiza wybranych siatek wywiadowczych i narodowości agentów. Nie dotyczyło to wyłącznie „agenturalnej drobnicy”, owych tysięcy osób zbierających drobne wiadomości. Również najważniejsi agenci – choć rzadziej – byli z pochodzenia Polakami.

Keywords

EN

Polish diaspora; military intelligence; Second Polish Republic

PL

Polonia; wywiad wojskowy; Druga Rzeczpospolita

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Studia Polonijne
• Year: 2019
• Volume: 40
• Pages: 209-221

Contributors

author

Wojciech Skóra

• Akademia Pomorska w Słupsku

References

• Danielewicz K., Lwowska ekspozytura wywiadu. Działalność Ekspozytury nr 5 SG we Lwowie w latach 1921-1939, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek 2011.
• Hoy G., Ostrovsky V., Wyznania szpiega. Z tajemnic izraelskiego wywiadu, Warszawa: Polus 1991.
• Iwanow N., Zapomniane ludobójstwo. Polacy w państwie Stalina. „Operacja polska” 1937-1938, Kraków: Znak 2015.
• Kołodziej E., Dzieje Polonii w zarysie 1918-1939, Warszawa: Książka i Wiedza 1991.
• Kuśnierz R., W świecie stalinowskich zbrodni. Ukraina w latach czystek i terroru (1934-1938) w obserwacjach i analizach MSZ oraz wywiadu wojskowego Drugiej Rzeczypospolitej, Słupsk: Akademia Pomorska w Słupsku 2013.
• Michniewicz W., Wielki bluff sowiecki, Chicago: WICI 1991.
• Paduszek K., Zajrzeć do mózgu Lenina. Wywiad II Rzeczypospolitej a postrewolucyjna Rosja, Łomianki: Wydawnictwo LTW 2016.
• Pasek W., Bolesława Kontryma życie zuchwałe. Biografia żołnierza i policjanta, Warszawa: Fronda 2006.
• Ronge M., Kriegs- und Industrie-Spionage, Zürich–Leipzig–Wien 1930.
• Skóra W., Placówki wywiadu polskiego w Chojnicach. Przyczynek do dziejów Pomorza Zachodniego i Nadwiślańskiego w dwudziestoleciu międzywojennym, Chojnice: Wydawnictwo Rys 2012.
• Skóra W., Polacy w Niemczech jako wsparcie działań wywiadu wojskowego Drugiej Rzeczypospolitej (wybrane problemy), [in:] Bezpieczeństwo państw a procesy migracyjne, red. L. Kacprzak, J. Knopek, Piła: PWSZ im. S. Staszica w Pile 2008.
• Skóra W., Służba konsularna Drugiej Rzeczypospolitej. Organizacja, kadry i działalność, Toruń: Wydawnictwo Inne 2006.
• Ulatowski Ł., Polski wywiad wojskowy w 1939 roku. Struktura organizacyjna, składy osobowe, personel, budżet, mob., Warszawa 2013.

Identifiers

DOI

10.18290/sp.2019.11