Hermeneutyka audiodeskrypcji w świetle teorii interpretacji filmu

• Authors: Korycińska-Wegner Małgorzata

Title variants

EN

Hermeneutics of Audio Description in the Light of the Theory of Film Interpretation

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest spojrzenie na audiodeskrypcję rozumianą jako forma przekładu audiowizualnego i na osobę tłumacza (audiodeskryptora) przez pryzmat głównych założeń hermeneutyki przekładu oraz przedstawienie modelu refleksji nad filmem, który mógłby stanowić narzędzie audiodeskryptora w metodologicznym usystematyzowaniu własnej interpretacji. Od tłumacza jako metaodbiorcy oczekuje się podejścia do filmu jako tekstu, które wykracza poza spontaniczną i nacechowaną subiektywnie interpretację i poddaje film metodologicznie usystematyzowanej refleksji, pozwalającej na zweryfikowanie i zobiektywizowanie owej interpretacji.

EN

The aim of this article is to look at audio description, understood as a form of audiovisual translation, and the interpreter (audio descriptor) through the prism of the main premises of translation hermeneutics and film theory, and to present a model of reflection on film that could serve audio descriptors as a tool in the methodological systematization of their own interpretations. The translator as a meta-recipient is expected to approach the film as a text, which goes far beyond a spontaneous and subjectively marked interpretation, and translates into subjecting the film to a methodologically systematic reflection, allowing for verification and objectivization of this interpretation.

Keywords

PL

audiodeskrypcja; hermeneutyka; hermeneutyka przekładu; model interpretacji filmu na potrzeby przekładu

EN

audio description; hermeneutics; hermeneutics of translation; a model of film interpretation for the purposes of translation

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2022
• Issue: 119 (Nowa) teoria filmu
• Pages: 153-171

Contributors

author

Korycińska-Wegner Małgorzata

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

• https://orcid.org/0000-0002-8301-9019

References

• Benecke, B. (2014). Audiodeskription als partielle Translation, Modell und Methode. Berlin: Lit Verlag.
• Bogucki, Ł., Deckert, M. (red.) (2020). The Palgrave Handbook of Audiovisual Translation and Media Accessibility. Cham: Palgrave Macmillan.
• Braun, S., Starr, K. (red.) (2021). Innovation in Audio Description Research. London – New York: Routledge.
• Bończa Bukowski, P. de (2020). Friedricha Schleiermachera drogi do przekładu. W kręgu problemów języka i komunikacji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Bukowski, P., Heydel, M. (red.) (2009). Współczesne teorie przekładu. Antologia. Kraków: Znak.
• Cercel, L. (2010). Subjektiv und intersubjektiv in der hermeneutischen Übersetzungstheorie. Meta: Research in Hermeneutics, Phenomenology, and Practical Philosophy, 2 (1), ss. 84-104.
• Chmiel, A., Mazur, I. (2014). Audiodeskrypcja. Poznań: Wydział Anglistyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
• Gadamer, H.-G. (1979). Estetyka i hermeneutyka (tłum. M. Łukasiewicz). W: H.-G. Gadamer, Rozum, słowo, dzieje (ss. 148-159). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Gadamer, H.-G. (1993). Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej (tłum. B. Baran). Kraków: Inter Esse. (Publikacja oryginału: 1960).
• Gwóźdź, G. (2016). Translatoryka. Umiejscowienie, rola, kierunki rozwoju, zadania. Zagadnienia naukoznawstwa, 208 (2), ss. 251-274.
• Helman, A., Ostaszewski, J. (red.) (2007). Historia myśli filmowej. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
• Korycińska-Wegner, M. (2011). Übersetzer der bewegten Bilder. Audiovisuelle Übersetzung – ein neuer Ansatz. Frankfurt am Main: Peter Lang.
• Korycińska-Wegner, M. (2016). Między standardami a zaleceniami, czyli dylematy audiodeskryptora. W: B. Walkiewicz, A. Fimiak-Chwiłkowska, J. Woroch (red.), Norma a uzus I. Z zagadnień przekładu specjalistycznego (ss. 177-195). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
• Koschany, R. (2017). Zamiast interpretacji. Między doświadczeniem kinematograficznym a rozumieniem filmu. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
• Künstler, I., Butkiewicz, U., Więckowski, R. (2012). Audiodeskrypcja – zasady tworzenia. Kulturabezbarier.org. https://kulturabezbarier.org/wp-content/uploads/2019/12/Audiodeskrypcja-zasady-tworzenia.pdf
• Lohmeier, A.-M. (1996). Hermeneutische Theorie des Films. Tübingen: Max Niemeyer Verlag.
• Paepcke, F. (1986). Im Übersetzen leben. Übersetzen und Textvergleich. Tübingen: Gunter Narr Verlag.
• Piecychna, B. (2019). Rozumienie, dzieje, dialog. O kompetencjach tłumacza w hermeneutyce filozoficznej Hansa-Georga Gadamera. Białystok: Wydawnictwo Prymat.
• Pisarska, A. (2020). Audiodeskrypcja – sztuka malowania słowem. Trakt.org.pl. http://www.trakt.org.pl/audiodeskrypcja-sztuka-malowania-slowem-agata-pisarska/
• Seeßlen, G. (2012). Spuren der Liebe in den Filmen von Michael Haneke. W: M. Haneke, Liebe. Das Buch (ss. 173-206). Berlin: Hanser.
• Siever, H. (2010). Übersetzen und Interpretation. Die Herausbildung der Übersetzungswissenschaft als eigenständige wissenschaftliche Disziplin im deutschen Sprachraum von 1960 bis 2000. Frankfurt am Main: Peter Lang.
• Sontag, S. (1979). Przeciw interpretacji (tłum. M. Olejniczak). Literatura na Świecie, (9), ss. 292-305.
• Steiner, G. (2000). Po wieży Babel. Problemy języka i przekładu (tłum. O. i W. Kubińscy). Kraków: Universitas. (Publikacja oryginału: 1998).
• Stolze, R. (1992). Hermeneutisches Übersetzen. Linguistische Kategorien des Verstehens und Formulierens beim Übersetzen. Tübingen: Gunter Narr Verlag.
• Stolze, R. (1994). Übersetzungstheorien. Eine Einführung. Tübingen: Gunter Narr Verlag.
• Stolze, R. (2003). Hermeneutik und Translation. Tübingen: Gunter Narr Verlag.
• Szymańska, B., Strzymiński, T. (2010). Standardy tworzenia audiodeskrypcji do produkcji audiowizualnych. Audiodeskrypcja.org.pl. http://www.audiodeskrypcja.org.pl/standardy-tworzenia-audiodeskrypcji/do-produkcji-audiowizualnych.html
• Urbańska, M. (2020). Głos filmu: o audiodeskryptorach. Ekrany, 4 (56), ss. 116-120.